Comparison of Slow Growing Synthetic Broiler Genotypes with Commercial Broilers in Terms of Growth, Carcass Traits and Some Economic Parameters

Transkript

1 Tarım Blmler Dergs Tar. Bl. Der. Derg web sayfası: Journal of Agrcultural Scences Journal homepage: TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF AGRICULTURAL SCIENCES 22 (2016) Yavaş Gelşen Sentetk Etlk Plç Genotpler le Tcar Etlk Plçlern Büyüme, Karkas Özellkler ve Bazı Ekonomk Parametreler Bakımından Karşılaştırılması Musa SARICA a, Vedat CEYHAN b, Umut Sam YAMAK a, Ahmet UÇAR c, Mehmet Akf BOZ d a Ondokuz Mayıs Ünverstes, Zraat Fakültes, Zootekn Bölümü, Samsun, TÜRKİYE b Ondokuz Mayıs Ünverstes, Zraat Fakültes, Tarım Ekonoms Bölümü, Samsun, TÜRKİYE c Ankara Ünverstes, Zraat Fakültes, Zootekn Bölümü, Ankara, TÜRKİYE d Bozok Ünverstes, Tarım ve Doğa Blmler Fakültes, Zootekn Bölümü,Yozgat, TÜRKİYE ESER BİLGİSİ Araştırma Makales Sorumlu Yazar: Umut Sam YAMAK, E-posta: usyamak@omu.edu.tr, Tel: +90 (541) Gelş Tarh: 14 Temmuz 2014, Düzeltmelern Gelş: 28 Ağustos 2014, Kabul: 29 Kasım 2014 ÖZET Bu çalışmada yavaş gelşen 2 etlk plç genotpnn (SG1, SG2) 49 günlük ve hızlı gelşen br tcar etlk plç genotpnn 42 (FG1) ve 49 günlük (FG2) bes süres sonunda bes performansları, karkas özellkler ve bazı ekonomk parametreler karşılaştırılmıştır. İk dönem yürütülen denemede; her dönemde her genotpten 260, toplam 1560 (260 x 3 x 2) cvcv kullanılmıştır. Cvcvler her genotpte 10 tekerrür olacak şeklde yer bölmelernde büyütülmüştür. Bes süresnce gruplarda (SG1, SG2, FG1, FG2) canlı ağırlık, yem tüketm, yemden yararlanma oranı ve ölüm oranı, bes süres sonunda se kesm ve karkas özellkler belrlenmştr. Üretm masrafları ve plç et satış değerlerne at verlerden yararlanılarak gruplarda malyet, karlılık ve teknk etknlk skorları hesaplanmıştır. Grupların teknk etknlk skorları stokastk sınır model (SSM) le tahmn edlmştr. SG1 ve SG2 genotpler kesm canlı ağırlığına ( kg) 49 günde ulaşmış; yem tüketmler se FG1 n yem tüketm düzeyne yakın olmuştur. Göğüs oranı FG1 ve FG2 de, but oranı se SG1 ve SG2 de yüksek bulunmuştur. En yüksek nsp karlılık FG1 grubunda olmuş, bunu FG2, SG2 ve SG1 zlemştr. SG1, SG2, FG1 ve FG2 nn teknk etknlk skorları , , ve bulunmuştur (P<0.05). Net ve nsp karlılıkta lk sıralarda yer alan FG1 ve FG2 de % 5.00 ve % 6.54 düzeyndek ölümler öneml kayıplar olarak düşünüleblr. SG1 ve SG2 genotplernde 49 günlük yaşta ölüm oranı % 1.15 ve % 2.69 sevyesnde gerçekleşmştr (P<0.05). Daha yavaş gelşerek 49 günlük bes süresnde kesm ağırlığına ulaşablen SG1 ve SG2 genotpler bu açıdan avantaj sağlamışlardır. Anahtar Kelmeler: Tcar etlk plç; Yemden yararlanma; Karkas özellkler; Canlı ağırlık; Karlılık; Teknk etknlk skoru Comparson of Slow Growng Synthetc Broler Genotypes wth Commercal Brolers n Terms of Growth, Carcass Trats and Some Economc Parameters ARTICLE INFO Research Artcle Correspondng Author: Umut Sam YAMAK, E-mal: usyamak@omu.edu.tr, Tel: +90 (541) Receved: 14 July 2014, Receved n Revsed Form: 28 August 2014, Accepted: 29 November 2014

2 Yavaş Gelşen Sentetk Etlk Plç Genotpler le Tcar Etlk Plçlern Büyüme, Karkas Özellkler..., Sarıca et al ABSTRACT In ths study, 2 slow growng broler genotypes (SG1 and SG2) slaughtered at 49 days of age were compared wth a fast growng commercal genotype slaughtered at 42 days of age (FG1) or 49 days of age (FG2) wth respect to fattenng performance, carcass characterstcs and some economc parameters. The study was carred out n 2 perods and 260 chcks from each genotype n each perod (a total of 1560 chcks; 260 x 3 x 2) were used. Ten replcates of chcks from each genotype were reared on ltter system. Lve weght, feed consumpton, feed effcency and mortalty n groups (SG1, SG2, FG1, FG2) were determned throughout the producton perods, whle slaughter and carcass trats were determned at the end of producton perods. Cost, effcency and techncal effcency scores were calculated by usng producton expenses and meat sale prces. Stochastc fronter analyss (SFA) was used to estmate the techncal effcency scores of groups. SG1 and SG2 genotypes reached to slaughterng lve weght ( kg) at 49 days of age, and the feed consumptons of these 2 genotypes were smlar to the consumpton of F1. The breast rato was hgher n FG1 and FG2, whereas the thgh rato was hgher n SG1 and SG2. The hghest relatve proft was determned n FG1 genotype and FG2, SG2 and SG1 followed ths genotype, respectvely. The techncal effcency scores of SG1, SG2, FG1 and FG2 were , , and (P<0.05), respectvely. The mortalty n FG1 (5.00%) and FG2 (6.54%) can be nterpreted as sgnfcant losses, although net and relatve profts of these groups were superor to SG1 and SG2. At the end of 49 days, the mortalty n SG1 and SG2 genotypes occurred as 1.15% and 2.69%, respectvely (P<0.05). Despte the fact that SG1 and SG2 genotypes reached to slaughterng weght at 49 days of age, they were advantageous due to ther lower mortalty levels. Keywords: Commercal broler; Feed effcency; Carcass trats; Lve weght; Proftablty; Techncal effcency score Ankara Ünverstes Zraat Fakültes 1. Grş Etlk plç üretm tüm dünyada 1940 lı yıllardan tbaren gelşme göstererek, domuz etnden sonra en çok üretlen ürün halne gelmştr (Yang & Jang 2005). Gelecekte de bu trendn devam ederek, tavuk et üretm ve tüketmndek artışların dğer etlerden daha yüksek olacağı beklenmektedr (Anonymous 2013). Domuz et tüketm olmayan ülkelerde se tavuk etnn payı % e ulaşmıştır (Sarıca et al 2014a). Taleplern tavuk et lehne artmasındak öneml etkenler; üretmn kolaylığı, araz htyacının düşüklüğü, tüm toplumlarda hçbr yasak olmadan tüketlmes, üretm süresnn kısalığı, sağlıklı olduğu majı ve ucuzluğudur. Bugün üretm yapılan etlk plçlerde gelşme, yemden yararlanma ve karkas özellklernde geçmşe göre cdd değşklkler olmuştur. Bu değşklklerde seleksyon, bakım ve besleme ve sağlık korumadak gelşmelern öneml katkıları bulunmaktadır. Genetk seleksyonun buradak payının % olduğu kabul edlmektedr (Havensten et al 2003; Arthur & Albers 2003; Blagojevc et al 2009). Gelşme düzey, yemden yararlanma ve et üretm artmasına rağmen, plçlerde yaşama gücü azalmış, skelet gelşm ve uyumu bozulmuş, kardyovasküler hastalıklar artmış, bağışıklık sstemnde bozulmalar görülmüştür (Havensten et al 2003; Cheema et al 2003; Decuypere et al 2003; Besse 2006; Shm et al 2012). Performans özellklerne lave olarak, tüketcy ve ürün şleme endüstrsn lglendren karkas parçalarında, yağlanma ve organoleptk özellklern değşmesnde de hızlı gelşme yönünde seleksyonun cdd etkler olmuştur (Remgnon & Le Bhan-Duval 2003; Phongpa-ngan et al 2014). Dğer taraftan kesm yaşının güne kadar düşürülmes hayvan hakları savunucuları, tüketcler, sağlıkçılar gb değşk kesmlerce sorgulanmaktadır. Özellkle bazı Asya ve Avrupa ülkelerndek tüketcler yavaş gelşen, gün arasında keslen plçlern etlerne yüksek fyat ödemey terch etmektedrler (Chn 2003; Fanatco et al 2005a, 2005b; Fanatco et al 2006). Hızlı gelşen etlk plç üretm, alternatf üretmlerle karşılaştırılamayacak kadar etkn olmasına rağmen, bazı ülkelerde yavaş-orta düzeyde gelşen etlk plç üretm ve bunlar çn uygulanan üretm sstemler gderek yaygınlaşmaktadır (Mkulsk et al 2011; Tarım Blmler Dergs Journal of Agrcultural Scences 22 (2016)

3 Comparson of Slow Growng Synthetc Broler Genotypes wth Commercal Brolers n Terms of Growth..., Sarıca et al Chen et al 2013; Sarca et al 2014a). Büyüme, yem tüketm, bes süres ve karkas özellkler bakımından öneml farklılıklara sahp olan yavaş-orta düzeyde gelşen genotplern üretcye ekonomk getrs de farklıdır (Shm et al 2012). Hızlı gelşen plçlerde kesm yaşının düşüklüğü nedenyle yıllık üretm kapastesnn artması, entansfleşmeye bağlı olarak yüksek yerleşm sıklığı ve başarılı entegrasyon uygulamalarıyla gerçekleşen kesntsz üretm sayesnde yüksek gelr sağlanmaktadır. Bu nedenle, et kaltes, tüketc taleb, hayvan refahı, yaşama gücünün yükseklğ, dengel büyüme gb avantajlara sahp olan yavaş-orta düzeyde gelşen etlk plçlern hızlı gelşenlerle ekonomk açıdan da rekabet edeblmeler önem taşımaktadır. Bu çalışmada, yavaş gelşen etlk plç üretmnde kullanmak çn melezleme yoluyla üretlen 2 ebeveyn genotpnn (ROSS x Rhode Island Red ve ROSS x Barred Plymouth Rock) tavukları, ROSS-308 ebeveynnn horozlarıyla çftleştrlerek orta düzeyde gelşen 2 genotp elde edlmştr. Bu genotpler performans, karkas özellkler, yaşama gücü ve net ekonomk gelr açısından tcar etlk plç genotpyle karşılaştırılmıştır. 2. Materyal ve Yöntem Çalışma, Ondokuz Mayıs Ünverstes Zraat Fakültes nde 2013 yılının Şubat-Temmuz ayları arasında, 3 farklı genotple yürütülmüştür. Bunlardan ks; yavaş gelşen etlk plç üretm çn gelştrlmekte olan kl melez ROSSxRhode Island Red (ROSSxRIR) ve ROSSxBarred Plymouth Rock (ROSSxBAR) genotplernn ROSS ebeveynler le çftleştrlmes sonucu üretlmştr. Bu üçlü melezlerden br SG1 (ROSSx(ROSSxRIR)), dğer se SG2 (ROSSx(ROSSxBAR)), olarak kodlanmıştır (Yamak et al 2014; Sarca et al 2014b). Elde edlen bu 2 genotp hızlı gelşen ROSS-308 hbrtler le performans, karkas özellkler ve ekonomk parametreler bakımından karşılaştırılmıştır. Araştırma aynı kümeste Şubat-2012 de brnc dönem, Nsan-2013 te se knc dönem üretm olmak üzere 2 dönemde gerçekleştrlmştr. SG1 ve SG2 genotpler, ebeveynlern 35 ve 42 haftalık yaşlarında elde edlen kuluçkalık yumurtalarından üretlmştr. Araştırma-uygulama çftlğndek kuluçkahanede elde edlen cvcvler le aynı günde kuluçkadan çıkan ROSS-308 cvcvler alınarak deneme başlatılmıştır. Yetştrlen sentetk genotplern ebeveynler çalışmanın yürütüldüğü şletmede bulunduğundan ebeveyn yaşları blnmektedr. Ancak, kıyaslamada kullanılan hızlı gelşen etlk plçler tcar br şletmeden alındığından ebeveyn yaşları blnmemektedr. Buna rağmen, 2 üretm dönem ardı sıra gerçekleştrlmş, her 2 dönemde de etlk plçler aynı frmadan temn edlmştr. Dolayısıyla her 2 dönemde alınan hızlı gelşen plçlern aynı sürüden olma htmal oldukça yüksektr. Ancak, bunu spatlayacak br ver bulunmamaktadır. Her 2 üretm dönem de 49 gün olarak uygulanmış, SG1 ve SG2 genotpler 49. günde, ROSS-308 plçlernn yarısı 42. günde, dğer yarısı se 49. günde keslmşlerdr. Tüm genotplern performans kıyaslamasını daha anlaşılır kılmak çn 42. günde keslen ROSS-308 plçler FG1, 49. günde keslen ROSS-308 plçler se FG2 olarak kodlanmıştır. Deneme pencerel, yapay havalandırılan, beyaz tasarruf ampuller le aydınlatılan, elektrkl nfrared ısıtıcılarla ısıtılan, 20x12 m boyutlarında, 2.5 m yükseklğnde br kümeste yürütülmüştür. Her dönemde her genotpten erkek-dş karışık 260 ar cvcv (260 x 3= 780 cvcv) üretme alınmıştır. Cvcvler; 1.5 x 1.5 x 2.0 m (en x boy x yükseklk) boyutlarındak tel le kapalı 10 ar bölmeye, her bölmede 26 cvcv olacak şeklde yerleştrlmştr. İk üretm dönemnde toplam 1560 cvcv (780 x 2) kullanılmıştır. Böylece, 2 dönemde SG1 ve SG2 genotplernden 520 şer, ROSS-308 genotpnn FG1 ve FG2 grubunda 260 ar cvcv denemeye alınmıştır. Her bölmede brer askılı tüp yemlk ve 8 npel suluk bulundurulmuştur. Yem ve su deneme boyunca serbest olarak verlmştr. Her bölmeye eşt ağırlıkta, 8 cm kalınlığında kaba rende talaşı altlık olarak serlmştr. Aydınlatma; lk gün 24 saat, 21 güne kadar 23 saat ve kesm yaşına kadar 18 saat uygulanmıştır. Sağlık koruma uygulamaları tcar üretmdek aşılama programına uyularak gerçekleştrlmştr. Denemede kullanılan yemlern 22 Tarım Blmler Dergs Journal of Agrcultural Scences 22 (2016) 20-31

4 Yavaş Gelşen Sentetk Etlk Plç Genotpler le Tcar Etlk Plçlern Büyüme, Karkas Özellkler..., Sarıca et al Çzelge 1- Değşk yaşlarda kullanılan yemlern besn maddes düzeyler* Table 1- Nutrents of dets used at dfferent ages Besn maddeler Etlk cvcv başlangıç Etlk cvcv Etlk plç Etlk plç btş (1-7. gün) (8-28. gün) ( gün) (36-kesm) Ham proten (%) ME (kcal kg -1 ) Ham selüloz (%) Ham kül (%) Ca (%) Yarar. fosfor (%) Methonn (%) Lysn (%) *, hesaplanmış değerler çerkler Çzelge 1 de verlmştr. Yemler br tcar fabrkadan alınmıştır. Denemede; canlı ağırlık, yem tüketm, yemden yararlanma oranı, ölüm oranı, kesm ve karkas özellkler belrlenmş, üretm yapılan dönemde üretm malyetn belrleyen unsurlara at verler ve bütün ve parçalanmış plç et pyasa fyatları elde edlmştr. Yem tüketmler ve canlı ağırlıklar bölmeler bazında haftalık belrlenmştr. Bu verlerden yemden yararlanma oranları hesaplanmıştır. Ölümler günlük olarak kaydedlmş ve ölüm oranları belrlenmştr. SG1 ve SG2 genotplernn ve FG2 tcar plçlernn kesmler 49. günde, FG1 tcar plçlernn se genel uygulamada olduğu üzere 42. günde yapılmıştır. SG1 ve SG2 genotplernde her bölmeden 2 erkek, 2 dş plç keslmştr. Her üretm dönemnde SG1 ve SG2 genotplernden 40 ar plç, toplamda 2 üretm dönemnde 160 plç keslmştr. Her üretm dönemnde her bölmeden 4 erkek, 4 dş olmak üzere FG1 ve FG2 genotplernden 5 er bölmeden toplam 80 plç, 2 üretm dönemnde toplam 160 plç keslmştr. Plçlerde kesm ağırlığı ve yenleblr ç organlar (kalp, karacğer ve temzlenmş taşlık) ağırlığı kesm esnasında, soğuk karkas ağırlığı se karkaslar +4 C de 24 saat bekletldkten sonra belrlenmştr. Yenleblr ç organların karkas ağırlığına oranları hesaplanmıştır. Abdomnal yağ düzey; abdomnal kaslara bağlı ve kloak çevresndek yağlar ve ç organlar etrafındak yağlar olarak belrlenmş, abdomnal yağın canlı ağırlığa ve karkas ağırlığına oranı hesaplanmıştır (Sarıca 1997; Sarıca et al 2009; Sarıca et al 2011). Karkas parçalamada standart uygulama yapılmış (Yamak et al 2014), but, göğüs, kanat, sırt ve boyun parçaları tartılmış ve karkas ağırlığına oranlanarak karkas parça oranları hesaplanmıştır. Tüm karkas parçaları, der ve kemk le brlkte tartılmıştır. Performans ve karkas özellklerne at verler tesadüf parseller deneme desennde dönemler de ele alacak şeklde analz edlmştr. Oran le fade edlen verlere açı (arcsnüs) transformasyonu yapılmıştır. Ortalama değerler arasındak farklılıkların çoklu karşılaştırılması Duncan test le yapılmıştır. Verlern analznde SPSS paket programı (Verson 16) kullanılmıştır. Ekonomk değerlendrmede malyet; cvcv, yem, aşı, şçlk, altlık, ısıtma, aydınlatma ve havalandırma gderlernden oluşmuştur. Gelrler se karkas ve karkas parça satış fyatlarına göre hesaplanmıştır. Gelr ve gder hesabında ayrıca yaşama gücü (%) ve bes süres (gün) kullanılmıştır. Malyetler her genotp çn ayrı, kg plç -1 ve günlük olarak hesaplanmıştır. Bunlardan mutlak ve nsp karlar belrlenmştr. Genotplerde teknk etknlğn ölçümünde stokastk sınır model (SSM) kullanılmıştır (Coell et al 1998). Teknk yeterszlk; Tarım Blmler Dergs Journal of Agrcultural Scences 22 (2016)

5 Formülde; T, nc plcn üretm değern; yönteme göre; her br cvcv çn teknk etknlk, gözlenen üretm Comparson of Slow Growng Synthetc Broler Genotypes wth Commercal Brolers oranlayarak n Terms of Growth..., bulunmaktadır. Sarıca et alteknk etknlğn hesaplanmasında aş yapılmış (Yamak et al 2014), but, göğüs, kanat, sırt ve boyun parçaları tartılmış ve karkas ağırlığına oranlanarak karkas parça oranları hesaplanmıştır. Tüm karkas parçaları, der ve kemk le brlkte tartılmıştır. Y genotplerdek gerçek karkas üretm değer ve farklı Burada; TE, = nc plcn teknk etknlğn; * Y, genotpler çn stokastk sınır model tahmn Y * Performans ve karkas özellklerne at verler tesadüf parseller gözlenen deneme üretm desennde değern; dönemler Y, se de tahmn ele edlen ve alacak edlen şeklde karkas analz üretm edlmştr. değer Oran arasındak le fade edlen uzaklık verlere olması açı (arcsnüs) gereken transformasyonu üretm değern yapılmıştır. fade etmektedr. Ortalama olarak tanımlanmıştır. değerler arasındak SSM de farklılıkların bağımlı çoklu değşken karşılaştırılması Stokastk Duncan Formülde; sınır test modelnde le TE yapılmıştır., nc Cobb-Douglas plcn Verlern teknk tp etknlğn; üretm Y, gözlenen ür analznde SPSS paket programı (Verson olarak karkas üretm değer (TL adet -1 16) kullanılmıştır. ) alınmıştır. fonksyonu olması kullanılmış gereken ve üretm parametreler değern fade En Yüksek etmektedr. Stokastk sın SSM nn üretm fonksyonu tahmnnde dğer Olablrlk fonksyonu yöntem kullanılmış le tahmn ve edlmştr. parametreler Stokastk En Yüksek Olablrlk Ekonomk değerlendrmede malyet; cvcv, yem, aşı, şçlk, sınır altlık, modelnn ısıtma, tahmnnde aydınlatma Front ve 41, Verson 4.0 paket program havalandırma şartlar sabt kılınmış, gderlernden bağımsız oluşmuştur. değşken Gelrler olarak se yem karkas sınır ve modelnn karkas parça tahmnnde satış fyatlarına Front 41, göre Verson 4.0 hesaplanmıştır. (kg plç -1 ) kullanılmıştır. Gelr ve gder Stokastk hesabında sınır ayrıca modelnn yaşama gücü paket (%) programı ve 3. bes Bulgular süres kullanılmıştır (gün) ve Tartışma kullanılmıştır. (Coell et al 1998). Malyetler her genotp çn ayrı, kg plç yapısı Eştlk 1 dek gbdr (Battese -1 ve günlük olarak hesaplanmıştır. Bunlardan mutlak ve nsp 1992; Battese karlar belrlenmştr. Genotplerde teknk etknlğn ölçümünde stokastk sınır model (SSM) kullanılmıştır & Coell 1995; (Coell Coell et al et 1998). al 1998). Teknk yeterszlk; genotplerdek 3. Bulgular 3.1. Performans gerçek karkas ve Tartışma ve karkas özellkler üretm değer ve farklı genotpler çn stokastk sınır model le tahmn edlen karkas üretm değer arasındak uzaklık olarak tanımlanmıştır. ln( T ) = ln( XSSM de ) β + V bağımlı U, = değşken 1,,260 olarak karkas (1) üretm 3.1. değer Performans Genotp (TL adet ve gruplarının -1 karkas ) alınmıştır. özellkler haftalık canlı ağırlık ortalama değerler bulunmuştur. Tcar genotplern SSM nn (FG1 ve FG2) 42 günlük yaşta üretm fonksyonu tahmnnde dğer şartlar sabt kılınmış, Genotp bağımsız genotpler gruplarının değşken olarak 49 haftalık günlük yem canlı (kg yaşta plç ağırlık yaklaşablmşlerdr. -1 ) ortalama (Çzelge 2). kullanılmıştır. Burada; T, Stokastk nc plcn sınır modelnn üretm değern; yapısı aşağıdak X, gbdr (Battese 1992; Battese & Coell 1995; değerler değerler arasındak knc farklılıklar döneme göre öneml daha düşük (P<0.05) olmuştur. Br Coell nc et plcn al 1998): grdlern; β, grd le çıktı arasındak bulunmuştur. alınan Tcar cvcvlern genotplern genç ebeveyn (FG1 sürüsünün ve FG2) 42 yumurtalarından çık lşkye at parametrey;, negatf olmayan hata düşük olmuştur. Ayrıca yetştrme dönemler arasındak farklılı ln( T değşkenn ) = ln( X fade ) β + V etmektedr. U, = 1,..,260 günlük yaşta ulaştıkları canlı ağırlıklara (1) SG1 ve canlı ağırlığı etkleyebldğ blnmektedr (Türkoğlu & Sarıca 20 Bu değşken 0 le SG2 genotpler çn her 49 dönemde günlük sabt yaşta tutulmuştur. yaklaşablmşlerdr. Tcar etlk plçlerde arasında olup teknk etknlğ göstermektedr. (Çzelge günlerde, 2). Brnc orta dönem düzeyde canlı gelşenlerde ağırlık se ortalama günlerde gerçek Formülde; T yer, alan nc plcn V ölçüm üretm hatası değern; gb şletmenn X, nc plcn grdlern; β, grd le çıktı arasındak değerler genotpk knc döneme yapıya göre değşeblmektedr daha düşük (P<0.05) (Grashorn & Closterma lşkye kontrolünde at parametrey; olmayan, U sıfır, negatf ortalamaya olmayan sahp hata hata değşkenn olmuştur. fade 2009). etmektedr. Brnc Çalışmada Bu dönemde değşken SG1 ve tüm SG2 0 le genotplernn, 1 genotplerde ortalama canlı ağ arasında termn olup fade teknk etmekte etknlğ ve U den bağımsızdır. Bu göstermektedr. Formülde yer denemeye alan Valınan ölçüm cvcvlern hatası gb genç şletmenn ebeveyn sürüsünün yönteme göre; her br cvcv çn teknk etknlk, yumurtalarından çıkmaları nedenyle cvcv kontrolünde olmayan, sıfır ortalamaya sahp hata termn fade etmekte ve U den bağımsızdır. Bu gözlenen üretm değern olması gereken üretm ağırlıkları daha düşük olmuştur. Ayrıca yetştrme yönteme göre; her br cvcv çn teknk etknlk, gözlenen üretm değern olması gereken üretm değerne değerne oranlayarak bulunmaktadır. Teknk dönemler arasındak farklılıklar le dğer yetştrme oranlayarak bulunmaktadır. Teknk etknlğn hesaplanmasında aşağıdak formül kullanılmıştır: etknlğn hesaplanmasında Eştlk 2 kullanılmıştır: faktörlernn de canlı ağırlığı etkleyebldğ Y blnmektedr (Türkoğlu & Sarıca 2014). Ancak, TE = (2) uygulamalar tüm genotpler çn her (2) dönemde sabt * Y tutulmuştur. Tcar etlk plçlerde kg kesm * Formülde; TE, nc plcn teknk etknlğn; Y, gözlenen üretm değern; Y, se tahmn edlen ve Çzelge 2- Gruplarda yaşa bağlı canlı ağırlık (kg) değşm olması gereken üretm değern fade etmektedr. Stokastk sınır modelnde Cobb-Douglas tp üretm fonksyonu Table 2- The kullanılmış varaton ve n lve parametreler weghts (kg) En of Yüksek groups Olablrlk at dfferent yöntem ages le tahmn edlmştr. Stokastk sınır modelnn tahmnnde Front 41, Verson 4.0 paket programı Yaş kullanılmıştır (hafta) (Coell et al 1998). Çıkış Bulgular ve SG1 Tartışma b b b b b b b b SG b b b b b b b b 3.1. Grup Performans FG1 ve karkas özellkler a a a a a a a - FG a a a a a a a a Genotp gruplarının 1 haftalık canlı ağırlık ortalama değerler arasındak farklılıklar öneml (P<0.05) bulunmuştur. Dönem Tcar 2 genotplern (FG ve FG2) günlük yaşta ulaştıkları canlı ağırlıklara SG ve SG genotpler St. Hata 49 günlük yaşta yaklaşablmşlerdr (Çzelge ). Brnc dönem canlı ağırlık ortalama değerler knc döneme göre daha düşük (P<0.05) olmuştur. Brnc dönemde tüm genotplerde denemeye alınan Etkler cvcvlern genç ebeveyn sürüsünün yumurtalarından çıkmaları nedenyle cvcv ağırlıkları daha düşük Dönem olmuştur. Ayrıca yetştrme ** dönemler ** arasındak ** farklılıklar ** le dğer ** yetştrme öd faktörlernn ** de ** canlı Genotp ağırlığı etkleyebldğ ** blnmektedr **(Türkoğlu**& Sarıca 2014). ** Ancak, ** uygulamalar ** tüm genotpler ** ** çn Dönem her x dönemde Genotp sabt tutulmuştur. ** Tcar * etlk plçlerde öd * kg kesm öd ağırlığına ** ulaşma * * günlerde, *, P<0.05; **, orta P<0.01; düzeyde öd, P>0.05; gelşenlerde farklı harflerle se gösterlen günlerde ortalamalar gerçekleşrken, arasındak fark yavaş önemldr gelşenlerde kesm yaşı genotpk yapıya göre değşeblmektedr (Grashorn & Clostermann 2002; Yang & Jang 2005; Dou et al 2009). Çalışmada SG1 ve SG2 genotplernn, ortalama canlı ağırlık değerler, Fanatco et al (2007) nın 24 Tarım Blmler Dergs Journal of Agrcultural Scences 22 (2016) X, nc plcn lşkye at parametrey; U, negatf olmayan hata değşkenn arasında olup teknk etknlğ göstermektedr. Formülde yer kontrolünde olmayan, sıfır ortalamaya sahp hata termn fad 4

6 Yavaş Gelşen Sentetk Etlk Plç Genotpler le Tcar Etlk Plçlern Büyüme, Karkas Özellkler..., Sarıca et al ağırlığına ulaşma günlerde, orta düzeyde gelşenlerde se günlerde gerçekleşrken, yavaş gelşenlerde kesm yaşı genotpk yapıya göre değşeblmektedr (Grashorn & Clostermann 2002; Yang & Jang 2005; Dou et al 2009). Çalışmada SG1 ve SG2 genotplernn, ortalama canlı ağırlık değerler, Fanatco et al (2007) nın orta düzeyde gelşenlerden elde ettğ değerlerden daha yüksek görülmektedr. Hatta Phangpa-nagan et al (2014) nın hızlı gelşen broler hatlarından elde ettkler canlı ağırlık değerleryle benzer veya daha yüksektr. Genotplern ortalama canlı ağırlık değerlernde olduğu gb, yem tüketm ve yemden yararlanma oranları tüm yaşlarda genotpler arasında farklı bulunmuştur (P<0.05). FG1 ve FG2 nn 6. hafta yem tüketmler le SG1 ve SG2 nn 7. hafta yem tüketmler benzerlk göstermştr (Çzelge 3). FG1 ve FG2 nn 7. haftada yemden yararlanma oranları SG1 ve SG2 nn 6. hafta yemden yararlanma oranları le benzer bulunmuştur (Çzelge 4). Yem tüketmler bazı yaşlarda dönemlere göre farklılık (P<0.05) göstermesne karşın, yemden yararlanma Çzelge 3- Gruplarda yaşa bağlı yem tüketmlerndek değşm Table 3- The varaton n feed consumpton of groups at dfferent ages Yaş (hafta) SG b b b b b b b Grup SG c b b b b b b FG a a a a a a - FG a a a a a a a Dönem St. Hata Etkler Dönem ** öd ** ** öd ** ** Genotp ** ** ** ** ** ** ** Dönem x Genotp öd ** ** öd öd öd öd *, P<0.05; **, P<0.01; öd, P>0.05; farklı harflerle gösterlen ortalamalar arasındak fark önemldr Çzelge 4- Gruplarda yaşa bağlı yemden yararlanma oranlarındak değşm Table 4- The varaton n feed converson ratos of groups at dfferent ages Yaş (hafta) SG ab 1.26 a 1.50 a 1.62 a 1.73 a 1.81 a 1.94 Grup SG bc 1.24 ab 1.48 a 1.60 a 1.69 a 1.79 a 1.93 FG a 1.20 b 1.33 b 1.44 b 1.52 b 1.67 b - FG c 1.21 b 1.35 b 1.45 b 1.55 b 1.66 b 1.79 Dönem St. Hata Etkler Dönem ** ** * öd öd öd * Genotp * * ** ** ** ** ** Dönem x Genotp öd öd öd öd öd öd öd *, P<0.05; **, P<0.01; öd, P>0.05; farklı harflerle gösterlen ortalamalar arasındak fark önemldr Tarım Blmler Dergs Journal of Agrcultural Scences 22 (2016)

7 Comparson of Slow Growng Synthetc Broler Genotypes wth Commercal Brolers n Terms of Growth..., Sarıca et al oranları 4., 5. ve 6. haftalarda dönemlere göre farklılık göstermemştr. Etlk plçlerde gelşme hızına bağlı olarak, bes süresnn yükselmesyle yem tüketm artarken, yemden yararlanma düşmektedr (Fanatco et al 2005b). Gelşme hızı ve bes süresne göre yemden yararlanmada büyük varyasyon görülmektedr. Abdullah et al (2010), 3 ü hızlı gelşen, 1 yavaş gelşen 4 genotpn 43 günlük yaşta canlı ağırlıklarını sırasıyla; 2038, 1911, 1806 ve 1621 g, yemden yararlanma oranlarını se 2.21, 2.33, 2.49 ve 2.62 olarak belrlemşlerdr. Mkulsk et al (2011), hızlı ve yavaş gelşen genotplern 42 günlük yaşta canlı ağırlıklarını; 2.41 ve 1.94 kg, yemden yararlanma oranlarını se 1.69 ve 1.70 olarak saptamışlardır. Shm et al (2012), 4 baba ve 3 ana broler hattından üretlen kl melez 7 broler genotpnn 48 günlük yaşta canlı ağırlıklarını kg; yemden yararlanma oranlarını se 1.74 le 1.84 arasında belrlemşlerdr. Çalışmamızda, tüm genotplern gerek 42, gerekse 49 günlük yaşlarda yemden yararlanma oranlarının kabul edleblr düzeyde olduğu belrlenmştr. FG1 ve FG2 gruplarının karkas ağırlıkları ve karkas randımanları SG1 ve SG2 gruplarına göre daha yüksek (P<0.05) bulunmuş, yenleblr ç organ ağırlıklarında da benzer br durum görülmüştür. FG2 grubunun ortalama karkas ağırlığı le karacğer ve taşlık ağırlıkları FG1 grubu, SG1 ve SG2 genotplernden daha yüksek (P<0.05) bulunmuştur. En düşük abdomnal yağ oranı FG1 grubunda saptanmış, FG1 grubunun abdomnal yağ oranı tüm grupların abdomnal yağ oranı ortalamalarından farklı (P<0.05) bulunmuştur (Çzelge 5). Yenleblr ç organların karkasın % s olarak verlmes çn analzler yapılmış, ancak gerçek durumun ortaya konulması çn ağırlık değerler terch edlmştr. Oranlar le ağırlık değerler arasında benzer eğlmler görüldüğü çn böyle br değerlendrme yolu terch edlmştr. Karkas ağırlığı, karkas randımanı, yenleblr ç organ ağırlıkları ve abdomnal yağ oranları bakımından dönemler arasında farklılıklar öneml (P<0.05) bulunmuştur. Karkas ağırlığı ve karkas randımanı daha yüksek olan tcar genotpn abdomnal yağ düzeynn de düşük olması; SG1 ve SG2 genotplernn yavaş ve orta gelşme gösteren hatlarla benzerlğnn br Çzelge 5- Gruplarda karkas özellklerne at değşm Table 5- The varaton n carcass trats of groups at dfferent ages Özellkler Canlı Karkas Karkas Kalp Karacğer Taşlık Abdomnal Abdomnal ağırlık (g) (g) (%) (g) (g) (g) yağ 1 (%) yağ 2 (%) SG c c b 14.6 b 48.5 c 29.0 b 1.80 ab 2.45 ab Grup SG c c b 13.2 c 50.9 c 29.1 b 1.93 a 2.64 a FG b b a 18.1 a 59.3 b 28.8 b 1.43 c 1.91 c FG a a a 18.7 a 71.4 a 31.6 a 1.70 b 2.25 b Dönem St. Hata Etkler Dönem ** ** ** ** ** ** ** ** Genotp ** ** ** ** ** ** ** ** Dönem x Genotp öd öd öd ** ** ** öd öd *, P<0.05; **, P<0.01; öd, P>0.05; farklı harflerle gösterlen ortalamalar arasındak fark önemldr; 1, canlı ağırlığa oran; 2, karkas ağırlığına oran 26 Tarım Blmler Dergs Journal of Agrcultural Scences 22 (2016) 20-31

8 Yavaş Gelşen Sentetk Etlk Plç Genotpler le Tcar Etlk Plçlern Büyüme, Karkas Özellkler..., Sarıca et al göstergesdr. Böyle hatlarda gelşme düzeyne bağlı olarak karkas randımanının değştğ, hızlı gelşmeye paralel olarak karkas randımanının arttığı ve abdomnal yağ düzeylernn azaldığı daha öncek araştırmalarda (Fanatco et al 2005a; Kokoszynsk & Bernack 2008; Abdullah et al 2010; Mkulsk et al 2011) ortaya konulmuştur. SG1, SG2 ve FG1 gruplarının but oranları benzer olmasına karşın; FG1 ve FG2 gruplarının göğüs oranları SG1 ve SG2 genotplernden daha yüksek (P<0.05); yne kanat, sırt ve boyun oranları SG1 ve SG2 genotplernde FG1 ve FG2 gruplarından daha yüksek (P<0.05) bulunmuştur (Çzelge 6). But, göğüs, kanat gb karkas parça Çzelge 6- Gruplarda karkas parçalarına at değşm Table 6- The varaton n carcass parts of groups at dfferent ages Özellkler But (%) Göğüs (%) Kanat (%) Sırt (%) Boyun (%) But (g) Göğüs (g) Kanat (g) SG a 36.1 b 10.8 a 18.9 a 6.7 a c c b Grup SG a 35.6 b 10.6 b 19.2 a 6.6 a c c b FG a 40.5 a 9.3 d 17.2 c 5.2 c b b b FG b 40.4 a 9.6 c 18.2 b 5.8 b a a a Dönem St. Hata Etkler Dönem ** öd ** ** ** öd ** ** Genotp ** ** ** ** ** ** ** ** Dönem x Genotp öd öd öd ** ** öd öd öd *, P<0.05; **, P<0.01; öd, P>0.05; farklı harflerle gösterlen ortalamalar arasındak fark önemldr ağırlıklarında da benzer br eğlm gözlenmştr. Karkas parça oranlarında göğüs oranı dışındak tüm özellklerde dönemler arasında farklılıklar öneml (P<0.05) olmuştur. Brnc dönemde but oranları, knc dönemde se kanat, sırt ve boyun oranları daha yüksek belrlenmştr. Bu çalışmada tcar genotplern göğüs oranının yavaş gelşen SG1 ve SG2 genotplernn göğüs oranlarına göre yüksek bulunması, uzun sürel seleksyonun karkasta göğüs oranının artmasını sağladığını bldren araştırmacıları (Besse 2006; Castelln et al 2008; Phongpa-ngan et al 2014) desteklemektedr. Çalışmamızda SG1 ve SG2 genotplernde but oranların yüksek bulunması, değşk araştırma bulgularında da ortaya koyulan yavaş ve orta düzeyde gelşen genotplern yüksek but oranlarına benzer bulunmuştur. (Castelln et al 2008; Abdullah et al 2010; Sarıca et al 2014b; Sarca et al 2014c; Yamak et al 2014) Ekonomk değerlendrmeler Genotplerde malyet ve karlılık Tüm genotplerde en öneml malyet unsuru değşken masraflar olmuştur. Toplam masrafların % 92 sn değşken, % 8 n sabt masraflar oluşturmuş; değşken masraflar çnde en öneml payı (% 75) yem malyet almıştır (Çzelge 7). Bunu, cvcv malyet ve üretm dönemne hazırlık (altlık, dezenfeksyon, vb.) çn yapılan harcamalar takp etmştr. Değşken masraflar toplamı dönem başına FG2, FG1, SG2 ve SG1 çn sırasıyla , 8.337, ve dr. Sabt masraflar çnde en yüksek payı fazler oluşturmuş, bunu amortsman zlemştr. Sabt masraflar toplamı FG2, SG2 ve SG1 Tarım Blmler Dergs Journal of Agrcultural Scences 22 (2016)

9 Comparson of Slow Growng Synthetc Broler Genotypes wth Commercal Brolers n Terms of Growth..., Sarıca et al Çzelge 7- Gruplara at malyet unsurları ve brm malyet Table 7- Cost elements of groups cost unt Masraflar SG1 SG2 FG1 FG2 Değer % % Değer % % Değer % % Değer % % Değşken masraflar Cvcv (TL gün -1 ) Yem (TL gün -1 ) İşçlk (TL gün -1 ) Aşı ve laç (TL gün -1 ) Su (TL gün -1 ) Isıtma (TL gün -1 ) Aydınlatma (TL gün -1 ) Üretme hazırlık (TL gün -1 )* Değşken masraf faz (TL gün -1 ) Toplam değşken masraf (TL gün -1 ) Sabt masraflar Genel dar gderler (TL gün -1 ) Amortsman** (TL gün -1 ) Faz** (TL gün -1 ) Toplam sabt masraf (TL gün -1 ) Toplam Masraflar (TL gün -1 ) Bes süres (gün) Toplam masraf (TL bes dönem -1 ) Karkas ağırlığı (kg dönem -1 ) Canlı plç malyet (TL kg -1 ) *, altlık, dezenfeksyon, şçlk masraflarını kapsamaktadır; **, kümes, suluklar, yem maknes, yemlkler çn hesaplanan amortsman ve faz masraflarıdır çn ken, FG1 çn TL dönem -1 olarak hesaplanmıştır. Plç/kg malyet se FG2, FG1, SG2 ve SG1 çn sırasıyla TL, TL, TL ve TL olmuştur. Buna göre malyet en düşük grup FG2 ken, en yüksek grup SG1 olmuştur (Çzelge 8). Karlılık analzler karkas ve parça satışına göre gerçekleştrlmştr. Bütün karkasa göre pazarlamada FG2 ve FG1 genotpler poztf net kara sahp ken, SG1 ve SG2 genotplernde negatf net kar belrlenmştr. Parçalanmış karkas değerlernde se bütün genotplerde poztf net kar bulunmuştur. Nsp kar açısından en yüksek kar elde edlen grup FG1 olmuş, bunu FG2, SG2 ve SG1 grupları zlemştr (Çzelge 8) Genotp gruplarında teknk etknlk Araştırmada tahmn edlen stokastk üretm fonksyonu parametrelernn şaretler beklentye uygun çıkmıştır. Üretm fonksyonundak yem değşkenne at parametre, karkas üretm değer le yem arasında poztf br lşk olduğunu göstermektedr. Yem çn tahmn edlen elastkyet katsayısı 0.28 bulunmuştur (P<0.01; Çzelge 9). FG1, FG2, SG2 ve SG1 n teknk etknlk skorları, , , ve olarak bulunmuştur (P<0.01). Buna göre FG2 grubu en y sonucu verrken, bunu FG1 zlemştr. SG1 ve SG2 genotpler arasındak fark se önemsz bulunmuştur (Çzelge 10). Ekonomk değerlendrmelerde de 28 Tarım Blmler Dergs Journal of Agrcultural Scences 22 (2016) 20-31

10 Yavaş Gelşen Sentetk Etlk Plç Genotpler le Tcar Etlk Plçlern Büyüme, Karkas Özellkler..., Sarıca et al Çzelge 8- Farklı gruplarda malyet ve karlılık Table 8- Cost and proftablty of dfferent genotypes Malyet unsurları Gelr unsurları Net kar (TL dönem -1 ) Nsp kar (TL dönem -1 ) Genotpler Değşken masraf (TL dönem -1 ) Sabt masraf (TL dönem -1 ) Toplam masraf (TL dönem -1 ) Karkas ağırlığı (kg) Malyet (TL kg -1 ) Parça fyatı* (TL kg -1 ) Karkas fyatı (TL kg -1 ) Toplam gelr parça (TL kg -1 ) Toplam gelr karkas (TL kg -1 ) SG SG FG FG *, her br ebeveyn hattı çn ağırlıklı ortalama le hesaplanmıştır Parça karkas Bütün karkas Parça karkas Bütün karkas Çzelge 9- Farklı gruplar çn oluşturulan Cobb- Douglass tp stokastk sınır modelne at parametre tahmnler Table 9- Parameter estmates of stochastc fronter model for dfferent groups Değşkenler Üretm fonksyonu Sabt Ln (Yem) Varyans parametreler 2 σ γ Log lkelhood *, P<0.05; **, P<0.01 Parametreler Standart hata * t- değer 2.80** 5.60** 3.67** 3.55** Çzelge 10- Farklı gruplar çn belrlenen teknk etknlk skorları Table 10- Techncal effcency scores for dfferent genotype and groups Grup Ortalama Standart sapma Mnmum Maksmum SG c SG c FG b FG a Farklı harfle gösterlen genotplern etknlk skorları arasındak farklılıklar önemldr (P<0.05) öneml olan ölüm oranlarında belrgn farklılıklar ortaya çıkmıştır. Hızlı gelşen genotpte 42 ve 49 günlük yaşlarda % 5.00 ve % 6.54 düzeynde görülen ölüm oranları, SG1 ve SG2 genotplernde 49 günlük yaşta % 1.15 ve % 2.69 sevyesnde gerçekleşmştr (P<0.05). Dönemler arasında farklılık olmamakla brlkte, hızlı gelşen genotpte kesm yaşının artması (FG2) her k dönemde de ölüm oranlarının yükselmesne neden olmuştur. Ölümlerde en öneml etkenn hızlı gelşmeye bağlı olarak görülen metabolk bozukluklar olduğu belrtlmektedr (Mkulsk et al 2011). Shm et al (2012), ölüm oranlarının gelşme hızı le bağlantılı olduğunu belrtmşlerdr. Shm et al (2012), 48 günlük yaşta gelşme hızı farklı olan plçlerde % 6.09 le % arasında ölüm ortaya çıktığını, gelşme hızı yüksek olan hatlarda daha yüksek ölüm oranı görüldüğünü ortaya koymuşlardır. Mkulsk et al (2011), yavaş gelşen plçlerde 65 günlük yaşta % 2.25 le % 2.50 arasında ölüm oranlarına karşın, hızlı gelşen plçlerde 42 günlük yaşta % 4.52 le % 6.03 arasında ölümler belrlemşlerdr. 4. Sonuçlar Etlk plç yetştrclğnde kullanılan ebeveyn hatları ve üretm materyalnn seçmnde en öneml husus malyetler, özellkle de yem malyetdr. Yüksek gelşme hızına sahp olan plçler pazarlama ağırlığına çok erken ulaşmasına karşın, yaşa bağlı Tarım Blmler Dergs Journal of Agrcultural Scences 22 (2016)

11 Comparson of Slow Growng Synthetc Broler Genotypes wth Commercal Brolers n Terms of Growth..., Sarıca et al olarak ortaya çıkan ölümler cdd kayıplara neden olmaktadır (Shm et al 2012). Çalışmamızda net karlılık açısından lk sırada yer alan FG1 grubunda % 5.00, FG2 grubunda % 6.54 düzeyndek ölümler öneml kayıplar olarak değerlendrleblr. Daha düşük gelşme düzeyne ve 7 haftalık bes süresnde kesm ağırlığına ulaşan SG1 ve SG2 genotpler bu açıdan avantaj sağlamış, tcar genotpe göre daha az kayıpla üretm sağlamışlardır. Bu görüşler doğrultusunda, benzer genotpler üzernde çalışılarak sonuçlar yaygınlaştırılablr. Hızlı gelşen etlk plç üretmnde kullanılan materyaln ebeveynler % 100 thalat yoluyla temn edldğnden, ulusal ıslah çalışmalarının yaygınlaşması le elde edleblecek sonuçlar ülke ekonomsne katkı sağlayacaktır. Özellkle, ülkemzde üretm henüz düşük sevyelerde bulunan yavaş gelşen etlk plçlern kullanımında bu genotplere şans verlmes dışa bağımlılığı azaltacaktır. Teşekkür Bu çalışma Ondokuz Mayıs Ünverstes Blmsel Araştırma Projeler desteğ (Proje NO: ZRT ) le yürütülmüştür. Kaynaklar Abdullah A Y, Al-Betaw N A, Rjoup M M S, Qudseh R I & Ishmas M A A (2010). Growth performance, carcass and meat qualty characterstcs of dfferent commercal crosses of broler strans of chcken. Journal Poultry Scence 47: Anonymous (2013). The Statstcal Reference for Poultry Executves. WATT Executve Gude to World Poultry Trends. Arthur J A & Albers G A A (2003). Industral perspectve on problems and ssues assocated wth poultry breedng. Poultry Genetcs, Breedng and Botechnology (Edted by W.M. Mur and S.E. Aggrey), 1-12, CABI Publshng, USA Battese G E (1992). Fronter producton functons and techncal effcency: A survey of emprcal applcatons n agrcultural economcs. Agrcultural Economcs 7: Battese G & Coell T (1995). A model for techncal neffcency effects n a stochastc fronter producton functon for panel data. Emprcal Economcs 20: Besse W (2006). Welfare of brolers: A revew. World s Poultry Scence Journal 62: Blagojevc M, Pavlovsk Z, Skrbc Z, Lukc M, Mlosevc N & Perc L (2009). The effect of genotype of broler chckens on carcass qualty n extensve rearng systems. Acta Veternara 59(1): Castelln C, Berr C, Le Bhan-Duval E & Martno G (2008). Qualtatve attrbutes and consumer percepton of organc and free-range poultry meat. World s Poultry Scence Journal 64: Cheema M A, Quresh M A & Havensten G B (2003). A comparson of mmune response of a 2001 commercal broler wth a 1957 randombred broler stran when fed representatve 1957 and 2001 broler dets. Poultry Scence 82: Chen X, Jang W, Tan H Z, Xu G F, Zhang X B, We S & Wang X Q (2013). Effects of outdoor access on growth performance, carcass composton, and meat characterstcs of broler chckens. Poultry Scence 92: Chn V (2003). Patterns of chcken consumpton n South- East Chna. Brtsh Poultry Scence 44: Coell T, Rao D S P & Battese G E (1998). An ntroducton to effcency and productvty analyss. Kluwer Academc Publshers, Massachusetts, USA Decuypere E, Bruggeman V, Barbato G F & Buyse J (2003). Growth and reproducton problems assocated wth selecton for ncreased broler meat producton. Poultry Genetcs, Breedng and Botechnology (Edted by W.M. Mur and S.E. Aggrey), 13-28, CABI Publshng, USA Dou T C, Sh S R, Sun H J & Wang K H (2009). Growth rate, carcass trats and meat qualty of slow-growng chcken grown accordng of three rasng systems. Anmal Scence Papers and Reports 27(4): Fanatco A C, Cavt L C, Plla P B, Emmert J L & Owens C M (2005a). Evaluaton of slower- growng broler genotypes grown wth and wthout outdoor access: Meat Qualty. Poultry Scence 84: Fanatco A C, Plla P B, Cavtt L C, Owens C M & Emmert J L (2005b). Evaluaton of slower-growng broler genotypes grown wth and wthout outdoor access: Growth performance and carcass yeld. Poultry Scence 84: Tarım Blmler Dergs Journal of Agrcultural Scences 22 (2016) 20-31

12 Yavaş Gelşen Sentetk Etlk Plç Genotpler le Tcar Etlk Plçlern Büyüme, Karkas Özellkler..., Sarıca et al Fanatco A C, Plla P B, Cavtt L C, Emmert J L, Meullenet J F & Owens C M (2006). Evaluaton of slower-growng broler genotypes grown wth and wthout outdoor access: Sensory attrbutes. Poultry Scence 85: Fanatco A C, Plla P B, Emmert J L, Gbur E E, Meullenet J F & Owens C M (2007). Sensory attrbutes of slowand fast-growng chcken genotypes rased ndoors or wth outdoor access. Poultry Scence 86: Grashorn M A & Clostermann G (2002). Performance and slaughter characterstcs of broler breeds for extensve producton. Archv Geflügelkunde 66(4): Havensten G B, Ferket G B & Quresh M A (2003). Growth, lvablty, and feed converson of 1957 versus 2001 brolers when feed representatve 1957 and 2001 broler dets. Poultry Scence 82: Kokoszynsk D & Bernack Z (2008). Comparson of slaughter yeld and carcass tssue composton n broler chckens of varous orgn. Journal of Central European Agrculture 9(1): Mkulsk D, Celej J, Jankowsk J, Majewska T & Mkulska M (2011). Growth performance, carcass trats and meat qualty of slower-growng and fast-growng chckens rased wth and wthout outdoor access. Asan-Australasan Journal of Anmal Scences 24(10): Phongpa-ngan P, Jung J, Antony N B, Karnuah A B, Mullgan J H, Aggrey S E & Wcker L (2014). Qualty attrbutes n breast muscle from brolers of an Arkansas randombred lne varyng n growth rate. Poultry Scence 93: Remgnon H & Le Bhan-Duval E (2003). Meat qualty problems assocated wth selecton for ncreased producton. Poultry Genetcs, Breedng and Botechnology (Edted by W.M. Mur and S.E. Aggrey), 53-66, CABI Publshng, USA Sarca M (1997). The effect of slaughter age on carcass trats of brolers. Turksh Journal of Veternary and Anmal Scence 21(5): Sarca M, Karacay N, Ocak N, Yamak U, Kop C & Altop A (2009). Growth, slaughter age and gastrontestnal tract trats of three turkey genotypes under barn and free-range housng systems. Brtsh Poultry Scence 50: Sarca M, Ocak N, Turhan S, Kop C & Yamak U S (2011). Evaluaton of meat qualty from 3 turkey genotypes reared wth or wthout outdoor access. Poultry Scence 90: Sarca M, Türkoglu M & Yamak U S (2014a). Tavukçuluktak gelşmeler ve Türkye tavukçuluğu: Tavukçuluk Blm: Yetştrme, besleme, hastalıklar (Edtörler: M. Türkoglu & M. Sarıca) s: 1-39, Bey Ofset, Ankara Sarca M, Yamak U S, Turhan S, Boz M A, Sarcaoglu F T & Altop A (2014b). Comparng slow-growng chckens produced by two- and three-way crossngs wth commercal genotypes. 2. Carcass qualty and blood parameters. European Poultry Scence 78. DOI: /eps.2014.XX Sarca M, Yamak U S, Boz M A & Uçar A (2014c). Gerye melezlemeyle üretlen etç genotplern br tcar etlk plç genotpyle büyüme, kesm ve karkas özellkler bakımından karşılaştırılması. Tavukçuluk Araştırma Dergs 11(1): 5-9 Shm M Y, Tahr M, Karnuah A B, Mller M, Prngle T D, Aggrey S E & Pest G M (2012). Stran and sex effects on growth performance and carcass trats of contemporary commercal broler crosses. Poultry Scence 91: Türkoğlu M & Sarıca M (2014). Damızlık tavuk yetştrclğ. Tavukçuluk blm, yetştrme besleme hastaklıklar. Edtörler: M. Türkoğlu, M. Sarıca. s Bey Ofset. Ankara Yamak U S, Sarca M & Boz M A (2014). Comparng slow-growng chckens produced by two- and threeway crossngs wth commercal genotypes. 1. Growth and Carcass Trats. European Poultry Scence 78. DOI: /eps.2014.XX Yang N & Jang R S (2005). Recent advances n breedng for qualty chckens. World s Poultry Scence Journal 61: Tarım Blmler Dergs Journal of Agrcultural Scences 22 (2016)