Çocuklardaki Kısa Süreli Anlık Bellek İşlevinin Değerlendirilmesi. Evaluation of Short Term Memory Span Function In Children

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Çocuklardaki Kısa Süreli Anlık Bellek İşlevinin Değerlendirilmesi. Evaluation of Short Term Memory Span Function In Children"

Transkript

1 ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 206; 7(2); Çocuklardak Kısa Sürel Anlık Bellek İşlevnn Değerlendrlmes Evaluaton of Short Term Memory Span Functon In Chldren Barış ERGÜL * Arzu ALTIN YAVUZ ** Ebru GÜNDOĞAN AŞIK *** Öz Kısa sürel bellek, kodlanan blglern geçc olarak depolandığı yer olmakla brlkte bu blgler sonrak aşamada çalışma belleğne kayıt edlr. Zhnsel olarak tekrar edlen blgler bellekte uzun süre kalmaktadır. Okuma becers le kısa sürel bellek lşksn ele alan çalışmalar, daha çok çalışma ve kısa sürel bellek süreçler le okuduğunu anlama arasındak lşky nceleyen çalışmalardır. Bu çalışmada, kısa sürel belleğe gelen blgler le bu belleğn çalışmasını etkleyen değşkenler arasında lşk regresyon model le araştırılmıştır. Araştırmanın amacı, çocuklarda kısa sürel belleğ etkleyeceğ düşünülen yaş, IQ (zeka dereces) ve okuma becers arasındak lşky regresyon analz yardımıyla kurmaktır. Regresyon Analz varsayımlarından br tanes hata termlernn dağılımının sabt varyansa sahp normal dağılım olmasıdır. Bu çalışmada hata termler dağılımının normal dağılım göstermedğ durumlarda etkn sonuçlar veren sağlam regresyon teknkler tanıtılmış ve uygulanmıştır. Ayrıca her br teknk çn bağımsız değşkenlern bağımlı değşken açıklama oranları verlmştr. Elde edlen bulgulara göre, yaş, IQ ve okuma becersndek artış, kısa sürel bellek üzernde artışa neden olmaktadır. Sağlam regresyon teknkler uygulandıktan sonra yaş, IQ ve okuma becers değşkenlernn kısa sürel anlık bellek değşkenn açıklama yüzdes en yüksek değern Wnsorzed En Küçük Kareler Teknğ (WLS) vermştr. Anahtar Kelmeler: kısa sürel bellek, yaş, IQ, regresyon, en küçük kareler, sağlam regresyon Abstract Although detals of the nformaton encoded n the short-term memory where t s stored temporarly be recorded n the workng memory n the next stage. Repeatng the nformaton mentally makes t reman n memory for a long tme. Studes nvestgatng the relatonshp between short-term memory and readng sklls that are carred out to examne the relatonshp between short-term memory processes and readng comprehenson. In ths study nformaton comng to short-term memory and the factors affectng operaton of short term memory are nvestgated wth regresson model. The am of the research s to examne the factors (age, IQ and readng sklls) that are expected the have an effect on short-term memory n chldren through regresson analyss. One of the assumptons of regresson analyss s to examne whch has constant varance and normal dstrbuton of the error term. In ths study, because the error term s not normally dstrbuted, robust regresson technques were appled. Also, for each technque; coeffcent of determnaton s determned. Accordng to the fndngs, the ncrease n age, IQ and readng sklls caused the ncrease n short term memory n chldren. After applyng robust regresson technques, the Wnsorzed Least Squares (WLS) technque gves the hghest coeffcent of determnaton. Keywords: short term memory, age, IQ, regresson, ordnary least squares, robust regresson GİRİŞ Zeka, karmaşık br süreçtr ve kesn br tanımı yoktur. Zhnn karşılaştırma, planlama, problem çözme ve öğrenme le lgl özellklern kapsamaktadır. Başka br deyşle; zeka, kşnn blgy alma hızı olarak da tanımlanablr (Doruk ve Öngören, 2005). IQ (Intellgence Quotent) se, zeka derecesdr ve farklı nsanlar arasında zeka farklılıkları olduğunu varsayar, br skor le kşnn aynı * Arş. Gör., Eskşehr Osmangaz Ünverstes, Fen-Edebyat Fakültes, Eskşehr-Türkye, e-posta: bergul@ogu.edu.tr ** Doç. Dr., Eskşehr Osmangaz Ünverstes, Fen-Edebyat Fakültes, Eskşehr-Türkye, e-posta: aaltn@ogu.edu.tr ***Arş.Gör., Karadenz Teknk Ünverstes, Fen-Edebyat Fakültes, Trabzon-Türkye, e-posta: ebrugundogan@ktu.edu.tr Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs, Clt 7, Sayı 2, Kış 206, Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology, Vol. 7, Issue 2, Wnter 206, Gelş Tarh: DOI: 0.203/epod Kabul Tarh:

2 Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs yaş grubundan kşler le zhnsel performansını karşılaştırılması şlem olduğu belrtlmektedr (Köksal ve Boran, 205). Başka br deyşle IQ, sözel ve analtk zhnsel kablyetlern ölçüldüğü pskometrk br testten alınan skor olarak da fade edlmektedr (Fer, 2004). Zekayı belrledğ öne sürülen k kaynak bulunmaktadır. Bu kaynaklardan lk olan blg şleme hızı, zhnsel becerlern analtk olarak ncelenmes sürecdr. Çalışma belleğ olarak adlandırılan dğer kaynak, blgnn depolanması sürecn kapsamaktadır (Alp ve Özdemr, 2007). Kısa sürel bellek se, blgnn geçc olarak depolandığı brmdr. Aynı zamanda zhnsel şlemlern ve blg şleme sürecnn yapılmasında görev aldığı çn, şleyen bellek olarak da adlandırılmaktadır (Mller, 956; Bankowsk, 999). Seamon ve Kenrck (994), kısa sürel anlık belleğ, çalışma belleğnn br blşen olarak tanımlamıştır. Bu özellkler le kısa sürel bellek, hızlı düşünme şlemlernn de yapıldığı yerdr. Bu nedenle hep uyanıktır (Senemoğlu, 2002). Kısa sürel bellekte muhafaza edlen blgler kodlama yoluyla çalışma belleğne gönderlr (Korkmaz ve Mahroğlu, 2007). Cowan (995), çalışan belleğn yapısının karmaşık olduğunu belrterek, blglern merkezde çalışan br süreç le değerlendrlmes gerektğn söylemştr. Saeed (20), çalışma belleğn, kısa sürel anlık belleğn alt kümes olarak tanımlamıştır. Son yıllarda yapılan çalışmalar le çalışma belleğ ve kısa sürel bellek arasında fark olduğu ve bu farkın kontrol edleblen dkkat le lgl olduğu belrlenmştr (Alp ve Özdemr, 2007). Peterson ve Peterson un (959) yaptığı br araştırmayla kısa sürel bellekte blgnn kalış süresnn 20 sanye cvarında olduğu bulunmuştur. Araştırmaya katılan kşlerden 3, 6, 9, 2, 5 ve 8 sanye çersnde verlen blgler hatırlamaları stenmştr. Sonuç olarak; 3 sanye sonra %80, 6 sanye sonra %50, 8 sanye sonra %0 dan daha az blg hatırlanmıştır. Bu bulgular ışığında, blgnn kısa sürel bellekte daha uzun süre kalması, zhnsel tekrar le mümkündür. Kısa sürel belleğe letlen blg, zhnsel tekrar yapılmadığı takdrde kısa sürede unutulmaktadır (Senemoğlu, 2002). Baddeley ve Htch (974) kurdukları çalışma belleğ modellerne göre, merkez yürütücü dkkatn kontrolü, stratej seçm ve bunların yürütülmesnden sorumludur. Bunun yanında, blgnn sstemde tutulmasını sağlayarak merkez yürütücünün şn kolaylaştıran k köle sstem bulunmaktadır. Bunlar, sözel blgy sstemde tutan ses blgsel döngü le görsel blgy sstemde tutan görseluzamsal yazboz tahtasıdır. Ses blgsel döngü, blgnn ses blgsel şeklde tutulduğu br tekrarlama sürec le şlemektedr (Sayar ve Turan, 202). Okuma becers, br süreçtr ve bu süreç brkaç farklı sürecn eşanlı olarak gerçekleşmes sonucu ortaya çıkar. Bu becer, genel olarak söylenen sözcükler eşleştrme le lşkldr. Bu yönü le zhnsel br süreç çerdğnden, okuma becersnn çeştl şaretler tanıyarak bunlardan anlam çıkarma etknlğ olduğu belrtlmektedr (Özkan ve Doğan, 203). Sözü edlen okuma becers, dln ses blgsel yapısının çalışma belleğ le lgl bölümü üzerne kurulmuş olan sürec fade eder (Can et al., 2004 ; Scarborough ve Brady, 2002; Akoğlu ve Turan, 202). Ses blgsel farkındalık, çeştl becerler çeren farkındalık olarak ortaya çıkar. Bunlar; kelmelern lk ünsüzlern eşleştrme, kelme çndek sesler sayma, uyaklı (kelmelern son heceler aynı) sesler eşleştrmedr (Stahl ve Murray, 994; Sayar ve Turan, 202). Adams (990), ses blgsel farkındalığın doğuştan gelmedğn ve zaman, çaba harcayarak gelştrlebleceğn söylemektedr. IQ ve okuma becers puanları arasındak korelasyonun yaş le arttığına lşkn bulgular, IQ testler le ölçülen okuma ve genel blşsel yeteneğn arasındak karşılıklı etknn bulunduğu hpotezn destekler ntelktedr (Stanovch, 986). Okuma becers ve kısa sürel bellek kavramları arasındak lşknn ele alındığı çalışmalar genellkle, çalışma belleğ ve kısa sürel bellek süreçler le okuduğunu anlama arasındak lşky nceleyen çalışmalardır. Daneman ve Carpenter (980), çalışma belleğnn okuma performansı le lgl lşksn ncelemşler ve çalışma belleğ le okuma becers arasında yüksek korelasyon olduğunu tespt etmşlerdr. Kyllonen ve Chrstal (990), yaptıkları çalışmada benzer sonuçlar bulmuşlardır. Türkye de kısa sürel bellek le okuma becers ve zeka arasındak çalışmalar son on yılda artarak yapılmaya başlamıştır. Korkmaz ve Mahroğlu (2007), etkl öğrenmeye katkı sağlayacağını düşündükler bellek destekleycler açıklamışlardır. Alp ve Özdemr (2007), yetşknlerde gözlenen blg şleme hızının akıcı zekayı etklemedğ bulgusunun, çocuklar çn de geçerl olduğunu ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 460

3 Ergül, B., Yavuz Altın, A., Aşık Gündoğan, E. / Çocuklardak Kısa Sürel Anlık Bellek İşlevnn Değerlendrlmes belrlemşlerdr. Babacan (202), analtk okuma stratejler le zeka alanları arasındak lşknn anlamlı olduğunu saptamışlardır. Çalışmanın 2. Bölümünde Regresyon Analz le grş yapılmış ve Sağlam Regresyon teknkler tanıtılmış, ardından gelen 3. Bölümde se kısa sürel belleğ etkleyeceğ düşünülen değşkenler le regresyon analz yapılmıştır. Hata termlernn dağılımının normal dağılım olmamasından dolayı sağlam regresyon teknkler uygulanmıştır. 4. Bölüm olan Sonuçlar bölümünde se sonuçlar değerlendrlmştr. Araştırmanın Amacı Lteratürde ncelenen benzer çalışmaların çoğunda, kısa sürel belleğn IQ yu etkledğ düşünülmüştür. Ancak Yapısal Eştlk Model (YEM) yardımıyla yapılan çalışmalarda br değşken hem çsel hem de dışsal değşken olarak modele dahl edlmektedr. Br başka fade le, aynı değşken hem bağımsız hem de bağımlı değşken olarak model katılmaktadır. Bu çalışmada se, kısa sürel anlık belleğ etkleyen etmenlern belrlenmes amaçlanmıştır. Lteratürdek çalışmalardan hareketle, kısa sürel anlık bellek le IQ ve okuma becers değşkenler göz önünde bulundurulmuştur. Kurulan modelde, hata termlernn dağılımı ncelendğ zaman lgl dağılımın normal dağılım göstermedğ belrlendğnden robust regresyon teknkler uygulanmıştır. YÖNTEM Örneklem/Çalışma Grubu Eskşehr de özel br kuruluş le brlkte 205 yılında yürütülen bu çalışmada 6-8 yaş aralığında okuma-yazma blen 0 kız ve 0 erkek toplam 20 çocuk, çalışmanın örneklemn oluşturmaktadır. Özel kuruluşun zaman ve malyet gb durumlarından dolayı örneklem 20 çocuk le sınırlandırılmıştır. Örneklem oluşturan çocuklar, uygulamaya geçlmeden önce, alelerne uygulanacak test hakkında gerekl blgler aktarılmış ve sonrasında, gönüllük esasına uygun olarak katılmak steyenlerden blglendrlmş onay formu le zn alınmıştır. ve Y : Kısa sürel bellek, X : Yaş, X 2 : IQ X 3 : Okuma becers. Çocuklardan elde edlen verler çn betmleyc statstk değerler Tablo de gösterlmştr. Tablo. Çocuklarda yaş, IQ, kısa sürel bellek ve okuma becers çn betmsel statstkler Değşken n Mn. Maks. Ortalama Standart Sapma Yaş 20 6,00 8,00 7,40 0,75 Kısa Sürel Anlık Bellek 20 3,60 5,50 4,53 0,58 IQ 20 88,00 02,00 95,25 4,39 Okuma Becers 20 5,00 7,30 6,30 0,69 Ver Toplama Araçları/Ver Toplama Yöntemler / Ver Toplama Teknkler Araştırmaya katılmaya gönüllü olan çocuklara, Temel Okuma/Yazma Becerler Ölçeğ uygulanarak, okuma becers puanları tespt edlmştr. Ölçek, Yangın tarafından 2002 yılında gelştrlmştr. Ölçeğn güvenrlğ 0,87 dr. Temel okuma-yazma becerlern belrleyen ölçek, okuma çn 54, yazma çn de 54 olmak üzere toplam 08 sorudan oluşmaktadır. ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 46

4 Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Çocuklara, Cohen (997) tarafından gelştrlen ve Özyürek (2009) tarafından Türkçe uyarlama çalışması yapılan Çocuklarda Bellek Süreçlern Değerlendrme Ölçeğ 5-8 yaş formu uygulanmıştır. İlgl ölçek, altı yaşındak çocuklara Özyürek (2009) tarafından uygulanmış ve toplam güvenrlk katsayısı olan Cronbach alfa değer, 0.98 olarak bulunmuştur. Ölçekte yer alan Görsel Anlık İndeks değerler, kısa sürel bellek puanını; Görsel Ertelenmş İndeks değerler de uzun sürel bellek puanını belrtmektedr. Wechsler (974), Çocuklar İçn Zeka Ölçeğ/Gelştrlmş Formu kullanılarak IQ değerlerne ulaşılmıştır. Wechsler Çocuklar çn Zeka Ölçeğ/Gelştrlmş Formu (974), toplam 2 testten ve 2 bölümden oluşan standart hale getrlmş ve 6-6 yaş aralığındak çocuklara uygulanan br zeka ölçeğdr. Bu testlerden, Sözel Zeka Bölümü, Performans Zeka Bölümü ve Genel Zeka Bölümü olmak üzere üç farklı puan türü elde edlmektedr. Ver Analz İlgl çalışma çn regresyon analz teknğ kullanılarak, verler analz edlmştr. Regresyon analznn temelnde, gözlenen br olayın fonksyonel yapısının belrlenmes yatmaktadır. Regresyon analz yapılırken gözlem değerlernden yola çıkarak ve bu değerler kullanılarak, olayların br matematksel göstermle yan br fonksyon yardımıyla fade edlmes gerekmektedr. Kurulan bu modele Regresyon Model denlmektedr. Regresyon Analz, değşkenler arasındak lşky belrleyerek parametre kestrmn sağlayan statstksel br yöntemdr (Davd, 98). Regresyon analz, lk olarak astronom alanında Legendre (805) ve Gauss (809) tarafından gezegenlern yörüngelern belrlemek amacıyla kullanılmıştır. p adet bağımsız değşken çn çoklu doğrusal regresyon model aşağıdak gbdr: Burada Y ; Bağımlı değşken vektörü, X, X, 2, X p : bağımsız değşkenler (X ver matrs) ve b regresyon katsayıları, se rassal hata vektörüdür. b regresyon katsayılarının tahmn EKK yöntem yardımıyla (2) formülü kullanılarak, bulunur. Regresyon katsayılarının tahmn amaçlı kullanılablmes çn temel bazı varsayımlar vardır. Bu varsayımlar genel olarak hata termler le lgldr. Özetle, hata termler ε bağımsız ve özdeş, 2 ortalaması sıfır, varyansı σ olan normal dağılıma sahptr. Bu varsayımların bozulması durumunda tutarlı olmayan ve yanlı tahmnlere yol açılablr (Mosteller ve Tukey, 977). Ancak hata termler dağılımı normal dağılıma sahp değlse, uygulanacak teknkler, sağlam regresyon teknklerdr. Sağlam regresyon teknkler, aykırı değer adı verlen ve vernn ger kalan kısmından oldukça büyük farklılıklar gösteren değerlerden etklenmeyen teknklerdr. Varsayımlara bağlı olmayan, özellkle normallk varsayımına duyarsız yaklaşımlar robust (sağlam) olarak adlandırılmıştır (Öztürk, 2003; Ergül, 2006). Bu çalışmada lteratürde yer alan bazı sağlam regresyon teknkler tanıtılacaktır. Bunlar; EKK, M, Wnsorzed, LMS, LTS, Thel, R-Regresyon, KR teknklerdr. En Küçük Kareler Teknğ (EKK) EKK teknğ, regresyon analznde parametre tahmn çn en yaygın kullanılan teknktr. Bu teknkte amaç, hata termlernn karelernn mnmzasyonudur. Bu durum kısaca Eştlk (3) le verlmştr. Hata kareler toplamını mnmum yapan tahmnler regresyon modelndek katsayılarının EKK tahmn edclerdr. değerlerne eşt ağırlık vererek kareler toplamını mnmze etmektr: () (2) ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 462

5 Ergül, B., Yavuz Altın, A., Aşık Gündoğan, E. / Çocuklardak Kısa Sürel Anlık Bellek İşlevnn Değerlendrlmes n 2 ( ), mn ε =,2,..., n (3) = Burada, ε hata termlern göstermektedr. M-Regresyon Teknğ Hata termlernn ana ktle çn normallk varsayımı geçersz olduğunda EKK teknğnn uygulanması ve elde edlen modeln tahmn çn kullanılması doğru olmaz. M Regresyon bu varsayıma uygun olarak gelştrlmştr. M-Regresyon, EKK teknğne alternatf olarak gelştrlmştr. M-Regresyon teknğnde, hata termlernn br fonksyonu mnmze edlr (Tukey, 970; Huber, 973; Andrews, 974; Brkes ve Dodge, 993; Ergül, 2006). Parametre tahmn çn se, ağırlıklandırılmış EKK yöntemn kullanılmaktadır. mn ( ) ( =,2 n) edlr. Burada ; amaç fonksyonunu göstermektedr. n = ε ρ,..., mnmze Wnsorzed En Küçük Kareler Teknğ (WLS) WLS teknğ, hata termlernn büyüklüklernde öneml farklılıklar olduğu zaman kullanılır. Bu metodun amacı, parametre tahmn değerlern etkleyen aykırı değerlern etklern azaltmaktır. WLS teknğnde parametre tahmn yapmak çn terasyon metodu dye adlandırılan algortma kullanılır. Bunun dışında sevyelendrme metodu ve artan sevyelerde terasyon dye blnen metodlar da kullanılablr. Hata termler sıralandıktan sonra baştan ve sondan g adet hata term atılarak, baştak g adet hata termnden sonrak hata term ve sondak g adet hata termnden öncek hata term atılan hata termlernn yerne alınmaktadır. Daha sonra hesaplanan bu yen y değerlern kullanarak yen parametre değerler bulunur. İknc terasyon çn yenden hata term değerler hesaplanır. Ardından uyarlanmış y değerler üçüncü terasyon çn hesaplanır. Bu terasyonlar böylece devam eder. Nevtt ve Tam (998), 5 terasyondan sonra Wnsorzed regresyon parametre tahmnlernn brbrne çok benzedğn göstermştr. Bu nedenle 5 terasyon yapmak regresyon parametreler hakkında karar vermek çn yeterldr (Yale ve Forsythe, 976). En Küçük Medyan Kare Teknğ (LMS) LMS, EKK teknğnde olduğu gb hata termlernn kareler toplamını mnmze etmek yerne, kareler alınmış hata termlernn medyan değern mnmze etmey amaçlayan br teknktr (Rousseeuw, 984). Başka br fadeyle LMS teknğnde mnmze edlecek fonksyon, 2 ( ) mn med ε (4) şeklnde tanımlanır. LMS teknğ çn gelştrlen algortma, k adet farklı gözlem değernn alt kümelern elde etmekle başlar. k adet gözlem değer çn regresyon parametreler hesaplanır. Daha sonra tüm gözlemler kullanılarak hata termlernn karelernn medyan değer hesaplanır. Sonuçta mnmum medyan değer veren parametre değer, en y parametre değer olarak kabul edlr (Rousseeuw ve Leroy, 987). Budanmış En Küçük Kareler Teknğ (LTS) LTS teknğ, Rousseuw (984) tarafından gelştrlmştr. Bu metodun kullanılmasındak amaç aşağıdak fonksyonu mnmze etmektr: h 2 ( ) mn ε (5) = Bu teknkte hata termlernn kareler, ε 2, EKK metodu kullanılarak hesaplanır ve küçükten büyüğe doğru sıralanır. Hata termlernn küçükten büyüğe sıralanmasından sonra 0 <α </2 olmak koşulu le en büyük α n tane hata termne karşılık gelen gözlem değer ver setnden slnerek gerye kalan ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 463

6 Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs gözlem değerler çn EKK metodu uygulanır (Nevtt ve Tam, 998). Uygulamalarda α değer sıklıkla 0,05 veya 0, olarak seçlr. Bu algortmadan farklı algortmalar da mevcuttur. Thel Teknğ Thel (950) metodu parametrk olmayan br metottur ve lteratürde yaygın br kullanıma sahptr. Hata termler br dağılıma uymadığında ya da ver setnde aykırı değerlern varlığından şüphelenldğnde bu metodun kullanılması önerlmştr. Çoklu doğrusal regresyon modelnn eğm katsayılarını elde etmek çn, ver setndek tüm kl çftler kullanılarak Thel n bast doğrusal regresyon eğm katsayısı tahmn edcs blgsnden hareket edlr. Çeştl yollardan elde edlen tahmn edc değerler çoklu regresyon çn kullanılır (Zhou ve Serflng, 2006). R-Regresyon Teknğ R-kestrcler, Hodges ve Lehman (963) ın çalışmaları sayesnde ortaya çıkmıştır. R-Regresyon teknğnde, parametre tahmn yapılırken hata termlernn sıralandırılması gerekmektedr. Bu teknkte amaç, fonksyonunu mnmze etmektr. Burada R, ε hata termnn sırasını, a n () se a ( ) = 0 eştlğn sağlayan monoton br skor fonksyonunu göstermektedr (Hekkla, 2006). Skor fonksyonları Tablo 2 de gösterldğ bçmlerde tanımlanırlar (Zhou, 992): n = n (6) Tablo 2. Skor Fonksyonları Skor Fonksyonu a n () Wlcoxon Van Der Waerden Medan n + 2 Φ n + ( Φ brkml normal dağılım fonksyonunun tersdr.) n + sgn 2 Kantl Regresyon (KR) Alternatf regresyon teknklernden br de Kantl Regresyon (KR) dur ve dğer regresyon modellernde olduğu gb bu yöntemnde amacı değşkenler arasındak lşky açıklamaktır (Kurtoğlu, 20). Koşullu kantl fonksyonlarının tahmn çn uygun br yöntem olarak Koenker ve Basset (978) tarafından gelştrlmştr. Kantl regresyon, özellkle koşullu kantllern değşkenlk gösterdğ durumlarda kullanışlıdır. Kantllere bağlı olarak regresyon katsayıları belrlenr (Chen ve We, 2005). Klask regresyon modelnn aksne hataların varyansının homejenlğ ve hataların dağılımı hakkında herhang br varsayımı yoktur. Klask regresyon bağımlı değşkenn koşullu ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 464

7 Ergül, B., Yavuz Altın, A., Aşık Gündoğan, E. / Çocuklardak Kısa Sürel Anlık Bellek İşlevnn Değerlendrlmes beklenen değer çn br model ararken, kantl regresyon bağımlı değşkenn koşullu dağılımında seçlen kantller çn model belrler. Kantl regresyonunun amaç fonksyonu, mutlak sapmaların ağırlıklandırılmış toplamlarıdır. θ nc kantl regresyon aşağıdak fonksyonun mnmzasyonu le tahmn edlr (Kuo ve Yu, 203): ' ' mn θ y xβ + ( θ) y xβ β n ' ' θy xβ θy< xβ β ρ β ρ n n ' θ = θ( y x ) = θ( uθ ) n = dr ve (7) (8) Kantl regresyonun bu formda gösterm, doğrusal programlama göstermdr. Burada, ρ θ fonksyonu; u θ < 0 yan (y < x β) se (-θ)u u θ 0 yan (y x β) se θu olarak belrlenr. BULGULAR Çalışmanın lk aşamasında çoklu doğrusal regresyon analz uygulanmış ve sonuçlar Tablo 3 ve 4 de gösterlmştr. Sonrak aşamada hata termlernn normal dağılıp-dağılmadığı araştırılmış ve hata termler çn aykırı değer grafğ çzlmştr. Bu grafk Şekl de gösterldğ gbdr. Son aşamada se, sağlam regresyon teknkler uygulanmış ve tüm sonuçlar Tablo 4 de gösterlmştr. Tablo 3. EKK Teknğne At Çoklu Regresyon Analz Sonuçları Değşkenler Kestrm Standart Hata t İstatstk p-değer Sabt -2,987,390-2,49 0,047 * X 0,267 0,2 2,207 0,042 * X2 0,037 0,07 2,90 0,044 * X3 0,359 0,40 2,572 0,020 * *0,05 anlam düzeynde anlamlı Tablo 4. EKK Teknğne At Çoklu Regresyon Analz çn Varyans Analz Tablosu Değşm Kaynağı Kareler Toplamı s.d. Kareler Ort. F p-değer R 2 Model 5,0 3,700 22,00 0,000 * 0,805 Hata, ,077 Toplam 6,338 9 *0,05 anlam düzeynde model genel olarak anlamlı Tablo 3 ve 4 de çoklu regresyon model çn sonuçlar görümektedr. Bağımsız değşkenlern bağımlı değşken açıklama oranının %80,5 olduğu görülmektedr. Parametrelern %5 anlamlılık düzeynde anlamlı oldukları Tablo 3 den hareketle söyleneblr (p-değer < 0,05). IQ değerndek br brmlk artışın kısa sürel bellek üzernde yaratacağı ortalama artış mktarının 0,037 brm olduğu aynı zamanda okuma becersndek br brmlk artışın kısa sürel bellek üzernde yaratacağı ortalama artış mktarının da 0,357 brm olacağo görülmektedr. ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 465

8 Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Şekl. Hata termler çn aykırı değer grafğ EKK teknğnn uygulanablmes çn, hata termler, lern bağımsız ve özdeş dağılıma sahp ortalaması sıfır, varyansı olan normal dağılıma sahp olması şartını sağlaması gerekmektedr. Normal dağılım varsayımının sağlanıp sağlanmadığını görsel olarak kontrol edeblmek çn hata termlernn aykırı değer grafğne bakılır. Hata termler grafğ Şekl de gösterlmştr. Şekl ncelendğnde hata termşer çersnde aykırı gözlemlern ve 8. gözlem değerler (çocuklar) olableceğ ve bu nedenle sağlam regresyon teknklernn uygulanması gerektğ söyleneblr. Sağlam Regresyon teknkler uygulanan kısa sürel bellek tahmnlerne at denklemler ve denklemler çn elde edlen R 2 değerler Tablo 5 te gösterlmştr. Tablo 5 ten da görüleceğ gb bağımsız değşkenlern bağımlı değşken açıklama yüzdes bakımından en yüksek değer WLS teknğ vermştr. Daha sonra sırasıyla EKK, Huber-M, Logstcs, Andrews, Tukey, Kantl Q50, R Regresyon, LMS, Kantl Q25, Kantl Q75, Thel ve LTS teknkler gelmektedr. Tablo 5. Kısa Sürel Bellek tahmn çn Regresyon Analz Sonuç Tablosu Teknk Denklem 2 R EKK yˆ = 2, ,267x + 0,037x2 + 0, 359x3 0,805 Huber-M yˆ = 2, ,275x + 0,034x2 + 0, 398x3 0,803 Andrews yˆ = 2, ,265x + 0,034x2 + 0, 42x3 0,802 Tukey yˆ = 2, ,265x + 0,034x2 + 0, 42x3 0,802 Logstc yˆ = 3, ,255x + 0,035x2 + 0, 408x3 0,803 LMS yˆ = 5, ,400x + 0,00x2 0, 250x3 0,772 LTS yˆ = 4, ,98x + 0,056x2 + 0, 457x3 0,403 Thel yˆ = 3, ,250x + 0,045x2 + 0, 400x3 0,607 WLS yˆ = 2, ,282x + 0,034x2 + 0, 385x3 0,86 R Regresson yˆ =, ,80x + 0,030x2 + 0, 375x3 0,78 Kantl Q25 Kantl Q50 Kantl Q75 yˆ =, , 299x+ 0, 027x2 + 0, 289x3 0,680 yˆ = 2, , 26x+ 0, 029x2 + 0, 49x3 0,790 yˆ = 2, 7+ 0,32x + 0, 02x + 0,55x 0, ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 466

9 Ergül, B., Yavuz Altın, A., Aşık Gündoğan, E. / Çocuklardak Kısa Sürel Anlık Bellek İşlevnn Değerlendrlmes SONUÇLAR ve TARTIŞMA Araştırmada, çocuklarda kısa sürel belleğ etkleyeceğ düşünülen yaş, IQ ve okuma becers arasındak model regresyon analz yardımıyla kurulmuştur. Ancak, regresyon analznde gerçek ver set le çalışılırken en büyük sıkıntı hata termler dağılımının normal dağılıma uymamasıdır. Çünkü EKK teknğnn çıkarsama amaçlı kullanılablmesn sağlayan en öneml varsayımlarından brs, hata termlernn dağılımının normal dağılım olmasıdır. Bu çalışmada pskoloj alanında regresyon analz uygulamalarına farklı br bakış açısı sağlanması çn EKK regresyonuna alternatve olan sağlam regresyon yöntemler tanıtılmış ve kısa sürel belleğ etkleyen etmenlern ncelenmesnde uygulanmıştır. EKK teknğ kullanılmış olduğunda, IQ değerndek br brmlk artışın kısa sürel bellek üzernde yaratacağı ortalama artış mktarının 0,037 brm olacağı belrtlmştr. Hata termler dağılımı normal dağılıma sahp olmadığından, EKK teknğ le lgl parametre değerler, güven aralıkları ve hpotez testler de gerçeğ yansıtmayacaktır. Benzer şeklde okuma becers ve yaş le lgl parameter değerler, güven aralıkları ve hpotez yanlı olacaktır. Ancak sağlam regresyon teknkler uygulandıktan sonra bağımsız değşkenlern bağımlı değşken açıklama yüzdes le en yüksek değer WLS teknğ vermştr. Hata termler dağılımının normal dağılıma uymadığı durumlarda, sağlam regresyon teknkler uygulanarak bağımsız değşkenlern bağımlı değşken açıklama oranı üzernde yükselme sağlanacağı görülmüştür. Ayrıca bu çalışma le eğtm alanında br çok araştırmada kullanılan regresyon analzne alternatf regresyon teknkler tanıtılarak, yapılacak çalışmalar çn zemn oluşturulmuştur. Lteratür çalışmaları ncelendğnde, yaş le brlkte artan anlık bellekten söz edlmektedr (Loge, 986). Çalışmada, kısa sürel anlık belleğ etkledğ düsünülen yaş değşkennn katsayısının anlamlı olarak bulunması lgl sonucu desteklemektedr. Lteratür çalışmalarına göre; kısa sürel anlık bellek ve IQ brbr çne geçmş kavramlar olarak yer almaktadır ve daha çok kısa sürel bellek, IQ testlernn alt boyutu olarak yer almaktadır (Cohen, 997; Conway, 2002). Çoğu çalışmada yapısal eştlk model kullanılarak, kurulan modellerde kısa sürel belleğn IQ yu etkledğ varsayılmıştır (Colom et al., 2005; Ackerman et al., 2005). Yapısal eştlk modellernn avantajları olmasına ragmen, br takım dezavantajları da vardır. Yapısal Eştlk Modellernde, model etkleyen br çok değşken çsel ve dışsal değşkenler olarak brbrn etklemektedr. Ackerman et al. (2005), çalışmasında bu durumu belrtmş ve IQ le kısa sürel anlık bellek ve çalışma belleğ arasındak lşky belrlerken, IQ ve kısa sürel anlık belleğn benzerlk ve farklılıklarını ortaya koymuştur. Daha açık br fade le, IQ ve kısa sürel anlık bellek arasında lşk aranırken, bu değşkenlern br br yerne kullanılableceğn fade etmşlerdr. Bu çalışmada se, farklı br durum olarak bu durum alınmış, IQ nun kısa sürel belleğ etkledğ düşünülmüştür. Elde edlen sonuçlar da bunu desteklemektedr. WLS teknğne göre, IQ değerndek br brmlk artışın kısa sürel bellek üzernde yaratacağı ortalama artış mktarının 0,034 brm olduğu söyleneblr. Kısaca, IQ arttığı zaman, kısa sürel bellek değernde artış meydana gelmektedr. Hem EKK, hem de dğer sağlam regresyon teknkler le bu ortaya konulmuştur. Okuma becers ve kısa sürel bellek kavramları arasındak lşknn ele alındığı çalışmalar genellkle, çalışma belleğ ve kısa sürel bellek süreçler le okuduğunu anlama arasındak lşky nceleyen çalışmalar olduğundan bahsedlr (Can et al., 2004) Çalışmada elde edlen sonuçlara göre, WLS teknğne göre, okuma becers değerndek br brmlk artışın kısa sürel bellek üzernde yaratacağı ortalama artış mktarının 0,385 brm olduğu söyleneblr. Daha açık br fade le, okuma becersndek artış, kısa sürel bellek değernde artışı meydana getrmektedr. Okuduğunu anlama, kısa sürel anlık bellek üzernde etkl br değşkendr. Bu çalışmada, kısa sürel anlık belleğn önem vurgulanmaya çalışılmıştır. Kısa sürel anlık bellek değşkenn etkleyen değşkenler olarak, yaş, IQ ve okuma becers ele alınmış ve modellenmeye çalışılmıştır. Elde edlen bulgulara göre, yaş, IQ ve okuma becersndek artış, kısa sürel bellek üzernde artışa neden olmaktadır. Bu durumda, eğtm le lglenen öğretclere, öğrenclernn okuma ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 467

10 Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs becerlern arttırmaya yönelk çalışmalar yapmalarını tavsye edlr. Çünkü okuma becersndek artış, kısa sürel bellek üzernde etkl olduğu söyleneblr. Kısa sürel anlık bellek değşken çn tahmnlern yapıldığı bu çalışmada, genel IQ değerler kullanılarak çalışma yürütülmüştür. IQ değerler çn gelştrlen Wechsler (974) n ölçeğnde sözel ve performans IQ değerler ayrı ayrı kullanılarak bu çalışma le veya lteratürde bulunan dğer çalışmalar le lgl karşılaştırmalar yapılablr. Aynı şeklde okuma ve yazma becerler ölçeğnde kullanılan yazma becerler göz önüne alınrak lgl çalışma devam ettrleblr. Ayrıca pskoloj yada eğtm alanında yürütülen çalışmalarda klask EKK regresyonuna alternatf olarak tanıtılan sağlam regresyon analz yöntemlernn kullanılableceğ çn örnek br çalışmadır. Bu çalışma, araştırmacılara yol gösterc br çalışma olablr. KAYNAKÇA Ackerman, P. L., Beer, M. E., & Boyle, M. O. (2005). Workng Memory and Intellgence: The Same or Dfferent Constructs?. Psychologcal Bulletn, Vol: 3, No:, Adams, M. (990). Begnnng to read: Thnkng and learnng about prnt. Cambrdge, MA: MIT Press. Akoğlu, G., & Turan, F. (202). Eğtsel Müdahale Yaklaşımı Olarak SesBlgsel Farkındalık: Zhnsel Engell Çocuklarda Okuma Becerlerne Etkler. H.Ü. Eğtm Fakültes Dergs, 42, -22. Alp, İ., & Özdemr, B. (2007). Çocuklarda Akıcı Zekanın Blg İşleme Hızı, Kısa Sürel Bellek ve Çalışma Belleğ Kapastes İle İlşks. Türk Pskoloj Dergs, 22(60), -5. Andrews, D. (974). A robust method for lnear regresson. Technometrcs, 6, Babacan, T. (202). Sınıf Öğretmen Adaylarının ÜstBlşsel Okuma Stratejler le Çoklu Zeka Alanları Arasındak İlşknn İncelenmes. Cumhuryet Ünverstes, Yüksek Lsans Tez, Svas. Baddeley, A. D., & Htch, G. (974). Workng memory. In G. H. Bower (Ed.). The psychology of learnng and Motvaton, 8, Bankowsk, A.K., & Mehrng, T.A. (999). Strateges to Enhance Memory Based on Bran Research. Focus on Exceptonal Chldren, 32, -6. Brkes, D., & Dodge, Y. (993). Alternatve Methods of Regresson. NY: Wley. Can, K., Oakhll, J., & Bryant, P. (2004). Chldren s Readng ComprehensonAblty: Concurrent Predcton by Workng Memory, Verbal Ablty, and Component Sklls. Journal of Educatonal Psychology, Vol: 96, No:, Chen, C., & We, Y. (2005). Computatonal Issues for Quantle Regresson. Specal Issue on Quantle Regresson and Related Methods, Volume 67, Part 2, Cohen, J. M., (997). Chldren s Memory Scale. Manual, San Antono: The Psychologcal Corporaton, Harcourt Brace & Company. Colom, R., Abad, F. J., Rebollo, I., & Shh, P. C. (2005). Memory span and general ntellgence: A latentvarable approach. Intellgence, 33, Conway, A. R. A., Cowan, N., Buntng, M. F., Therrault, D. J., & Mnkoff, S. R. B. (2002). A latent varable analyss of workng memory capacty, short-term memory capacty, processng speed, and general flud ntellgence. Intellgence, 30, Cowan, N. (995). Attenton and memory: An ntegrated framework. Oxford, England: Oxford Unversty Press. Daneman, M., & Carpenter, P.A. (980). Indvdual dfferences n workng memory and readng. Journal of Verbal Learnng and Verbal Behavor, 9: Davd, A. (98). Introducton to Statstcs. St. Paul: West Publshng Company. Doruk, E., & Öngören, H. (2005). İnsan İlşklernde Ve İş Yaşamında Duygusal Zeka. İstanbul Ünverstes İletşm Fakültes Dergs, 22(), Ergül, B. (2006). Robust Regresson ve Uygulamaları. Eskşehr Osmangaz Ünverstes, Yüksek Lsans Tez, Eskşehr. Fer, S. (2004). Qualtatve Evaluaton of Emotonal Intellgence In-Servce Program for Secondary School Teachers. The Qualtatve Report, 9(4), Gauss, C. (809). Theora Motus Corporum Coelestum (Reprnted 963 by Dover). Hamburg: Perthes et Esser. Hekkla, J. (2006). Graudate course on Advanced statstcal sgnal processng. Retreved from Hodges, J., & Lehmann E. (963). Estmates of locaton based on rank tests. Ann. Math. Stat., 34, Huber, P. (973). Robust regresson: Asymptotes, conjectons and monte carlo. Ann. Stat.,, Koenker, R., & Bassett, G. (978). Regresson Quantles. The Econometrc Socety, Vol. 46, No., ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 468

11 Ergül, B., Yavuz Altın, A., Aşık Gündoğan, E. / Çocuklardak Kısa Sürel Anlık Bellek İşlevnn Değerlendrlmes Korkmaz, Ö., & Mahroğlu, A. (2007). Beyn, Bellek ve Öğrenme. Kastamonu Eğtm Dergs, 5(), Köksal, M.S., & Boran, A.İ. (205). Üstün Yetenekl Öğrenclern IQ Puanlarının Anne-Baba Eğtm Ve Ale Gelrler Değşkenler Açısından Karşılaştırılması. ESOGÜ SBF Dergs, 6(), Kuo, C., & Yu, S. (203). The non-unform prcng effect of employee stock optons usng quantle regreeson. North Amercan Journal of Economcs and Fnance, 26, Kurtoğlu, F. (20). Quantıle Regresyon: Teors Ve Uygulamaları. Çukurova Ünverstes, Yüksek Lsans Tez, Adana. Kyllonen, P. C., & Chrstal, R. E. (990). Reasonng ablty s (lttle more than) workng-memory capacty?!. Intellgence, 4, Legendre, A. (805). Nouvelles Methodes pour la Determnaton des Orbtes des Cometes (Reprnted 959 by Dover). Pars: Courcer. Loge, R. H. (986). Vsuo-Spatal Processng In Workng Memory. The Quarterly Journal of Expermental Psychology. 38(2), Mller, G. A. (956). The Magcal Number Seven, Plus or Mnus Two: Some Lmts on our Capacty for Processng Informaton. Psychologcal Revew, 63, Mosteller, F., & Tukey, J. W. (977). Data Analyss and Regresson. Phlppnes: Addson-Wesley Publshng Company. Nevtt, J., & Tam, H. (998). A comparson of robust and nonparametrc estmators under the smple lnear regresson model. Multple Lnear Regresson Vewponts, 25, Özkan, Y., & Doğan, B. (203). İlköğretm 8. Sınıf Öğrenclernn Okuma Becerlernn Kestrlmesnde Etkl Olan Değşkenlern Belrlenmes. JASSS, 6(4), Öztürk, L. (2003). Doğrusal Regresyonda Sağlam Kestrm Yöntemler ve Karşılaştırılmaları. Mmar Snan Ünverstes, Doktora Tez, İstanbul. Özyürek, A. (2009). Okul Önces Eğtm Kurumuna Devam Eden Altı Yaş Grubu Çocukların Bellek Gelşmne Bellek Eğtmnn Etksnn Incelenmes İncelenmes (Basılmamış Doktora Tez). Gaz Ün. Eğtm Blmler Ensttüsü. Peterson & Peterson (959). Duraton of Short Term Memory. Retreved from Rousseuw, P. J. (984). Least medan of squares regresson. J. Am. Stat. Assoc., 79, Rousseeuw, P. J., & Leroy, A. (987). Robust Regresson and Outler Detecton. New York: John Wley & Sons Inc. Saeed, T. (20). A Comparatve Study of Workng Memory n Chldren wth Neuro developmental Dsorders. PhD Thess, Natonal Unversty of Ireland Maynooth. Sayar, F., & Turan, F. (202). Okuma Gelşmnde Üst Dl Farkındalığı, Sesblgsel Süreçler ve Bellek Süreçlernn Etks: Kısa Sürel Bellek ve Çalışma Belleğ. Ankara Ünverstes Eğtm Blmler Fakültes Özel Eğtm Dergs, 3(2) Scarborough, H.S., & Brady, S.A. (2002). Toward a common termnology for talkng about speech and readng: A glossary of the phon words and some related terms. Journal of Lteracy Research, 34, Seamon, J. G., & Kenrck, D. T. (994). Psychology. Englewood Clffs, NJ: Prentce Hall. Senemoğlu, N. (2002). Gelşm, Öğrenme ve Öğretm, Gaz Ktabev, Ankara. Stahl, S. A., & Murray, B. A. (994). Defnng phonologcal awareness and ts relatonshp to early readng. Journal of Educatonal Psychology, 86, Stanovch, K. E. (986). Matthew effects n readng: Some consequences of ndvdual dfferences n the acquston of lteracy. Readng Research Quarterly, 2, Thel, H. (950). A rank-nvarant method of lnear and polynomal regresson analyss. Ned. Akad. Wetensch Proc. 53, Tukey, J. (970). Exploratory Data Analyss. MA: Addson-Wesley. Wechsler, D. (974). WISC-R manual for the Wechsler Intellgence Scale for Chldren-Revsed. New York. Psychologcal Corporaton. Yale, C., & Forsythe, A. (976). Wnsorzed regresson. Technometrcs, 8(3), Yangın, B. (2002). Kuramdan uygulamaya türkçe öğretm. Ankara: Dersal Yayıncılık. Zhou, J. (992). Bounded Influence R-Estmators In The Lnear Model, Thess of Master of Scence, Unversty of Alberta. Zhou, W., & Serflng, R. (2006). Multvarate spatal U-quantles: a BahadurKefer representaton, a Thel- Sen estmator for multple regresson, and a robust dsperson estmator. Manuscrpt ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 469

12 Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs EXTENDED ABSTRACT The term, short-term memory s often used to refer to a concept qute smlar to workng memory. Short-term memory s the type of memory that we use when we wsh to retan nformaton for a short tme to thnk about t. The short-term store has a workng memory component, a sort of mental workspace n the mnd that s used to manpulate nformaton n conscousness. Workng memory s a more complex construct than short-term memory. Repeatng the nformaton mentally makes t reman n memory for a long tme. Studes nvestgatng the relatonshp between short-term memory and readng sklls that are carred out to examne the relatonshp between short-term memory processes and readng comprehenson. In ths study nformaton comng to short-term memory and the factors affectng operaton of short term memory are nvestgated wth regresson model. The am of the research s to examne the factors (age, IQ and readng sklls) that are expected the have an effect on short-term memory n chldren through regresson analyss. One of the assumptons of regresson analyss s the normal dstrbuton of the error term. In ths study, the error term was not normally dstrbuted, therefore robust regresson technques were appled. Robust Regresson technques are M-Regresson, Wnsorzed Regresson, Trmmed Regresson, Medan Squares Regresson, R Regresson and Quantles Regresson. Also, for each technque; coeffcent of determnaton s determned. Introducton Intellgence; how quckly people can receve nformaton and expertse on how the tasks are not dong well. Intellgence can be captured by a number obtaned by an IQ test. The short-term memory s a sort of mental workspace n the mnd that s used to manpulate nformaton n conscousness. Readng sklls are generally closely assocated wth matchng the spoken words. These studes between short-term memory and readng sklls and ntellgence n Turkey that began to be made after 0 years. The purpose of the research s to examne the factors (age, IQ and readng sklls) that are expected the have an effect on short-term memory n chldren through regresson analyss. Method Regresson analyss s a statstcal technque for parameter estmaton to determne the relatonshps between varables. There are some basc assumptons made n order to estmate the parameters of the OLS technque n Regresson Analyss. These assumptons are generally related to the error term. However, when the error term dstrbuton s not normally dstrbuted, robust regresson technques are appled. Robust regresson technques are not affected by outlers. It dsrupts the normalty of observaton s the most mportant factor, whch s consdered as the error terms have a great amount of other error term value, are outlers. Robust Regresson technques are M-Regresson, Wnsorzed Regresson, Trmmed Regresson, Medan Squares Regresson, R Regresson and Quantles Regresson. Results and Dscusson In ths study, whch s expected to affect short-term memory n chldren, the relatonshp between age, IQ and readng sklls s to establsh through regresson analyss. However, when workng wth real data sets of regresson analyzes, the bggest problem s falure to comply wth the normal dstrbuton of the error terms of dstrbuton. OLS technque s used, a unt ncrease n the value of the average IQ ncrease wll have on the amount of short-term memory s specfed to be 0,037 unts. After applyng robust regresson technques, the hghest R 2 value s gven by the WLS technque. Accordng to WLS technque, a unt ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 470

13 Ergül, B., Yavuz Altın, A., Aşık Gündoğan, E. / Çocuklardak Kısa Sürel Anlık Bellek İşlevnn Değerlendrlmes ncrease n the value of the average IQ ncrease wll have on the amount of short-term memory t can be sad to be 0,034 unts. ISSN: Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs Journal of Measurement and Evaluaton n Educaton and Psychology 47

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU 6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız

Detaylı

Korelasyon ve Regresyon

Korelasyon ve Regresyon Korelasyon ve Regresyon 1 Korelasyon Analz İk değşken arasında lşk olup olmadığını belrlemek çn yapılan analze korelasyon analz denr. Korelasyon; doğrusal yada doğrusal olmayan dye kye ayrılır. Korelasyon

Detaylı

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t :

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t : HAFTA 13 GÖLGE EĞİŞKENLERLE REGRESYON (UMMY VARIABLES) Gölge veya kukla (dummy) değşkenler denen ntel değşkenler, cnsyet, dn, ten reng gb hemen sayısallaştırılamayan ama açıklanan değşkenn davranışını

Detaylı

NİTEL TERCİH MODELLERİ

NİTEL TERCİH MODELLERİ NİTEL TERCİH MODELLERİ 2300 gözlem sayısı le verlen değşkenler aşağıdak gbdr: calsma: çocuk çalışıyorsa 1, çalışmıyorsa 0 (bağımlı değşken) Anne_egts: Anne eğtm sevyes Baba_egts: Baba eğtm sevyes Kent:

Detaylı

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON HAFTA 4 PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYO Gölge değşkenn br başka kullanımını açıklamak çn varsayımsal br şrketn satış temslclerne nasıl ödeme yaptığı ele alınsın. Satış prmleryle satış hacm Arasındak varsayımsal

Detaylı

FARKLI REGRESYON YÖNTEMLERİ İLE BETA KATSAYISI ANALİZİ

FARKLI REGRESYON YÖNTEMLERİ İLE BETA KATSAYISI ANALİZİ FARKLI REGRESYON YÖNTEMLERİ İLE BETA KATSAYISI ANALİZİ M.Ensar YEŞİLYURT (*) Flz YEŞİLYURT (**) Özet: Özellkle uzak verlere sahp ver setlernn analz edlmesnde en küçük kareler tahmnclernn kullanılması sapmalı

Detaylı

Farklı Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = σ i2. Eşit Varyans. Hata. Zaman

Farklı Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = σ i2. Eşit Varyans. Hata. Zaman Farklı Varyans Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = σ Eşt Varyans Y X Farklı Varyans Hata Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = σ Farklı Varyans Zaman Farklı Varyans le Karşılaşılan Durumlar Kest Verlernde. Kar dağıtım

Detaylı

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının 1 DİĞER ÖZEL İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL DİYAGRAMLARI X, R, p, np, c, u ve dğer kontrol dyagramları statstksel kalte kontrol dyagramlarının temel teknkler olup en çok kullanılanlarıdır. Bu teknkler ell

Detaylı

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon Doğrusal Korelasyon ve Regresyon En az k değşken arasındak lşknn ncelenmesne korelasyon denr. Kşlern boyları le ağırlıkları, gelr le gder, öğrenclern çalıştıkları süre le aldıkları not, tarlaya atılan

Detaylı

UYGULAMA 2. Bağımlı Kukla Değişkenli Modeller

UYGULAMA 2. Bağımlı Kukla Değişkenli Modeller UYGULAMA 2 Bağımlı Kukla Değşkenl Modeller Br araştırmacı Amerka da yüksek lsans ve doktora programlarını kabul ednlmey etkleyen faktörler ncelemek stemektedr. Bu doğrultuda aşağıdak değşkenler ele almaktadır.

Detaylı

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır.

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır. UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ Posson: H o: Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmektedr. H a : Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmemektedr. Böyle br hpotez test edeblmek çn, önce Posson dağılım parametres

Detaylı

Obtaining Classical Reliability Terms from Item Response Theory in Multiple Choice Tests

Obtaining Classical Reliability Terms from Item Response Theory in Multiple Choice Tests Ankara Unversty, Journal of Faculty of Educatonal Scences, year: 26, vol: 39, no: 2, 27-44 Obtanng Classcal Relablty Terms from Item Response Theory n Multple Choce Tests Hall Yurdugül * ABSTRACT: The

Detaylı

ALGILANAN HİZMET KALİTESİ VE LOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ İLE HİZMET TERCİHİNE ETKİSİNİN BELİRLENMESİ. Özet

ALGILANAN HİZMET KALİTESİ VE LOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ İLE HİZMET TERCİHİNE ETKİSİNİN BELİRLENMESİ. Özet Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Yayın Gelş Tarh: 18.02.2011 Clt: 13, Sayı: 1, Yıl: 2011, Sayfa: 21-37 Yayına Kabul Tarh: 17.03.2011 ISSN: 1302-3284 ALGILANAN HİZMET KALİTESİ VE LOJİSTİK

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS EN KÜÇÜK KARELER, RİDGE REGRESYON VE ROBUST REGRESYON YÖNTEMLERİNDE ANALİZ SONUÇLARINA AYKIRI DEĞERLERİN ETKİLERİNİN BELİRLENMESİ ZOOTEKNİ ANABİLİM

Detaylı

SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. Ekonometri 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)

SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. Ekonometri 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekim 2011) SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler İk Değşkenl Bağlanım Model SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler Ekonometr 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekm 2011) http://www.ackders.org.tr SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler

Detaylı

QUANTILE REGRESYON * Quantile Regression

QUANTILE REGRESYON * Quantile Regression QUANTILE REGRESYON * Quantile Regression Fikriye KURTOĞLU İstatistik Anabilim Dalı Olcay ARSLAN İstatistik Anabilim Dalı ÖZET Bu çalışmada, Lineer Regresyon analizinde kullanılan en küçük kareler yöntemine

Detaylı

Mut Orman İşletmesinde Karaçam, Sedir ve Kızılçam Ağaç Türleri İçin Dip Çap Göğüs Çapı İlişkileri

Mut Orman İşletmesinde Karaçam, Sedir ve Kızılçam Ağaç Türleri İçin Dip Çap Göğüs Çapı İlişkileri Süleyman Demrel Ünverstes, Fen Blmler Ensttüsü, 9-3,(5)- Mut Orman İşletmesnde Karaçam, Sedr ve Kızılçam Ağaç Türler İçn Dp Çap Göğüs Çapı İlşkler R.ÖZÇELİK 1 Süleyman Demrel Ünverstes Orman Fakültes Orman

Detaylı

FARKLI VERİ YAPILARINDA KULLANILABİLECEK REGRESYON YÖNTEMLERİ

FARKLI VERİ YAPILARINDA KULLANILABİLECEK REGRESYON YÖNTEMLERİ Anadolu Tarım Blm. Derg., 203,28(3):68-74 Anadolu J Agr Sc, 203,28(3):68-74 do: 0.76/anaas.203.28.3.68 URL: htt://dx.do.org/0.76/anaas.203.28.3.68 Derleme Revew FARKLI VERİ YAPILARINDA KULLANILABİLECEK

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ QUANTILE REGRESYON ve BİR UYGULAMA İlkay ALTINDAĞ YÜKSEK LİSANS TEZİ İSTATİSTİK ANABİLİM DALI Ağustos-1 KONYA Her Hakkı Saklıdır ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ

Detaylı

SEK Yönteminin Güvenilirliği Sayısal Bir Örnek. Ekonometri 1 Konu 11 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)

SEK Yönteminin Güvenilirliği Sayısal Bir Örnek. Ekonometri 1 Konu 11 Sürüm 2,0 (Ekim 2011) İk Değşkenl Bağlanım Model SEK Yöntemnn Güvenlrlğ Ekonometr 1 Konu 11 Sürüm,0 (Ekm 011) UADMK Açık Lsans Blgs İşbu belge, Creatve Commons Attrbuton-Non-Commercal ShareAlke 3.0 Unported (CC BY-NC-SA 3.0)

Detaylı

ARAŞTIRMA MAKALESİ/RESEARCH ARTICLE TEK ÇARPIMSAL SİNİR HÜCRELİ YAPAY SİNİR AĞI MODELİNİN EĞİTİMİ İÇİN ABC VE BP YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ÖZ

ARAŞTIRMA MAKALESİ/RESEARCH ARTICLE TEK ÇARPIMSAL SİNİR HÜCRELİ YAPAY SİNİR AĞI MODELİNİN EĞİTİMİ İÇİN ABC VE BP YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ÖZ ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Blm ve Teknoloj Dergs A-Uygulamalı Blmler ve Mühendslk Clt: 14 Sayı: 3 013 Sayfa: 315-38 ARAŞTIRMA MAKALESİ/RESEARCH ARTICLE Faruk ALPASLAN 1, Erol EĞRİOĞLU 1, Çağdaş Hakan ALADAĞ,

Detaylı

Obtaining Classical Reliability Terms from Item Response Theory in Multiple Choice Tests

Obtaining Classical Reliability Terms from Item Response Theory in Multiple Choice Tests Ankara Unversty, Journal of Faculty of Educatonal Scences, year: 2006, vol: 39, no: 2, 27-44 Obtanng Classcal Relablty Terms from Item Response Theory n Multple Choce Tests Hall Yurdugül * ABSTRACT: The

Detaylı

Muhasebe ve Finansman Dergisi

Muhasebe ve Finansman Dergisi Muhasebe ve Fnansman Dergs Ocak/2012 Farklı Muhasebe Düzenlemelerne Göre Hazırlanan Mal Tablolardan Elde Edlen Fnansal Oranlar İle Şrketlern Hsse Sened Getrler Ve Pyasa Değerler Arasındak İlşk Ahmet BÜYÜKŞALVARCI

Detaylı

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır. BÖLÜM 3 OLASILIK HESABI 3.. Br Olayın Olasılığı Tanım 3... Br olayın brbrnden ayrık ve ortaya çıkma şansı eşt n mümkün sonucundan m tanes br A olayına uygun se, A olayının P(A) le gösterlen olasılığı P(A)

Detaylı

KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM TALEP SİSTEMİ YAKLAŞIMIYLA ANALİZİ

KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM TALEP SİSTEMİ YAKLAŞIMIYLA ANALİZİ Süleyman Demrel Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Yıl: 2007/2, Sayı: 6 Journal of Suleyman Demrel Unversty Insttue of Socal Scences Year: 2007/2, Number: 6 KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM

Detaylı

Merkezi Eğilim (Yer) Ölçüleri

Merkezi Eğilim (Yer) Ölçüleri Merkez Eğlm (Yer) Ölçüler Ver setn tanımlamak üzere kullanılan ve genellkle tüm elemanları dkkate alarak ver setn özetlemek çn kullanılan ölçülerdr. Ver setndek tüm elemanları temsl edeblecek merkez noktasına

Detaylı

YARIPARAMETRİK KISMİ DOĞRUSAL PANEL VERİ MODELLERİYLE ULUSLAR ARASI GÖÇ

YARIPARAMETRİK KISMİ DOĞRUSAL PANEL VERİ MODELLERİYLE ULUSLAR ARASI GÖÇ Özet YARIPARAMETRİK KISMİ DOĞRUSAL PANEL VERİ MODELLERİYLE ULUSLAR ARASI GÖÇ Atıf EVREN *1 Elf TUNA ** Yarı parametrk panel ver modeller parametrk ve parametrk olmayan modeller br araya getren; br kısmı

Detaylı

Sabit Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = s 2

Sabit Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = s 2 X Sabt Varyans Y Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = s Eşt Varyans EKKY nn varsayımlarından br anakütle regresyon fonksyonu u lern eşt varyanslı olmasıdır Her hata term varyansı bağımsız değşkenlern verlen değerlerne

Detaylı

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences Pamukkale Ünverstes Mühendslk Blmler Dergs, Clt 0, Sayı 3, 04, Sayfalar 85-9 Pamukkale Ünverstes Mühendslk Blmler Dergs Pamukkale Unversty Journal of Engneerng Scences PREFABRİK ENDÜSTRİ YAPIARININ ARMONİ

Detaylı

Kİ-KARE VE KOLMOGOROV SMİRNOV UYGUNLUK TESTLERİNİN SİMULASYON İLE ELDE EDİLEN VERİLER ÜZERİNDE KARŞILAŞTIRILMASI

Kİ-KARE VE KOLMOGOROV SMİRNOV UYGUNLUK TESTLERİNİN SİMULASYON İLE ELDE EDİLEN VERİLER ÜZERİNDE KARŞILAŞTIRILMASI C.Ü. İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt 4, Sayı 1, 3 6 Kİ-KARE VE KOLMOGOROV SMİRNOV UYGUNLUK TESTLERİNİN SİMULASYON İLE ELDE EDİLEN VERİLER ÜZERİNDE KARŞILAŞTIRILMASI H. BİRCAN, Y. KARAGÖZ ve Y. KASAPOĞLU

Detaylı

ADJUSTED DURBIN RANK TEST FOR SENSITIVITY ANALYSIS IN BALANCED INCOMPLETE BLOCK DESIGN

ADJUSTED DURBIN RANK TEST FOR SENSITIVITY ANALYSIS IN BALANCED INCOMPLETE BLOCK DESIGN SAÜ Fen Edebyat Dergs (2010-I) F.GÖKPINAR v.d. DENGELİ TAMAMLANMAMIŞ BLOK TASARIMINDA, DUYUSAL ANALİZ İÇİN DÜZELTİLMİŞ DURBİN SIRA SAYILARI TESTİ Fkr GÖKPINAR*, Hülya BAYRAK, Dlşad YILDIZ ve Esra YİĞİT

Detaylı

Öğretim planındaki AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9

Öğretim planındaki AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9 Ders Kodu Teork Uygulama Lab. Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9 Ön Koşullar : Grafk İletşm I ve II, Tasarım Stüdyosu I, II, III derslern almış ve başarmış

Detaylı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı SRY ÜNİVERSİESİ Djtal ontrol Laboratuvar Deney Föyü Deney No: 2 Sıvı Sevye ontrol Deney 2.. Deneyn macı Bu deneyn amacı, doğrusal olmayan sıvı sevye sstemnn belrlenen br çalışma noktası cvarında doğrusallaştırılmış

Detaylı

A İSTATİSTİK. 4. X kesikli rasgele (random) değişkenin moment çıkaran. C) 4 9 Buna göre, X in beklenen değeri kaçtır?

A İSTATİSTİK. 4. X kesikli rasgele (random) değişkenin moment çıkaran. C) 4 9 Buna göre, X in beklenen değeri kaçtır? . Br torbada 6 syah, 4 beyaz top vardır. Bu torbadan yerne koyarak top seçlyor. A İSTATİSTİK KPSS/-AB-PÖ/006. Normal dağılıma sahp br rasgele (random) değşkenn varyansı 00 dür. Seçlen topların ksnn de

Detaylı

Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)

Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) VARYANS ANALİZİ İ örne ortalaması arasında farın önem ontrolü, örne büyülüğüne göre z veya testlernden bryle yapılır. Bu testlerle, den fazla örne ortalamasını brlte test etme ve aralarında farın önem

Detaylı

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com ISSN:134-4141 Makne Teknolojler Elektronk Dergs 28 (1) 61-68 TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Kısa Makale Tabakalı Br Dskn Termal Gerlme Analz Hasan ÇALLIOĞLU 1, Şükrü KARAKAYA 2 1

Detaylı

Rasgele Değişken Üretme Teknikleri

Rasgele Değişken Üretme Teknikleri Rasgele Değşken Üretme Teknkler Amaç Smülasyon modelnn grdlern oluşturacak örneklern üretlmes Yaygın olarak kullanılan ayrık veya sürekl dağılımların örneklenmes sürecn anlamak Yaygın olarak kullanılan

Detaylı

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER 5.. İk Boyutlu Rasgele Değşkenler Br deney yapıldığında, aynı deneyle lgl brçok rasgele değşkenn aynı andak durumunu düşünmek gerekeblr. Böyle durumlarda

Detaylı

Farklı Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = s 2 Eşit Varyans

Farklı Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = s 2 Eşit Varyans Farklı Varyans Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = s Eşt Varyans Y X 1 Farklı Varyans Hata Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = s Farklı Varyans Zaman EKKY nn varsayımlarından br anakütle regresyon fonksyonu u lern

Detaylı

Bulanık Mantık ile Hesaplanan Geoid Yüksekliğine Nokta Yüksekliklerinin Etkisi

Bulanık Mantık ile Hesaplanan Geoid Yüksekliğine Nokta Yüksekliklerinin Etkisi Harta Teknolojler Elektronk Dergs Clt: 5, No: 1, 2013 (61-67) Electronc Journal of Map Technologes Vol: 5, No: 1, 2013 (61-67) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com e-issn: 1309-3983 Makale

Detaylı

a IIR süzgeç katsayıları ve N ( M) de = s 1 (3) 3. GÜRÜLTÜ GİDERİMİ UYGULAMASI

a IIR süzgeç katsayıları ve N ( M) de = s 1 (3) 3. GÜRÜLTÜ GİDERİMİ UYGULAMASI Fırat Ünverstes-Elazığ MİTRAL KAPAK İŞARETİ ÜZERİNDEKİ ANATOMİK VE ELEKTRONİK GÜRÜLTÜLERİN ABC ALGORİTMASI İLE TASARLANAN IIR SÜZGEÇLERLE SÜZÜLMESİ N. Karaboğa 1, E. Uzunhsarcıklı, F.Latfoğlu 3, T. Koza

Detaylı

FAKTÖR A ALĐZ SKORLARI KULLA ILARAK KARAYAKA KUZULARI DA CA LI AĞIRLIK TAHMĐ Đ

FAKTÖR A ALĐZ SKORLARI KULLA ILARAK KARAYAKA KUZULARI DA CA LI AĞIRLIK TAHMĐ Đ Anadolu Tarım Blm. Derg., 2009,24(2):98-102 Anadolu J. Agrc. Sc., 2009,24(2):98-102 Araştırma Research FAKTÖR A ALĐZ SKORLARI KULLA ILARAK KARAYAKA KUZULARI DA CA LI AĞIRLIK TAHMĐ Đ Soner ÇA KAYA* Aydın

Detaylı

2005 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:16, s31-46

2005 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:16, s31-46 2005 Gaz Ünverstes Endüstryel Sanatlar Eğtm Fakültes Dergs Sayı:16, s31-46 ÖZET BANKALARDA MALİ BAŞARISIZLIĞIN ÖNGÖRÜLMESİ LOJİSTİK REGRESYON VE YAPAY SİNİR AĞI KARŞILAŞTIRMASI 31 Yasemn KESKİN BENLİ 1

Detaylı

YAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE

YAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE BAÜ Fen Bl. Enst. Dergs (6).8. YAYII YÜK İE YÜKENİŞ YAPI KİRİŞERİNDE GÖÇE YÜKÜ HESABI Perhan (Karakulak) EFE Balıkesr Ünverstes ühendslk marlık Fakültes İnşaat üh. Bölümü Balıkesr, TÜRKİYE ÖZET Yapılar

Detaylı

Bilgisayarla Görüye Giriş

Bilgisayarla Görüye Giriş Blgsayarla Görüye Grş Ders 8 Görüntü Eşleme Alp Ertürk alp.erturk@kocael.edu.tr Panorama Oluşturma Görüntüler eşlememz / çakıştırmamız gerekmektedr Panorama Oluşturma İk görüntüden özntelkler çıkar Panorama

Detaylı

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır.

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır. KONU : DUAL MODELİN EKONOMİK YORUMU Br prmal-dual model lşks P : max Z cx D: mn Z bv AX b AV c X 0 V 0 bçmnde tanımlı olsun. Prmal modeln en y temel B ve buna lşkn fyat vektörü c B olsun. Z B B BB c X

Detaylı

Tek Yönlü Varyans Analizi

Tek Yönlü Varyans Analizi Tek Yönlü Varyan Analz Nedr ve hang durumlarda kullanılır? den fazla grupların karşılaştırılmaı öz konuu e, çok ayıda t-tet nn kullanılmaı, Tp I hatanın artmaına yol açar; Örneğn, eğer 5 grubu kşerl olarak

Detaylı

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Clt:3 Sayı: Celal Bayar Ünverstes İ.İ.B.F. MANİSA Bulanık Araç Rotalama Problemlerne Br Model Öners ve Br Uygulama Doç. Dr. İbrahm GÜNGÖR Süleyman Demrel Ünverstes, İ.İ.B.F.,

Detaylı

BEYKENT ÜNİVERSİTESİ - DERS İZLENCESİ - Sürüm 2. Öğretim planındaki AKTS 581058202101319 2 1 0 3 5

BEYKENT ÜNİVERSİTESİ - DERS İZLENCESİ - Sürüm 2. Öğretim planındaki AKTS 581058202101319 2 1 0 3 5 BEYKENT ÜNİVERSİTESİ - DERS İZLENCESİ - Sürüm 2 Ders Kodu Teork Uygulama Lab. YAPI ARAŞTIRMASI VE DOKÜMANTASYON Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS 581058202101319 2 1 0 3 5 Ön Koşullar : Önerlen Dersler

Detaylı

EKONOMETRİYE GİRİŞ II ÖDEV 4 ÇÖZÜM

EKONOMETRİYE GİRİŞ II ÖDEV 4 ÇÖZÜM EKONOMETRİYE GİRİŞ II ÖDEV 4 ÇÖZÜM (Örgün e İknc Öğretm çn) 1. 754 hanehalkına at DOMerset sml Excel dosyasında yer alan erler kullanarak tahmnlenen DOM sonuçları: Dependent Varable: CALISANKADIN Sample:

Detaylı

K-Ortalamalar Yöntemi ile Yıllık Yağışların Sınıflandırılması ve Homojen Bölgelerin Belirlenmesi *

K-Ortalamalar Yöntemi ile Yıllık Yağışların Sınıflandırılması ve Homojen Bölgelerin Belirlenmesi * İMO Teknk Derg, 2012 6037-6050, Yazı 383 K-Ortalamalar Yöntem le Yıllık Yağışların Sınıflandırılması ve Homojen Bölgelern Belrlenmes * Mahmut FIAT* Fath DİKBAŞ** Abdullah Cem KOÇ*** Mahmud GÜGÖ**** ÖZ

Detaylı

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ 1 Populasyonun nceledğmz br özellğnn dağılışı blenen dağılışlardan brsne, Normal Dağılış, t Dağılışı, F Dağılışı, gb br dağılışa uygun olduğu durumlarda

Detaylı

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler Sıklık Tabloları ve Tek Değşkenl Grafkler Sıklık Tablosu Ver dzsnde yer alan değerlern tekrarlama sayılarını çeren tabloya sıklık tablosu denr. Sıklık Tabloları tek değşken çn marjnal tablo olarak adlandırılır.

Detaylı

Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ

Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Kİ-KAR TSTLRİ A) Kİ-KAR DAĞILIMI V ÖZLLİKLRİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk gösterp

Detaylı

Kİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür.

Kİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür. Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk

Detaylı

HİSSE SENETLERİNİN BEKLENEN GETİRİ VE RİSKLERİNİN TAHMİNİNDE ALTERNATİF MODELLER

HİSSE SENETLERİNİN BEKLENEN GETİRİ VE RİSKLERİNİN TAHMİNİNDE ALTERNATİF MODELLER İstanbul Ünverstes İktsat Fakültes Malye Araştırma Merkez Konferansları 47. Ser / Yıl 005 Prof. Dr. Türkan Öncel e Armağan HİSSE SENETLERİNİN BEKLENEN GETİRİ VE RİSKLERİNİN TAHMİNİNDE ALTERNATİF MODELLER

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Gülesen ÜSTÜNDAĞ BAZI PARAMETRİK OLMAYAN İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERİN İNCELENMESİ İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ADANA, 005 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

Metin Madenciliği ile Soru Cevaplama Sistemi

Metin Madenciliği ile Soru Cevaplama Sistemi Metn Madenclğ le Soru Cevaplama Sstem Sevnç İlhan 1, Nevchan Duru 2, Şenol Karagöz 3, Merve Sağır 4 1 Mühendslk Fakültes Blgsayar Mühendslğ Bölümü Kocael Ünverstes slhan@kocael.edu.tr, nduru@kocael.edu.tr,

Detaylı

Kİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI Ki-Kare Analizleri

Kİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI  Ki-Kare Analizleri Kİ KAR ANALİZİ 1 Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI www.mehmetaksarayl K-Kare Analzler OLAY 1: Genelde br statstk sınıfında, öğrenclern %60 ının devamlı, %30 unun bazen, %10 unun se çok az derse geldkler düşünülmektedr.

Detaylı

Hasar sıklıkları için sıfır yığılmalı kesikli modeller

Hasar sıklıkları için sıfır yığılmalı kesikli modeller www.statstkcler.org İstatstkçler Dergs 5 (01) 3-31 İstatstkçler Dergs Hasar sıklıkları çn sıfır yığılmalı keskl modeller Sema Tüzel Hacettepe Ünverstes Aktüerya Blmler Bölümü 06800-Beytepe, Ankara, Türkye

Detaylı

REGRESYONDA ETKİLİ GÖZLEMLERİ BELİRLEME YÖNTEMLERİ VE KARŞILAŞTIRMALARI. Can DARICA YÜKSEK LİSANS TEZİ İSTATİSTİK

REGRESYONDA ETKİLİ GÖZLEMLERİ BELİRLEME YÖNTEMLERİ VE KARŞILAŞTIRMALARI. Can DARICA YÜKSEK LİSANS TEZİ İSTATİSTİK REGRESYONDA ETKİLİ GÖZLEMLERİ BELİRLEME YÖNTEMLERİ VE KARŞILAŞTIRMALARI Can DARICA YÜKSEK LİSANS TEZİ İSTATİSTİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ŞUBAT 014 ANKARA Can DARICA tarafından hazırlanan

Detaylı

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI V. Ulusal Üretm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Tcaret Ünverstes, 5-7 Kasım 5 ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN

Detaylı

Sosyal Bilimlerde Yanlı Regresyon Tahmin Edicilerinin Kullanılması

Sosyal Bilimlerde Yanlı Regresyon Tahmin Edicilerinin Kullanılması Eğtmde ve Pskolojde Ölçme ve Değerlendrme Dergs, Kış 00, (), 00-08 Sosyal Blmlerde Yanlı Regresyon Tahmn Edclernn Kullanılması Orkun COŞKUNTUNCEL * Mersn Ünverstes Özet Regresyon analz değşkenler arasındak

Detaylı

BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER

BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER Blmn amaçlarından br yaşanılan doğa olaylarını tanımlamak ve olayları önceden tahmnlemektr. Bu amacı başarmanın yollarından br olaylar üzernde etkl olduğu

Detaylı

YAŞAM ÇÖZÜMLEMESİNDE AYKIRI DEĞERLER OUTLIERS IN SURVIVAL ANALYSIS

YAŞAM ÇÖZÜMLEMESİNDE AYKIRI DEĞERLER OUTLIERS IN SURVIVAL ANALYSIS YAŞAM ÇÖZÜMLEMESİNDE AYKIRI DEĞERLER OUTLIERS IN SURVIVAL ANALYSIS NURAY TUNCER PROF. DR. DURDU KARASOY Tez Danışmanı Hacettepe Ünverstes Lsansüstü Eğtm-Öğretm Yönetmelğnn İstatstk Anablm Dalı İçn Öngördüğü

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Savaş OKUR PARAMETRİK VE PARAMETRİK OLMAYAN BASİT DOĞRUSAL REGRESYON ANALİZ YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI OLARAK İNCELENMESİ ZOOTEKNİ ANABİLİM

Detaylı

KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ. Dr. Ali Rıza AKTAŞ 1 Dr. Selim Adem HATIRLI 2

KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ. Dr. Ali Rıza AKTAŞ 1 Dr. Selim Adem HATIRLI 2 Journal of Yasar Unversty 2010 3294-3319 KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ Dr. Al Rıza AKTAŞ 1 Dr. Selm Adem HATIRLI 2 ÖZET Bu çalışmada, Batı Akdenz Bölges kent merkezlernde

Detaylı

Antalya Đlinde Serada Domates Üretiminin Kâr Etkinliği Analizi

Antalya Đlinde Serada Domates Üretiminin Kâr Etkinliği Analizi Tarım Blmler Dergs Tar. Bl. Der. Derg web sayfası: www.agr.ankara.edu.tr/derg Journal of Agrcultural Scences Journal homepage: www.agr.ankara.edu.tr/journal TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF AGRICULTURAL

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOKLU İÇ İLİŞKİ VE EKOLOJİK REGRESYON İSTATİSTİK ANABİLİM DALI

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOKLU İÇ İLİŞKİ VE EKOLOJİK REGRESYON İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Berrn GÜLTAY YÜKSEK LİSANS TEZİ ÇOKLU İÇ İLİŞKİ VE EKOLOJİK REGRESYON İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ADANA, 9 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOKLU

Detaylı

THE FUZZY ROBUST REGRESSION ANALYSIS, THE CASE OF FUZZY DATA SET HAS OUTLIER

THE FUZZY ROBUST REGRESSION ANALYSIS, THE CASE OF FUZZY DATA SET HAS OUTLIER G.Ü. Fen Blmler Dergs 7(3):7-84 (4) ISSN 33-979 G.U. Journal of Scence 7(3):7-84 (4) THE FUZZY ROBUST REGRESSION ANALYSIS, THE CASE OF FUZZY DATA SET HAS OUTLIER Kamle ŞANLI, Ayşen APAYDIN* Ankara Unversty,

Detaylı

ASAL BİLEŞENLER ANALİZİNE BOOTSTRAP YAKLAŞIMI

ASAL BİLEŞENLER ANALİZİNE BOOTSTRAP YAKLAŞIMI Ekonometr ve İstatstk Sayı: 2005 5-05 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ ASAL BİLEŞENLER ANALİZİNE BOOTSTRAP YAKLAŞIMI Dr. Ayln Aktükün Bu makale 5.2.2004 tarhnde

Detaylı

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK Sürekl Olasılık Dağılım Brkml- KümülatFonksyonu Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr Sürekl olasılık onksyonları X değşken - ;+ aralığında tanımlanmış br sürekl rassal değşken olsun. Aşağıdak

Detaylı

Soğutucu Akışkan Karışımlarının Kullanıldığı Soğutma Sistemlerinin Termoekonomik Optimizasyonu

Soğutucu Akışkan Karışımlarının Kullanıldığı Soğutma Sistemlerinin Termoekonomik Optimizasyonu Soğutucu Akışkan arışımlarının ullanıldığı Soğutma Sstemlernn ermoekonomk Optmzasyonu * 1 Hüseyn aya, 2 ehmet Özkaymak ve 3 rol Arcaklıoğlu 1 Bartın Ünverstes akne ühendslğ Bölümü, Bartın, ürkye 2 arabük

Detaylı

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili 5.3. Tekne Yüzeylernn atematksel Temsl atematksel yüzey temslnde lk öneml çalışmalar Coons (53) tarafından gerçekleştrlmştr. Ferguson yüzeylernn gelştrlmş hal olan Coons yüzeylernde tüm sınır eğrler çn

Detaylı

BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ

BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ Yrd. Doç. Dr. Murat ATAN - Araş. Gör. Gaye KARPAT ÇATALBAŞ 2 ÖZET Bu çalışma, Türk bankacılık sstem çnde faalyet gösteren tcar bankaların

Detaylı

PROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING

PROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 3, Sayı:2, 2001 PROJE SEÇİMİ VE KAYAK PLALAMASI İÇİ BİR ALGORİTMA lgün MORALI 1 C. Cengz ÇELİKOĞLU 2 ÖZ Kaynak tahss problemler koşullara bağlı olarak

Detaylı

Genel Doğrusal Karışık Modellerde Farklı Kovaryans Yapıları ve Tahmin Yöntemlerinin Performanslarının Karşılaştırılması 1

Genel Doğrusal Karışık Modellerde Farklı Kovaryans Yapıları ve Tahmin Yöntemlerinin Performanslarının Karşılaştırılması 1 Hayvansal Üretm 54(): 8-3, 03 Araştırma Makales Genel Doğrusal Karışık Modellerde Farklı Kovaryans Yapıları ve Tahmn Yöntemlernn Performanslarının Karşılaştırılması Gazel Ser *, Barış Kak, Abdullah Yeşlova,

Detaylı

Calculating the Index of Refraction of Air

Calculating the Index of Refraction of Air Ankara Unversty Faculty o Engneerng Optcs Lab IV Sprng 2009 Calculatng the Index o Reracton o Ar Lab Group: 1 Teoman Soygül Snan Tarakçı Seval Cbcel Muhammed Karakaya March 3, 2009 Havanın Kırılma Đndsnn

Detaylı

Konumsal Enterpolasyon Yöntemleri Uygulamalarında Optimum Parametre Seçimi: Doğu Karadeniz Bölgesi Günlük Ortalama Sıcaklık Verileri Örneği

Konumsal Enterpolasyon Yöntemleri Uygulamalarında Optimum Parametre Seçimi: Doğu Karadeniz Bölgesi Günlük Ortalama Sıcaklık Verileri Örneği S. ZENGİN KAZANCI, E. TANIR KAYIKÇI Konumsal Enterpolasyon Yöntemler Uygulamalarında Optmum Parametre Seçm: Doğu Karadenz Bölges Günlük Ortalama Sıcaklık S. ZENGİN KAZANCI 1, E. TANIR KAYIKÇI 1 1 Karadenz

Detaylı

SESSION 1B: Büyüme ve Gelişme 279

SESSION 1B: Büyüme ve Gelişme 279 SESSION 1B: Büyüme ve Gelşme 279 Türkye de Hanehalkı Tüketm Harcamaları: Pseudo Panel Ver le Talep Sstemnn Tahmn The Consumpton Expendture of Households n Turkey: Demand System Estmaton wth Pseudo Panel

Detaylı

TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNÜN İŞLEYİŞ SÜRECİ, BULANIK DAĞITIM PROBLEMİNİN TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODEL DENEMESİ

TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNÜN İŞLEYİŞ SÜRECİ, BULANIK DAĞITIM PROBLEMİNİN TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODEL DENEMESİ ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 3, Sayı 6, 2007, ss. 109 125. TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNÜN İŞLEYİŞ SÜRECİ, BULANIK DAĞITIM PROBLEMİNİN TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODEL DENEMESİ Yrd.Doç.Dr. Ahmet ERGÜLEN Nğde

Detaylı

MESLEK SEÇİMİ PROBLEMİNDE ÇOK ÖZELLİKLİ KARAR VERME VE ÇÖZÜME YÖNELİK GELİŞTİRİLEN BİREYSEL KARİYER PLANLAMA PROGRAMI

MESLEK SEÇİMİ PROBLEMİNDE ÇOK ÖZELLİKLİ KARAR VERME VE ÇÖZÜME YÖNELİK GELİŞTİRİLEN BİREYSEL KARİYER PLANLAMA PROGRAMI MESLEK SEÇİMİ PROBLEMİNDE ÇOK ÖZELLİKLİ KARAR VERME VE ÇÖZÜME YÖNELİK GELİŞTİRİLEN BİREYSEL KARİYER PLANLAMA PROGRAMI Fath ÇİL GAZİ ÜNİVERSİTESİ Mühendslk Mmarlık Fakültes Endüstr Mühendslğ Bölümü 4. Sınıf

Detaylı

İyi Tarım Uygulamaları Ve Tüketici Davranışları (Logit Regresyon Analizi)(*)

İyi Tarım Uygulamaları Ve Tüketici Davranışları (Logit Regresyon Analizi)(*) Gazosmanpaşa Ünverstes Zraat Fakültes Dergs Journal of Agrcultural Faculty of Gazosmanpasa Unversty http://zraatderg.gop.edu.tr/ Araştırma Makales/Research Artcle JAFAG ISSN: 1300-2910 E-ISSN: 2147-8848

Detaylı

Sorunun varlığı durumunda hata terimi varyans-kovaryans matrisi Var, Cov(u) = E(uu') = σ 2 I n şeklinde yazılamıyor fakat

Sorunun varlığı durumunda hata terimi varyans-kovaryans matrisi Var, Cov(u) = E(uu') = σ 2 I n şeklinde yazılamıyor fakat 8. DEĞİŞEN VARYANS SORUNU (HETEROSCEDASTICITY) 8.. Değşen Varyans Sorunu Nedr? Matrslerle yan Y = β u Y = β β β 3 3 β k k u, = n genel doğrusal modeln ele alalım. Hata term çn yapılan varsayımlardan brs

Detaylı

PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA DEBİ HESABI İÇİN ENTROPY YÖNTEMİNİN KULLANILMASI

PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA DEBİ HESABI İÇİN ENTROPY YÖNTEMİNİN KULLANILMASI PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA DEBİ HESABI İÇİN ENTROPY YÖNTEMİNİN KULLANILMASI Mehmet ARDIÇLIOĞLU *, Galp Seçkn ** ve Özgür Öztürk * * Ercyes Ünverstes, Mühendslk Fakültes, İnşaat Mühendslğ Bölümü Kayser

Detaylı

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225 Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt: 25, Sayı:, 20 225 FİNANSAL ANALİZDE KULLANILAN ORANLAR VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: EKONOMİK KRİZ DÖNEMLERİ İÇİN İMKB İMALAT SANAYİ

Detaylı

Türkiye deki Đşsizlik Oranının Bulanık Doğrusal Regresyon Analiziyle Tahmini

Türkiye deki Đşsizlik Oranının Bulanık Doğrusal Regresyon Analiziyle Tahmini İstatstkçler Dergs: İstatstk & Aktüerya Journal of Statstcans: Statstcs and Actuaral Scences IDIA 8, 5, -6 Gelş/Receved:6.4.5, Kabul/Accepted: 3.6.5 www.statstkcler.org Türkye dek Đşszlk Oranının Bulanık

Detaylı

ÖZET Yüksek Lsans Tez TAM VE SANSÜRLÜ ÖRNEKLEM DURUMLARINDA WEIBULL DAĞILIMI İÇİN BAZI İSTATİSTİKİ SONUÇ ÇIKARIMLARI Dlşen TAMAM Ankara Ünverstes Fen

ÖZET Yüksek Lsans Tez TAM VE SANSÜRLÜ ÖRNEKLEM DURUMLARINDA WEIBULL DAĞILIMI İÇİN BAZI İSTATİSTİKİ SONUÇ ÇIKARIMLARI Dlşen TAMAM Ankara Ünverstes Fen ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ TAM VE SANSÜRLÜ ÖRNEKLEM DURUMLARINDA WEIBULL DAĞILIMI İÇİN BAZI İSTATİSTİKİ SONUÇ ÇIKARIMLARI Dlşen TAMAM İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ANKARA

Detaylı

Şiddet-Süre-Frekans Bağıntısının Genetik Algoritma ile Belirlenmesi: GAP Örneği *

Şiddet-Süre-Frekans Bağıntısının Genetik Algoritma ile Belirlenmesi: GAP Örneği * İMO Teknk Derg, 28 4393-447, Yazı 29 Şddet-Süre-Frekans Bağıntısının Genetk Algortma le Belrlenmes: GAP Örneğ * Hall KARAHAN* M. Tamer AYVAZ** Gürhan GÜRARSLAN*** ÖZ Bu çalışmada, Genetk Algortma (GA)

Detaylı

Deprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr.

Deprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr. Deprem Tepksnn Sayısal Metotlar le Değerlendrlmes (Newmark-Beta Metodu) Sunum Anahat Grş Sayısal Metotlar Motvasyon Tahrk Fonksyonunun Parçalı Lneer Interpolasyonu (Pecewse Lnear Interpolaton of Exctaton

Detaylı

PROJE PLANLAMASINDA BULANIK HEDEF PROGRAMLAMA YAKLAŞIMI. Müh. Ramadan VATANSEVER

PROJE PLANLAMASINDA BULANIK HEDEF PROGRAMLAMA YAKLAŞIMI. Müh. Ramadan VATANSEVER İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ PROJE PLANLAMASINDA BULANIK HEDEF PROGRAMLAMA YAKLAŞIMI YÜKSEK LİSANS TEZİ Müh. Ramadan VATANSEVER Anablm Dalı: İşletme Mühendslğ Programı: İşletme

Detaylı

Makine Öğrenmesi 10. hafta

Makine Öğrenmesi 10. hafta Makne Öğrenmes 0. hafta Lagrange Optmzasonu Destek Vektör Maknes (SVM) Karesel (Quadratc) Programlama Optmzason Blmsel term olarak dlmze geçmş olsa da bazen en leme termle karşılık bulur. Matematktek en

Detaylı

GIDA SEKTÖRÜNDE İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL GRAFİKLERİNİN BİR UYGULAMASI

GIDA SEKTÖRÜNDE İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL GRAFİKLERİNİN BİR UYGULAMASI GIDA SEKTÖRÜNDE İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL GRAFİKLERİNİN BİR UYGULAMASI Aytaç PEKMEZCİ * Özet Kalte kontrol grafkler üreç kontrolü ve yleştrlmende öneml br yere ahptr. İşletmelerdek ürünlern kalte düzeylernn

Detaylı

4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ

4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ Ünsal M.; Varol, A.: Soğutma Kulelernn Boyutlandırılması İçn Br Kuramsal 8 Mayıs 990, S: 8-85, Adana 4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ Asaf Varol Fırat Ünverstes, Teknk Eğtm Fakültes,

Detaylı

COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA DOĞAL AFETLER 1 (The Natural Disasters in the Geography Teaching Curriculum)

COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA DOĞAL AFETLER 1 (The Natural Disasters in the Geography Teaching Curriculum) MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 28, TEMMUZ - 2013, S. 276-303 İSTANBUL ISSN:1303-2429 E-ISSN 2147-7825 copyrght 2013 http://www.marmaracografya.com COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA DOĞAL AFETLER 1 (The

Detaylı

ÖZEL DERSHANELERIN ÜNlvERSITEYE GIRIşTE ÖGRENCI BAŞARısıNA ETKILERI

ÖZEL DERSHANELERIN ÜNlvERSITEYE GIRIşTE ÖGRENCI BAŞARısıNA ETKILERI Hacettepe Vnverstes Eğtm Fakültes Dergs 21 : 89-96 [2001J ÖZEL DERSHANELERIN ÜNlvERSITEYE GIRIşTE ÖGRENCI BAŞARısıNA ETKILERI EFFECT OF PRIVATE EDUCATIONAL INSTITUTIONS ON ACHIEVEMENT RELATED TO UNIVERSITY

Detaylı

İki veri setinin yapısının karşılaştırılması

İki veri setinin yapısının karşılaştırılması İk ver set yapısıı karşılaştırılması Dağılım: 6,6,6 Ortalama: 6 Medya: 6 Mod: 6 td. apma: 0 Dağılım: 0,6,1 Ortalama: 6 Medya: 6 Mod: çoklu mod td: apma: 6 Amaç: Görüe Ötese Bakablmek Verler değşkelk durumuu

Detaylı

Toplam Eşdeğer Deprem Yükünün Hesabı Bakımından 1975 Deprem Yönetmeliği İle 2006 Deprem Yönetmeliğinin Karşılaştırılması

Toplam Eşdeğer Deprem Yükünün Hesabı Bakımından 1975 Deprem Yönetmeliği İle 2006 Deprem Yönetmeliğinin Karşılaştırılması Fırat Ünv. Fen ve Müh. Bl. ergs Scence and Eng. J of Fırat Unv. 19 (2, 133-138, 2007 19 (2, 133-138, 2007 Toplam Eşdeğer eprem Yükünün Hesabı Bakımından 1975 eprem Yönetmelğ İle 2006 eprem Yönetmelğnn

Detaylı

TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH

TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH Dr Türkmen Göksel Ankara Ünverstes Syasal Blgler Fakültes Özet Bu makalede teknoloj sevyesnn pyasa rekabet ve refah sevyes üzerndek etkler matematksel br model le ncelenecektr

Detaylı

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ DERS NOTU 07 KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ, LM EĞRİSİ VE PARA TALEBİ FAİZ ESNEKLİĞİ Bugünk dersn çerğ: 1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ... 1 1.1 İŞLEMLER (MUAMELELER) TALEBİ... 2 1.2 ÖNLEM (İHTİYAT) TALEBİ...

Detaylı