K ENFORMASYON ALTINDAK

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "K ENFORMASYON ALTINDAK"

Transkript

1 ASĐMETRĐK ENFORMASYON ALTINDAKĐ DÜOPOLĐSTĐK PĐYASA YAPILARINDA KĐRLĐLĐĞĐN KONTROLÜ: OPTĐMAL VERGĐLENDĐRME / SÜBVANSĐYON VE TĐCARETĐ YAPILABĐLĐR EMĐSYON ĐZĐNLERĐ Murat SARIKAYA Yrd.Doç.Dr. Cumhuryet Ünverstes ĐĐBF Đktsat Özet: Bu çalışma asmetrk enformasyon altında krllğe neden olan Cournot düopol pyasalarındak frmaların optmal verglendrme/sübvansyon ve tcaret yapılablr znler kullanılarak düzenlenmeler le lgldr. Krllk oluşturan frmaların talep ve malyet fonksyonları, krllğ azaltmak çn kullandıkları teknolojler ve dğer lgl ekonomk değşkenler hakkında karar alıcıdan daha fazla enformasyona sahp olmaları krllğn etkn br şeklde kontrol edlmesne engel olmaktadır. Yasal düzenleyc ters seçmden kaynaklanan bu soruna rağmen üretm düşürmeden krllğ azaltmak çn frmaları gönüllü br şeklde teşvk edecek olan br mekanzma gelştrmek zorundadır. Pgocu vergler le emsyon znlernn komuta ve kontrol araçlarına göre daha etkn olmalarına rağmen brbrlerne karşı br üstünlükler bulunmamaktadır. Ayrıca bu k düzenleme aracının genel olarak pyasada sosyal optmumu sağlayacağı konusunda görüş brlğ yoktur. Anahtar Kelmeler: Ters Seçm, Krllk, Cournot Düopol Pyasası, Pgocu Verg, Tcaret Yapılablr Emsyon Đznler The Control of Polluton n Duopolstc Markets Structures Under Asymmetrc Informaton: Optmal Tax/Subsdy and Tradable Emsson Permts Abstract: Ths paper s about regulatng the frms of Cournot-düopol markets that creates polluton under asymmetrc nformaton. Optmal tax/subsdy and tradable emsson permts can be used as tools for regulatng the frms n these markets. The frms cost and demand functons, types of abatement technologes they use and ther more knowledge of other relevant economc varables than those of the regulatory hnder to control the polluton affectvely. Despte the fact that ths problem s due to adverse selecton, regulatory must develop a mechansm that wll motvate frms to reduce polluton voluntarly wthout reducng the output. Although Pgouvan tax and emsson permts are more effectve n comparson to command and control tools, they are not advantageous to each other. Also, there s no consensus that these two tools wll acheve socal optmum n markets Keywords: Adverse Selecton, Polluton, Cournot Duopoly Markets, Pgouvan Tax, Tradable Emsson Tax GĐRĐŞ Olgopol pyasalarındak frmaların çevrey aşırı br şeklde krletmeler nedenyle günümüz ekonomler daha az üretm yapmak veya çevrey krletmek arasında br seçm yapma durumundadırlar. Çok sayıda küçük frmanın oluşturduğu ve gerçek hayatta örneğ olmayan tam rekabet pyasalarında yasal düzenleycnn hang frmaların krllk oluşturduğunu tespt etmes ve almış olduğu tedbrler denetlemes oldukça zordur. Oysa k brbrlernn davranışlarını yakından zleyen brkaç büyük frmanın oluşturduğu olgopol pyasalarında özellkle Cournot düopol pyasalarında krllğn kontrol edlmes ve denetlenmes daha kolay olmaktadır. Pyasa başarısızlığına neden olan düopol gücü, dışsallıklar ve asmetrk enformasyondan dolayı karar alıcının müdahales olmadan pyasada sosyal optmumun sağlanması mümkün olmamaktadır. Bu problemlerden lk genellkle sosyal olarak optmum sevyenn üzernde krllğn oluşmasına, kncs sosyal olarak çıktının daha az üretlmes üçüncüsü se Cournot düopol pyasalarındak frmaların malyet, talep ve sosyal zarar fonksyonları, krllğ azaltan teknolojler le dğer lgl ekonomk değşkenler hakkında yasal düzenleycden daha fazla enformasyona sahp olmalarıyla yakından lgldr. Böylece poltka yapıcıları arasında k enformasyonun önem, paylaşılması ve davranışların brbryle uyumlulukları krllğn etkn br şeklde kontrol edlmesnde öneml br rol oynamaktadır (Sartzetaks, 1997b: 751). Cournot düopol pyasalarında sosyal optmaltenn gerçekleştrlmes çn yasal düzenleycnn frmaların ekonomk değşkenler hakkında tam enformasyona sahp olması ve bu frmaların emsyon mktarları le çıktılarını kontrol etmes gerekmektedr. Bununla brlkte gerçek hayatta yasal düzenleyc hçbr durumda frmaların ekonomk değşkenler hakkında tam enformasyona sahp olmadığı gb sosyal optmumu hesaplamada da br takım problemlerle karşılaşmaktadır (Km ve Chang, 1993: 185). Karar alıcı ters seçmden kaynaklanan bu soruna rağmen verg /sübvansyon ve/veya tcaret yapılablr znler aracılığı le frmaların optmal çıktıyı üretmeler ve krllk sevyelern azaltmaları amacıyla frmaları gönüllü br şeklde teşvk edecek br mekanzma gelştrmek zorundadır. Bu çalışma, optmal verglendrme/ sübvansyonla lgl lteratür taraması, tcaret yapılablr emsyon znleryle lgl temel varsayımların tanımlanması, Cournot düopol pyasasında tcaret yapılablr emsyon znlernn nasıl şledğ ve tcaret yapılablr emsyon znlernn refah üzerne etks olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. LĐTERATÜR Krllğn önlenmesnde kullanılan verg/sübvansyon le lgl lteratürdek çalışmalar karar alıcının frmaların talep ve malyetler hakkında tam enformasyona sahp olmadığı durumunda, sosyal refahı maksmze eden çıktı sevyesnn nasıl sağlanableceğ üzernde yoğunlaşmaktadır. Kwerel (1977: 595, 598), karar alıcının frmaların krllk malyetler hakkında daha az enformasyona sahp olması durumunda, frmaların malyetlern karar alıcıya doğru br şeklde bldrmelern teşvk edecek olan doğruyu söyleme mekanzmasını gelştrmştr. Frmaların malyetlern doğru şeklde bldrmeler durumunda Nash dengesnn sağlanableceğn çalışmasında göstermştr. Dğer taraftan krllğ azaltan teknolojlere alternatf olarak olgopol pyasasında krllğn azaltılması konusunda frmaları teşvk edecek olan emsyon verglernn etksn Damana (1996: 323) araştırmış, frmaların üretm malyetlern düşürmesne rağmen krllğ azaltan teknolojler kullanmaktan kaçındıklarını fade etmştr. Karar alıcı etkn br fyatlama yapmak stedğ zaman frmaların malyet ve talep esneklklern blmes gerektğn, genellkle frmaların yönetclernn karar alıcıya göre daha fazla enformasyona sahp olmalarına rağmen refahı maksmze eden fyatlamayı profesyonellğn gereğ lmt fyat uygulama vb. nedenlerle yapmadıklarını ler sürmüştür. Bu sorunlar göz önüne alındığında ekonomk olarak etkn fyatlama yapmaya yönlendrecek y tanımlanmış kuralların ayrıntılı olarak belrtlmesnn faydalı olableceğn ve bunun çn de lk olarak karmaşık olmayan br teşvk mekanzmasının kullanılableceğn Vogelsang ve Fnsnger (1979: ) önermştr.

2 Dasgupta vd. (1980: ), karar alıcının frmaların emsyon sevyelern de çeren malyet fonksyonları hakkında frmalardan daha az enformasyona sahp olması durumunda, krllğn kontrol edlmes çn bunların frmalar tarafından karar alıcıya doğru br şeklde bldrlmesn sağlayacak beyan usulüne dayalı verg tarfesn önermektedr. Levn (1985, , 288), karar alıcının Cournot düopol pyasasında krllğ kontrol etmek çn sabt ve artan oranlı verg koyması durumunda her k vergnn de krllğ artırableceğn fakat rekabetç pyasalarda se bu durumun tam ters olableceğn ler sürerek, krllk verglernn etkn br şeklde krllğ azaltableceğ konusunda fazla ymser olunmaması gerektğn belrtmştr. Krllk azaltım malyetler ve üretmn brbrne bağlı olduğu pyasa çevre düzenleme modeln Spulber (1988: 163, 168) analz etmştr. Frmaların malyetler hakkında karar alıcıdan daha fazla enformasyona sahp olması halnde ekn fyatlamanın yapılması çn frmaların malyet ve talep esneklkler le lgl blgler karar alıcıya doğru olarak rapor etmeler durumunda sosyal optmaltenn doğrudan mekanzma le sağlanableceğn göstermştr. Ayrıca frmanın yönetclern etkn fyatlamaya yönlendrecek karmaşık olmayan teşvk edc br mekanzmanın nasıl kullanılması gerektğn ortaya koymuştur. Sbley (1989: 392), karar alıcı le karşılaştırıldığında frmaların talep ve malyetler hakkında daha fazla enformasyona sahp olması durumunda, teşvk mekanzmasının nasıl olması gerektğ üzernde durmuştur. Gelştrdğ bu mekanzma le frmaların talep fonksyonlarını doğru br şeklde karar alıcıya letmesn sağlayableceğn ayrıca bu mekanzmanın frmalara etkn fyatlama, hareket etme ve yatırım yapmada yardımcı olacağını göstermştr. Smpson (1995: 359, 366), Counot düopol pyasasında yaygın br şeklde kullanılan ve fazla karmaşık olmayan krllk vergsnn bazı durumlarda, vermllğ az olan frmalardan bu frmaların rakb olan daha verml frmalara çıktının yenden dağıtılmasında etkn br araç olarak kullanılableceğ ayrıca Pgocu verglendrmenn en y kamu poltkası olduğunu ler sürmüştür Shaffer (1995: 85) doğrusal artan oranlı ad valorem verg uygulamasının Cournot-düopol pyasasındak frmaları sosyal olarak optmal sevyede üretmde bulunmaya teşvk ettğn çalışmasında göstermştr. Ktrck (1999: 353, 355) se bast ve sabt olmayan vergnn yasal düzenleycnn frmanın marjnal kısma malyetler hakkında hçbr blgs olmaksızın krllğn uzun dönemde optmal sevyesn başarableceğn bunun yanında karar alıcının frmaların toplam emsyon sevyelern blmes durumunda tek ve stkrarlı dengenn yalnızca tahmn edlen emsyon mktarlarına bağlı olarak sağlanableceğn ortaya koymuştur. TĐCERETĐ YAPILABĐLĐR EMĐSYON ĐZĐNLERĐ ĐLE ĐLGĐLĐ TEMEL VARSAYIMLAR Olgopol pyasalarında brbrne yakın üretm yapan k tane frmanın faalyette bulunduğu (boya, lastk, sentetk elyaf vb.) homojen Cournot düopol pyasasında 1. frmanın x 1 ve 2. frmanın x 2 kadar mal ürettğ ve toplam üretmn X = + olduğu ve ters talep fonksyonunun se x 1 x 2 a bx P = şeklnde olduğu ve frmalardan herhang brnn üretmde bulunmadığı durumda dğer frma monopol gücüne sahp olmaktadır. Frmalar Leontef tp teknoloj kullanmakta olup sabt marjnal malyetler se sırasıyla m 1 ve m2 olup 1 m 2 m dr. Çevrey krletmeden üretmn yapılması mümkün değldr. Frma, üretmek çn, e = b x x brm çıktı 1 kadar krlk oluştururken toplam emsyon mktarı se E = e 1 + e2 şeklnde olmaktadır. ( x 1, x 2) nn topluma faydasını ve zararını ölçmek çn geleneksel kısm denge analz kullanılmakta sosyal refah fonksyonu olan WS ( x 1, x2 ) se; X WS ( x1, x2) = P( z) dz H( E, h) m1 x1 m2 x2 0 Denklem (1) dek H, toplam emsyon mktarı E ye bağlı olan sosyal zarar fonksyonunu, h se zarar parametresn göstermektedr (Requate, 1993: 259). Yasal düzenleyc frmalardan krllk üzernden Pgouvan tp (unform tax) verg almakta ve frmalar arasında ayırım yapamamaktadır. Frmalar krllğ azaltıcı yüksek teknolojlere sahp olmamakla brlkte kullandıkları teknolojler ve krllğ azaltmak çn yaptıkları çabalar aynıdır (Kato, 2006: 271). Frmalar emsyonlarını çıktılarını azaltarak veya emsyon mktarlarını kontrol ederek azaltablmektedrler (Sartzetaks, 1997a: 68). Frmalar kend malyetler, krllğ azaltım çabaları ve kapasteler hakkında karar alıcıdan daha fazla enformasyona sahptrler. Yan karar alıcı bunlar hakkında tam enformasyona sahp değldr. Bununla brlkte yasal düzenleyc sadece frmaların krllk mktarını hçbr malyete katlanmadan bleblmekte ayrıca ahlak tehlkeden doğan (moral hazard) problem de bulunmamaktadır. Bu model, tam enformasyon altındak optmumuma nasıl ulaşılacağını amaçlamakta bunun çn de lk olarak karar alıcının sosyal refah denklem (1) maksmze ettğ varsayılmaktadır (Requate, 1993: 260, ). COURNOT DÜOPOL PĐYASASINDA TĐCARETĐ YAPILABĐLĐR EMĐSYON ĐZĐNLERĐNĐN ĐŞLEYĐŞĐ Tcaret yapılablr emsyon znlernn krllğ önlemede br müdahale aracı olarak kullanılmasındak amaç üretmde daha etkn olan frmanın daha az etkn olan frmadan znler satın alarak daha fazla üretmde bulunulması düşüncesne dayanmaktadır. Ayrıca küçük mktarlarda satın alınacak olan zn mktarı krllğn önlenmesnde fazlaca etkl olmayacaktır (Fershtman ve Zeeuw, 1995). Tcaret yapılablr znlern en büyük avantajı mnmum sevyede bürokratk şlemle amaca en kısa şeklde ulaşılmasına yardımcı olmasıdır (Bertham, 1992: 427). Emsyon znler, znn mülkyetn elnde bulundurana belrl br düzeye kadar krletme hakkı vermektedr. Böylece tcaret yapılablr emsyon znler daha az krllk yaratan frmalardan daha fazla krllk yaratan frmalara br bedel karşılığında yapılan transferler şeklnde kendn göstermektedr. Đzn hakkını satan frma bu satıştan br kazanç elde etmektedr. Burada karar alıcının frmalar arasında br fark gözetmedğ, frmalar hakkında hçbr enformasyona sahp olmadığı ve bu znler frmalara eşt br şeklde bedava dağıttığı bast tcaret yapılablr emsyonlar üzernde durulacaktır. Verglere göre daha az uygulanan bu sstemn krllğ azaltan yüksek malyetl faktörlern sürekllğ konusuna dkkat çekmek çn düzenlenmeye htyacı bulunmaktadır. 1 b, frma. nn zarar parametresn göstermektedr. (1

3 Karar alıcı frmalar arasında bell sayıda dağıttığı znlern dışında daha fazla zn almaları hususunda yeternce fnansal kaynağa sahp bulunmayan ve zn verleblr lmtler çnde bzzat kend krllğn azaltmak çn flasın eşğndek bazı yüksek malyetl frmalara baskı yapmamalıdır. Bu sorun krllğ azaltan yüksek malyetl frmalara verlen götürü transferler artırarak ya da znlern mktarını yükseltlerek çözüleblr. Bununla brlkte hem götürü transferlern hem de znlern mktarı artacağından bu durum verg gelrne göre daha malyetl olacaktır (Jebjerg ve Lando, 1997: 279). Karar alıcının frmalar arasında tcaret yapılablr K mktarında çıkartmış olduğu emsyon znnn br brm frmaya br brmlk krllk oluşturmasına müsaade etmektedr. Karar alıcının bu znler çıkartmasında kazanç elde etmek gb br amacı bulunmamaktadır. Böylece znler karar alıcı tarafından frmalar arasında büyükbaba olarak ta adlandırılan serbest br şeklde paylaştırılmaktadır (Tetenberg, 1985: ). Örneğn başlangıçta her frma K/2 oranında eşt şeklde zne sahp olmaktadır. Frmaların aynı teknolojye sahp olmaları krllğ azaltım çabalarının da bütün frmalar arasında aynı olmasına neden olmaktadır (Jebjerg ve Lando, 1997: 271). Emsyon znler tcaret, emsyon kontrol çabalarının yenden dağıtımını az verml frmadan daha verml frmaya doğru teşvk etmektedr. 1. frmanın marjnal kısma malyet (mca) 2 knc frmaya göre daha az olduğundan 1.frma knc frmaya göre daha vermldr. 2.frma mca sına daha az fnansal kaynak ayırmak sterse 1. frmadan zn satın alacak, 1.frma zn satmakla kazanacağı para emsyonu azaltmak çn katlanacağı lave kısma malyetnden daha büyük olması durumunda zn satacaktır. Her k frma marjnal kısma malyelernn eştlendğ noktaya kadar znlern tcaretn yapacaktır. Emsyon kontrol çabalarının yenden dağıtımının k etks bulunmaktadır. Đlk olarak çıktının belrl sevyes çn toplam kısma malyet azalmakta bununla brlkte toplam çıktının frmalar arasında yapılan tcaretn br sonucu olarak yükselmes toplam kısma malyetnn artmasına neden olmaktadır. Đknc olarak pyasa paylarının frmalar arasında yenden dağıtılması her k frmanın ürün pyasasında Cournot oyuncu olarak hareket etmesn özendrecektr (Sartzetaks, 1997a: 71). Karar alıcının verg ve emsyon znlerne göre krllğ kontrol etmek çn, çok az kullandığı komuta ve kontrol tp düzenleme araçları üzernde kısaca durmakta fayda bulunmaktadır. Bu tür düzenleme araçlarında, karar alıcı her frma çn emsyon kotalarını belrlemekte frmalar da kendlerne uygun araçları seçmektedrler. Emsyon kotalarının yenden satılması yasak olan komuta ve kontrol türü düzenlenmeler altında her k frmanın marjnal fırsat malyet arasında bağlantı kurulmasına da zn verlmemektedr (Sartzetaks, 1997a: 69-70). TĐCARETĐ YAPILABĐLĐR EMĐSYON ĐZĐNLERĐNĐN REFAH ÜZERĐNE ETKĐSĐ Talep eğrsnn doğrusal olması durumunda Cournot çıktı denges üzerne emsyon znler tcaretnn etks şekl 1 de görülmektedr (Sartzetaks, 1997a:72). 2 Frmanın lave krletme brmnn oluşturduğu emsyonu engellemenn frmaya lave malyetn göstermektedr mca = c c / E ). ( E2

4 X 2 1. frmanın tepk fonksyonları N M 2. frmanın tepk fonksyonları 0 Şekl 1.Emsyon znler tcaretnn pyasa payına etkler Frmanın tepk fonksyonları negatf eğmldr ve böylece çıktılar stratejk kamelerdr. Komuta ve emr tp düzenlemelerdek denge M noktası le gösterlmştr. Đznlern tcaretnn br sonucu olarak 2. frmanın mca sı düşerken 1. frmanın k se yükselmektedr. 2. frmanın tepk fonksyonu bütünüyle sağa doğru kayarken, 1. frmanınk se sola kaymaktadır. Yen denge N noktasında sağlanmakta 2. frmanın çıktısı yükselrken 1.frmanın k se azalmaktadır (Sartzetaks, 1997a: 71-72). Emsyon zn fyatı her frmanın marjnal azaltma çabasına eşt olmakta ve bu fyat her frmanın emsyon znlernn başlangıçtak paylaşım tarafından etklenmemektedr (Kato, 2006: 271). Emsyon znler pyasasındak rekabet, ürün pyasası olgopolstk olduğu zaman etknlğ sağlayamamaktadır. Bürokratk mekanzma br çok durumda rekabetç emsyon znlernn tcaretne göre refahı gerçekleştrmede daha başarılı olmaktadır (Sartzetaks, 2004: 1,14). Yapılan tcaret sonucunda tüketc rantı çoğu zaman olumsuz etklenmekte bundan dolayı tcaret yapmak çn frmanın çıkarı toplumun çıkarının önünde olmaktadır (von de Fehr, 1993: 138). Gerçekte zn uygulamaları frmaların krllğ önleyen teknolojlere daha fazla yatırım yapmalarına neden olurken bu zn uygulamalarının çevrenn yleştrlmes çabalarına fazlaca katkısı olduğunu söylemek se zordur (Bontems ve Bourgeon, 2007: 788). Düzenleycnn tcaret yapılablr znler le krllğ önlemede başarılı olması çn Cournot düopol pyasasının teknolojk yapısı hakkında öneml ölçüde enformasyona sahp olmasının yanında enformasyonun paylaşılması ve poltka yapıcıları arasında k koordnasyonun etkn br şeklde şlemes de oldukça önemldr (Sartzetaks, 1997b: 764). Çıktının daha etkn frmadan daha az etkn olan frmaya doğru dağılımı karlarında aynı yönde dağılması anlamına gelmekte böylece verl çıktı sevyes çn toplam karlarda br düşme meydana gelmektedr. Yalnızca karlarda br dağılım olmadığı zaman znlern tcaret sosyal refahta maksmzasyona neden olmaktadır. Böylece rekabetç znler pyasasının malyet mnmzasyonu özellğnn bu sstemlern refah açısından komuta ve kontrol sstemlerne göre daha üstün olduğu anlamına gelmemektedr. Đznlern tcaret frmaların marjnal azaltım malyetler brbrne eşt olduğu zaman durmakta, bunu znlern tcaret karlar ve çıktı dağılımı üzerne etkn br lmt koyarak yapmaktadır (Sartzetaks, 1997a: 72). X 1 SONUÇ Asmetrk enformasyon altında üretmde negatf dışsallığa neden olan Cournot düopol pyasalarındak frmaların karar alıcının müdahales olmadan sosyal olarak optmal üretm sevyesn ve krllk mktarını azaltmaları mümkün olmamaktadır. Bundan dolayı karar alıcı optmal verglendrme yada tcaret yapılablr emsyon znler le krllğ kontrol altına almaya çalışmaktadır. Ters seçm altında özellkle de her k frmanın üretm yapması durumunda bu k düzenleme aracının sosyal olarak optmumu sağlayamadığı görülmektedr. Tcaret yapılablr emsyon znler, verglere göre frmalara yen br mülkyet hakkı vermes, frmaların bu poltkaya daha az drenç göstermes, malyet etknlğ sağlaması vb. gb avantajlara sahptr. Bunun yanında znlern karar alıcı tarafından bedavamı yoksa br bedel karşılığında mı dağıtılacağı, frmalara krllk hakkı vermes, pyasaya dğer frmaların grşn engellemes gb bell başlı dezavantajları da bulunmaktadır. Bundan dolayı uygulamada bu k kontrol aracının brbrne karşı üstünlüğü bulunmamakla brlkte komuta ve emr tp düzenleme araçlarına göre daha üstün olduğu rahatlıkla söyleneblr. Verg uygulamasının emsyon znlerne terch edlmes durumunda se Pgocu verg uygulamasının yanında doğrusal ad valorem vergsnn uygulanması bu k vergnn etknlklernn karşılaştırılması açısından önem taşımaktadır. Cournot düopol pyasalarında tcaret yapılablr emsyon znlernn sosyal refahı sağlamada bürokratk mekanzmaya göre daha az etkn olduğu görülmektedr. Poltkalardan hangs uygulanırsa uygulansın öneml olan Cournot düopol pyasalarındak frmaların kend ekonomk değşkenleryle lgl blgler doğru br şeklde karar alıcıya enforme etmelern teşvk edecek br mekanzmanın gelştrlmesdr. KAYNAKÇA Bertram, Geoffrey. (1992) Tradeable Emsson Permts and the Control of Greenhouse Gases, The Journal of Development Studes, Vol.28 (3). Aprl

5 Bontems, Phlppe. and Bourgeon, Jean-Marc. (2007) On Envromental Polcy and Permttng, Journal of Publc Economc Theory, 9 (5), Damana, D. (1996) Polluton Taxes and Polluton Abatement n an Olgopoly Supergame, Journal of Envromental Economcs and Managment, 30, Dasgupta, Partha. Hammond, Peter. and Maksn, Erc. (1980) On Imperfect Informaton and Optmal Polluton Control, Revew of Economc Studes, XLVII, Fershtman, C. And A. de Zeeuw (1996) Tradeable Emsson Permts n Olgopoly Workng Paper, Department of Economcs, Tlburg Unversty. Jebjerg, Lars. and Lando, Henrk. (1997) Regulatng a Polluton Frm Under Asymmetrc Informaton, Envromental and Resource Economcs, 10, Kato, Kazuhko. (2006) Can Allowng to Trade Permts Enhance Welfare n Mxed Olgopoly Journal of Economcs, Vol.88, No.3, Km, Jae-Cheo. and Chang K-Bok. (1993) An Optmal Tax/Subsdy for Output and Polluton Control Under Asymmetrc Informaton n Olgopoly Markets, Journal of Regulatory Economcs, 5, Kwerel, Evan. (1977) To Tell the Truth: Imperfect Informaton and Optmal Polluton Control Revew of Economc Studes, 44 (3), Levn, Dan. (1985) Taxaton Wthn Cournot Olgopoly, Journal of Publc Economcs, 27, McKtrck, Ross. (1999) A Cournot Mechansm for Polluton Control under Asymmetrc Informaton, Envromental and Resource Economcs, Oct., 14, (3), Requate, Tll. (1993) Polluton Control n a Cournot Duopoly va Taxes or Permts, Journal of Economcs, Vol. 58, No.3, Sartzetaks, Eftchos. S. (1997a) Tradeable Emsson Permts Regulatons n the Presence of Imperfectly Compettve Product Markets: Welfare Implcatons Envromental and Resource Economcs, 9, Sartzetaks, Eftchos S. (1997b) Rasng Rvals Costs Strateges va Permts Markets, Revew of Industral Organzaton, 12, Sartzetaks, Eftchos. S. (2004) On the Effcency of Compettve Markets for Emsson Permts, Envromental and Resource Economcs, 27, Shaffer, Sherrll. (1995) Optmal Lnear Taxaton of Pollutng Olgopolsts, Journal of Regulatory Economcs, 7, Sbley, Davd. (1989) Asymmetrc Informaton, Incentves and Prce-Cap Regulaton, Rand Journal of Economcs, Vol.20, No.3, Smpson, Davd. (1995) Optmal Polluton Taxaton n a Cournot Duopoly Envromental and Resource Economcs, 6, Spulber, Danel.F. (1988) Optmal Envromental Regulaton Under Asymmetrc Informaton, Journal of Publc Economcs, 35, Tetenberg, Thomas.T. (1985) Emsson Tradng: An Exercse n Reformng Polluton Polcy, Washngton, D.C., Resources for the Future. Vogelsang, Ingo and Fnsnger, Jörg. (1979) A Regulatory Adjustment Process for Optmal Prcng by Multproduct Monopoly Frms, The Bell Journal of Economcs, Vol.10, von de Fehr, N.-H.M. (1993) Tradeable Emsson Rghts and Strategc Interacton, Envromental and Resource Economcs, Vol

1 Yrd.Doç.Dr. Cumhuriyet Üniversitesi İİBF İktisat

1 Yrd.Doç.Dr. Cumhuriyet Üniversitesi İİBF İktisat Asimetrik Enformasyon Altındaki Düopolistik Piyasa Yapılarında Kirliliğin Kontrolü: Optimal Vergilendirme / Sübvansiyon Ve Ticareti Yapılabilir Emisyon İzinleri Murat SARIKAYA 1 will motivate firms to

Detaylı

Mal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti.

Mal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti. B.E.A. Mal Hzmet Pyasaları le Fnans Pyasalarının Ortak Denges Mal Pyasası Denges: (IS-LM) Model Mal Pyasasının denges Toplam Talep tüketm, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eştt. = C(-V)+I+G atırımlar

Detaylı

TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH

TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH Dr Türkmen Göksel Ankara Ünverstes Syasal Blgler Fakültes Özet Bu makalede teknoloj sevyesnn pyasa rekabet ve refah sevyes üzerndek etkler matematksel br model le ncelenecektr

Detaylı

OLİGOPOLİ. Oligopolic piyasa yapısını incelemek için ortaya atılmış belli başlı modeller şunlardır.

OLİGOPOLİ. Oligopolic piyasa yapısını incelemek için ortaya atılmış belli başlı modeller şunlardır. OLİGOOLİ Olgopolc pyasa yapısını ncelemek çn ortaya atılmış bell başlı modeller şunlardır.. Drsekl Talep Eğrs Model Swezzy Model: Olgopolstc pyasalardak fyat katılığını açıklamak çn gelştrlmştr. Olgopolcü

Detaylı

OLİGOPOLLER VE OYUN KURAMI 2

OLİGOPOLLER VE OYUN KURAMI 2 OLİGOPOLLER VE OYUN KURAMI. OLİGOPOL OYUN KURALLARI. OLİGOPOL OYUN STRATEJİLERİ 3. OLİGOPOL OYUNUNDA SKORLAR 3 4. MAHKUMLAR ÇIKMAZI 3 5. BİR DUOPOL OYUNU 6 5.. MALİYET VE TALEP KOŞULLARI 6 5.. KAR MAKSİMİZASYONU

Detaylı

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır.

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır. KONU : DUAL MODELİN EKONOMİK YORUMU Br prmal-dual model lşks P : max Z cx D: mn Z bv AX b AV c X 0 V 0 bçmnde tanımlı olsun. Prmal modeln en y temel B ve buna lşkn fyat vektörü c B olsun. Z B B BB c X

Detaylı

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Clt:3 Sayı: Celal Bayar Ünverstes İ.İ.B.F. MANİSA Bulanık Araç Rotalama Problemlerne Br Model Öners ve Br Uygulama Doç. Dr. İbrahm GÜNGÖR Süleyman Demrel Ünverstes, İ.İ.B.F.,

Detaylı

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon Doğrusal Korelasyon ve Regresyon En az k değşken arasındak lşknn ncelenmesne korelasyon denr. Kşlern boyları le ağırlıkları, gelr le gder, öğrenclern çalıştıkları süre le aldıkları not, tarlaya atılan

Detaylı

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ DERS NOTU 07 KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ, LM EĞRİSİ VE PARA TALEBİ FAİZ ESNEKLİĞİ Bugünk dersn çerğ: 1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ... 1 1.1 İŞLEMLER (MUAMELELER) TALEBİ... 2 1.2 ÖNLEM (İHTİYAT) TALEBİ...

Detaylı

Kısa Vadeli Sermaye Girişi Modellemesi: Türkiye Örneği

Kısa Vadeli Sermaye Girişi Modellemesi: Türkiye Örneği Dokuz Eylül Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes Dergs, Clt:24, Sayı:1, Yıl:2009, ss.105-122. Kısa Vadel Sermaye Grş Modellemes: Türkye Örneğ Mehmet AKSARAYLI 1 Özhan TUNCAY 2 Alınma Tarh: 04-2008,

Detaylı

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU 6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız

Detaylı

İstanbul Ünverstes İşletme Fakültes Dergs Istanbul Unversty Journal of the School of Busness Admnstraton Clt/Vol:39, Sayı/No:2,, 310-334 ISSN: 1303-1732 www.fdergs.org Stokastk envanter model kullanılarak

Detaylı

ANE-AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF

ANE-AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF AEGON EMEKLĐLĐK VE HAYAT A.Ş. DENGELĐ EMEKLĐLĐK YATIRIM FONU FON KURULU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK FAALĐYET RAPORU Bu rapor Aegon Emekllk ve Hayat A.Ş Dengel Emekllk Yatırım Fonu nun 01.07.2009 30.09.2009 dönemne

Detaylı

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON HAFTA 4 PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYO Gölge değşkenn br başka kullanımını açıklamak çn varsayımsal br şrketn satış temslclerne nasıl ödeme yaptığı ele alınsın. Satış prmleryle satış hacm Arasındak varsayımsal

Detaylı

BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ

BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ Yrd. Doç. Dr. Murat ATAN - Araş. Gör. Gaye KARPAT ÇATALBAŞ 2 ÖZET Bu çalışma, Türk bankacılık sstem çnde faalyet gösteren tcar bankaların

Detaylı

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili 5.3. Tekne Yüzeylernn atematksel Temsl atematksel yüzey temslnde lk öneml çalışmalar Coons (53) tarafından gerçekleştrlmştr. Ferguson yüzeylernn gelştrlmş hal olan Coons yüzeylernde tüm sınır eğrler çn

Detaylı

( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3

( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3 Yıldız Teknk Ünverstes Elektrk Mühendslğ Bölümü Deneyn Amacı İşlemsel kuvvetlendrcnn çalışma prensbnn anlaşılması le çeştl OP AMP devrelernn uygulanması ve ncelenmes. Özet ve Motvasyon.. Operasyonel Amplfkatör

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EKONOMETRİ ANABİLİM DALI OYUN KURAMININ EKONOMİDE UYGULANMASI

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EKONOMETRİ ANABİLİM DALI OYUN KURAMININ EKONOMİDE UYGULANMASI TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EKONOMETRİ ANABİLİM DALI OYUN KURAMININ EKONOMİDE UYGULANMASI Hall İbrahm KESKİN YÜKSEK LİSANS TEZİ ADANA 009 TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA

Detaylı

Antalya Đlinde Serada Domates Üretiminin Kâr Etkinliği Analizi

Antalya Đlinde Serada Domates Üretiminin Kâr Etkinliği Analizi Tarım Blmler Dergs Tar. Bl. Der. Derg web sayfası: www.agr.ankara.edu.tr/derg Journal of Agrcultural Scences Journal homepage: www.agr.ankara.edu.tr/journal TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF AGRICULTURAL

Detaylı

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI V. Ulusal Üretm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Tcaret Ünverstes, 5-7 Kasım 5 ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN

Detaylı

= P 1.Q 1 + P 2.Q P n.q n (Ürün Değeri Yaklaşımı)

= P 1.Q 1 + P 2.Q P n.q n (Ürün Değeri Yaklaşımı) A.1. Mll Gelr Hesaplamaları ve Bazı Temel Kavramlar 1 Gayr Saf Yurtç Hâsıla (GSYİH GDP): Br ekonomde belrl br dönemde yerleşklern o ülkede ekonomk faalyetler sonucunda elde ettkler gelrlern toplamıdır.

Detaylı

ÇOK AMAÇLI DOĞRUSAL PROGRAMLAMADAN SİSTEM TASARIMINA: DE NOVO. Özet

ÇOK AMAÇLI DOĞRUSAL PROGRAMLAMADAN SİSTEM TASARIMINA: DE NOVO. Özet Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Yayın Gelş Tarh: 0.0.00 Clt:, Sayı: 4, Yıl: 00, Sayfa: -74 Yayına Kabul Tarh: 7.0.0 ISSN: 0-84 ÇOK AMAÇLI DOĞRUSAL PROGRAMLAMADAN SİSTEM TASARIMINA: DE

Detaylı

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının 1 DİĞER ÖZEL İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL DİYAGRAMLARI X, R, p, np, c, u ve dğer kontrol dyagramları statstksel kalte kontrol dyagramlarının temel teknkler olup en çok kullanılanlarıdır. Bu teknkler ell

Detaylı

DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARI ORTAMINDA GLOBAL BİR ŞİRKETTEKİ ESNEKLİĞİN DEĞERİ VE OPTİMUM KULLANIMI

DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARI ORTAMINDA GLOBAL BİR ŞİRKETTEKİ ESNEKLİĞİN DEĞERİ VE OPTİMUM KULLANIMI DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARI ORTAMINDA GLOBAL BİR ŞİRKETTEKİ ESNEKLİĞİN DEĞERİ VE OPTİMUM KULLANIMI Mehmet Aktan Atatürk Ünverstes, Endüstr Mühendslğ Bölümü, 25240, Erzurum. Özet: Dövz kurlarındak değşmler,

Detaylı

NAKĐT TEMETTÜ BĐLGĐSĐNĐN HĐSSE SENEDĐ GETĐRĐSĐ ÜZERĐNDE ÖNEMLĐ BĐR ETKĐSĐ OLUP OLMADIĞININ ĐMKB DE TEST EDĐLMESĐ *

NAKĐT TEMETTÜ BĐLGĐSĐNĐN HĐSSE SENEDĐ GETĐRĐSĐ ÜZERĐNDE ÖNEMLĐ BĐR ETKĐSĐ OLUP OLMADIĞININ ĐMKB DE TEST EDĐLMESĐ * H.Ü. Đktsad ve Đdar Blmler Fakültes Dergs, Clt 28, Sayı 2, 2010, s. 47-69 NAKĐT TEMETTÜ BĐLGĐSĐNĐN HĐSSE SENEDĐ GETĐRĐSĐ ÜZERĐNDE ÖNEMLĐ BĐR ETKĐSĐ OLUP OLMADIĞININ ĐMKB DE TEST EDĐLMESĐ * Öz Burak GÜNALP

Detaylı

KOBİ LERİN YENİ PİYASALARA AÇILAMAMA NEDENLERİ VE BUNLARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

KOBİ LERİN YENİ PİYASALARA AÇILAMAMA NEDENLERİ VE BUNLARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER T.C. GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KOBİ LERİN YENİ PİYASALARA AÇILAMAMA NEDENLERİ VE BUNLARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Hazırlayan İsmal ŞENTÜRK İktsat Ana Blm Dalı Yüksek Lsans Tez Danışman

Detaylı

TRANSPORT PROBLEMI için GELIsTIRILMIs VAM YÖNTEMI

TRANSPORT PROBLEMI için GELIsTIRILMIs VAM YÖNTEMI Yönetm, Yl 9, Say 28, Ekm - 1997,5.20-25 TRANSPORT PROBLEMI ÇIN GELIsTIRILMIs VAM YÖNTEMI Dr. Erhan ÖZDEMIR I.Ü. Teknk Blmler M.Y.O. L.GIRIs V AM transport problemlerne en düsük malyetl baslangç çözüm

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI FİRMA ÇEŞİTLENDİRMESİNİN FİRMA DEĞERİ, RİSKİ VE PERFORMANSINA ETKİLERİ: TÜRKİYE UYGULAMASI Emel YÜCEL DOKTORA TEZİ

Detaylı

KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ. Dr. Ali Rıza AKTAŞ 1 Dr. Selim Adem HATIRLI 2

KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ. Dr. Ali Rıza AKTAŞ 1 Dr. Selim Adem HATIRLI 2 Journal of Yasar Unversty 2010 3294-3319 KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ Dr. Al Rıza AKTAŞ 1 Dr. Selm Adem HATIRLI 2 ÖZET Bu çalışmada, Batı Akdenz Bölges kent merkezlernde

Detaylı

HİSSE SENETLERİNİN BEKLENEN GETİRİ VE RİSKLERİNİN TAHMİNİNDE ALTERNATİF MODELLER

HİSSE SENETLERİNİN BEKLENEN GETİRİ VE RİSKLERİNİN TAHMİNİNDE ALTERNATİF MODELLER İstanbul Ünverstes İktsat Fakültes Malye Araştırma Merkez Konferansları 47. Ser / Yıl 005 Prof. Dr. Türkan Öncel e Armağan HİSSE SENETLERİNİN BEKLENEN GETİRİ VE RİSKLERİNİN TAHMİNİNDE ALTERNATİF MODELLER

Detaylı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı SRY ÜNİVERSİESİ Djtal ontrol Laboratuvar Deney Föyü Deney No: 2 Sıvı Sevye ontrol Deney 2.. Deneyn macı Bu deneyn amacı, doğrusal olmayan sıvı sevye sstemnn belrlenen br çalışma noktası cvarında doğrusallaştırılmış

Detaylı

TÜKETĠCĠLERĠN FĠYAT BĠLĠNCĠ ÜZERĠNDE ETKĠLĠ OLAN FAKTÖRLERE ĠLĠġKĠN BĠR ĠNCELEME

TÜKETĠCĠLERĠN FĠYAT BĠLĠNCĠ ÜZERĠNDE ETKĠLĠ OLAN FAKTÖRLERE ĠLĠġKĠN BĠR ĠNCELEME Ġstanbul Ünverstes Ġktsat Fakültes Malye AraĢtırma Merkez Konferansları 46. Ser / Yıl 2004 Prof. Dr. Salh Turhan'a Armağan TÜKETĠCĠLERĠN FĠYAT BĠLĠNCĠ ÜZERĠNDE ETKĠLĠ OLAN FAKTÖRLERE ĠLĠġKĠN BĠR ĠNCELEME

Detaylı

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI A. DNYİN AMACI : Bast ser ve bast paralel drenç devrelern analz edp kavramak. Voltaj ve akım bölücü kurallarını kavramak. Krchoff kanunlarını deneysel olarak uygulamak. B. KULLANILACAK AAÇ V MALZML : 1.

Detaylı

DAĞITIM STRATEJİLERİNİN OLUŞTURULMASINA YÖNELİK MODEL OLUŞTURMA: BİR TÜRK FİRMASI ÜZERİNE ÖRNEK UYGULAMA

DAĞITIM STRATEJİLERİNİN OLUŞTURULMASINA YÖNELİK MODEL OLUŞTURMA: BİR TÜRK FİRMASI ÜZERİNE ÖRNEK UYGULAMA ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 2, Sayı 4, 2006, ss. 123 145. DAĞITIM STRATEJİLERİNİN OLUŞTURULMASINA YÖNELİK MODEL OLUŞTURMA BİR TÜRK FİRMASI ÜZERİNE ÖRNEK UYGULAMA Yrd. Doç. Dr. Ahmet ERGÜLEN Nğde Ünverstes

Detaylı

Korelasyon ve Regresyon

Korelasyon ve Regresyon Korelasyon ve Regresyon 1 Korelasyon Analz İk değşken arasında lşk olup olmadığını belrlemek çn yapılan analze korelasyon analz denr. Korelasyon; doğrusal yada doğrusal olmayan dye kye ayrılır. Korelasyon

Detaylı

Ege Bölgesi orman işletmelerindeki orman mühendisi dağılımının Atkinson endeksi ile değerlendirilmesi

Ege Bölgesi orman işletmelerindeki orman mühendisi dağılımının Atkinson endeksi ile değerlendirilmesi SDÜ Orman Fakültes Dergs SDU Faculty of Forestry Journal 2011, 12: 110-114 Araştırma makales/research artcle Ege Bölges orman şletmelerndek orman mühends dağılımının Atknson endeks le değerlendrlmes İsmal

Detaylı

Türkiye de Zeytin Sıkma Tesislerinin Karlılığı ve Etkinliği: Ege Bölgesi Örneği 1

Türkiye de Zeytin Sıkma Tesislerinin Karlılığı ve Etkinliği: Ege Bölgesi Örneği 1 Yıldıztekn ve Tuna Araştırma Makales (Research Artcle) Akın F.OLGUN M. Metn ARTUKOĞLU 3 Hakan ADANACIOĞLU 4 Ege Ünverstes Zraat Fakültes Tarım Ekonoms Bölümü 35100 Bornova/İzmr., e-posta: akn.olgun@ege.edu.tr

Detaylı

ANE - AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF

ANE - AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU FON KURULU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK FAALİYET RAPORU Bu rapor AEGON Emekllk ve Hayat A.Ş Dengel Emekllk Yatırım Fonu nun 01.07.2011 30.09.2011 dönemne

Detaylı

Devalüasyon, Para, Reel Gelir Değişkenlerinin Dış Ticaret Üzerine Etkisinin Panel Data Yöntemiyle Türkiye İçin İncelenmesi

Devalüasyon, Para, Reel Gelir Değişkenlerinin Dış Ticaret Üzerine Etkisinin Panel Data Yöntemiyle Türkiye İçin İncelenmesi Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 6, Sayı:4, 2004 Devalüasyon, Para, Reel Gelr Değşkenlernn Dış Tcaret Üzerne Etksnn Panel Data Yöntemyle Türkye İçn İncelenmes Yrd.Doç.Dr.Ercan BALDEMİR*

Detaylı

TEDARİKÇİ SEÇİMİNDE ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ VE HEDEF PROGRAMLAMA YÖNTEMLERİNİN KOMBİNASYONU: OTEL İŞLETMELERİNDE BİR UYGULAMA

TEDARİKÇİ SEÇİMİNDE ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ VE HEDEF PROGRAMLAMA YÖNTEMLERİNİN KOMBİNASYONU: OTEL İŞLETMELERİNDE BİR UYGULAMA TEDARİKÇİ SEÇİMİNDE ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ VE HEDEF PROGRAMLAMA YÖNTEMLERİNİN KOMBİNASYONU: OTEL İŞLETMELERİNDE BİR UYGULAMA Yrd. Doç. Dr. Meltem KARAATLI * Yrd. Doç. Dr. Gonca DAVRAS ** ÖZ Otel şletmelernde,

Detaylı

Kar Payı Politikası ve Yaşam Döngüsü Teorisi: İMKB İmalat Sektöründe Ampirik Bir Uygulama

Kar Payı Politikası ve Yaşam Döngüsü Teorisi: İMKB İmalat Sektöründe Ampirik Bir Uygulama Anadolu Ünverses Sosyal Blmler Dergs Anadolu Unversy Journal of Socal Scences Kar Payı Polkası ve Yaşam Döngüsü Teors: İMKB İmalat Sektöründe Amprk Br Uygulama Dvdend Payout Polcy and Lfe Cycle Theory:

Detaylı

Muhasebe ve Finansman Dergisi

Muhasebe ve Finansman Dergisi Muhasebe ve Fnansman Dergs Ocak/2012 Farklı Muhasebe Düzenlemelerne Göre Hazırlanan Mal Tablolardan Elde Edlen Fnansal Oranlar İle Şrketlern Hsse Sened Getrler Ve Pyasa Değerler Arasındak İlşk Ahmet BÜYÜKŞALVARCI

Detaylı

ÇİFTÇİLERİN TARIMSAL DESTEKLEME POLİTİKALARINDAN FAYDALANMA İSTEKLİLİĞİNDE ETKİLİ FAKTÖRLERİN ANALİZİ: ERZURUM İLİ ÖRNEĞİ

ÇİFTÇİLERİN TARIMSAL DESTEKLEME POLİTİKALARINDAN FAYDALANMA İSTEKLİLİĞİNDE ETKİLİ FAKTÖRLERİN ANALİZİ: ERZURUM İLİ ÖRNEĞİ AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 2008, 21(2), 205 212 ÇİFTÇİLERİN TARIMSAL DESTEKLEME POLİTİKALARINDAN FAYDALANMA İSTEKLİLİĞİNDE ETKİLİ FAKTÖRLERİN ANALİZİ: ERZURUM İLİ ÖRNEĞİ Yavuz TOPCU

Detaylı

MAKROİKTİSAT (İKT209)

MAKROİKTİSAT (İKT209) MAKROİKTİSAT (İKT29 Ders 6: IS-LM Prof. Dr. Ferda HALICIOĞLU İtsat Bölümü Syasal Blgler Faültes İstanbul Medenyet Ünverstes Derste İncelenen Konular Mal pyasasında denge: IS eğrs Para pyasasında denge:

Detaylı

BIST da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması

BIST da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Clt: 4 Sayı: Ocak 04 ss. 9-9 BIST da Demr, Çelk Metal Ana Sanay Sektöründe Faalyet Gösteren İşletmelern Fnansal Performans Analz: VZA Süper Etknlk ve TOPSIS Uygulaması

Detaylı

Kayseri deki Özel Hastanelerde Maliyet Etkinliğinin Veri Zarflama Metoduyla Ölçülmesi

Kayseri deki Özel Hastanelerde Maliyet Etkinliğinin Veri Zarflama Metoduyla Ölçülmesi Uluslararası Alanya İşletme Fakültes Dergs Internatonal Journal of Alanya Faulty of Busness Yıl:2014, C:6, S:2, s. 45-54 Year:2014, Vol:6, No:2, s. 45-54 Kayser dek Özel Hastanelerde Malyet Etknlğnn Ver

Detaylı

iktisaoa GiRiş 500 ::J t:::. 400 ~ :;;:; 300 ~ 200 -r-~--==:::::::::::=:::;:ıi~--- çay piyasasında dengeyi simgeleyen

iktisaoa GiRiş 500 ::J t:::. 400 ~ :;;:; 300 ~ 200 -r-~--==:::::::::::=:::;:ıi~--- çay piyasasında dengeyi simgeleyen KTsO GRş 2011 VS 3204-1. şağıdaklerden hangs ktsadın tanımları 5. arasında sayılamaz? 600 ) ktsat deneylerle kanıtlanablen br blmdr. B) ktsat kıtlık blmdr. C) nsan htyaçlarının karşılanablmes çn malların

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ BULANIK HEDONİK REGRESYON. Gökalp Kadri YENTÜR İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ANKARA 2011

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ BULANIK HEDONİK REGRESYON. Gökalp Kadri YENTÜR İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ANKARA 2011 ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ BULANIK HEDONİK REGRESYON Gökalp Kadr YENTÜR İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ANKARA 011 Her hakkı saklıdır ÖZET Yüksek Lsans Tez BULANIK HEDONİK

Detaylı

ESM-1510 DIN Ray Montajlý Sýcaklýk Kontrol Cihazý. ESM-1510 DIN Ray Montajlý Dijital, ON / OFF Sýcaklýk Kontrol Cihazý

ESM-1510 DIN Ray Montajlý Sýcaklýk Kontrol Cihazý. ESM-1510 DIN Ray Montajlý Dijital, ON / OFF Sýcaklýk Kontrol Cihazý ESM-1510 DIN Ray Montajlý Sýcaklýk Kontrol Chazý ESM-1510 DIN Ray Montajlý Djtal, ON / OFF Sýcaklýk Kontrol Chazý - 3 Djt Göstergel - TC Grþ veya, J tp Termokupl Grþ veya, K tp Termokupl Grþ veya, 2 Tell

Detaylı

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır. BÖLÜM 3 OLASILIK HESABI 3.. Br Olayın Olasılığı Tanım 3... Br olayın brbrnden ayrık ve ortaya çıkma şansı eşt n mümkün sonucundan m tanes br A olayına uygun se, A olayının P(A) le gösterlen olasılığı P(A)

Detaylı

VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE TIBBİ GÖRÜNTÜ, ARŞİV VE İLETİŞİM SİSTEMLERİNİN DEVLET HASTANELERİ PERFORMANSINA ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE TIBBİ GÖRÜNTÜ, ARŞİV VE İLETİŞİM SİSTEMLERİNİN DEVLET HASTANELERİ PERFORMANSINA ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI Süleyman Demrel Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü DergsYıl: 2013/1, Sayı:17 Journal of Süleyman Demrel Unversty Insttute of Socal ScencesYear: 2013/1, Number:17 VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE TIBBİ GÖRÜNTÜ,

Detaylı

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t :

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t : HAFTA 13 GÖLGE EĞİŞKENLERLE REGRESYON (UMMY VARIABLES) Gölge veya kukla (dummy) değşkenler denen ntel değşkenler, cnsyet, dn, ten reng gb hemen sayısallaştırılamayan ama açıklanan değşkenn davranışını

Detaylı

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ 1 Populasyonun nceledğmz br özellğnn dağılışı blenen dağılışlardan brsne, Normal Dağılış, t Dağılışı, F Dağılışı, gb br dağılışa uygun olduğu durumlarda

Detaylı

i 01 Ekim 2008 tarihinde yurürlüğe.giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık

i 01 Ekim 2008 tarihinde yurürlüğe.giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık . '" ıo:."'. >.. ~. T.C. BAŞBAKANLIK Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü Sayı, Konu :B.02.ı.SYD.0.08.300.5990/8237 :tılkemz Vatandaşı Olmayan ve Muhtaç Durumda Bulunan Yabancılara S\'D Vakınarından

Detaylı

OLASILIĞA GİRİŞ. Biyoistatistik (Ders 7: Olasılık) OLASILIK, TIP ve GÜNLÜK YAŞAMDA KULLANIMI

OLASILIĞA GİRİŞ. Biyoistatistik (Ders 7: Olasılık) OLASILIK, TIP ve GÜNLÜK YAŞAMDA KULLANIMI OLASILIĞA GİRİŞ Yrd. Doç. Dr. Ünal ERKORKMAZ Sakarya Ünverstes Tıp Fakültes Byostatstk Anablm Dalı uerkorkmaz@sakarya.edu.tr OLASILIK, TIP ve GÜNLÜK YAŞAMDA KULLANIMI Br olayındoğal koşullar altında toplumda

Detaylı

ISBN 978-975 19 4482-5 (basılı nüsha)

ISBN 978-975 19 4482-5 (basılı nüsha) ISBN 978-975 19 4482-5 (basılı nüsha) Bu Çalışma Devlet Planlama Teşklatının görüşlern yansıtmaz. Sorumluluğu yazarına attr. Yayın ve referans olarak kullanılması Devlet Planlama Teşklatının znn gerektrmez;

Detaylı

Maliyetlerinin Bulanık Mantık (Fuzzy Logıc) Yaklaşımı Đle Yönetilmesi ve Finansal Performans Üzerindeki Etkisinin Đncelenmesi

Maliyetlerinin Bulanık Mantık (Fuzzy Logıc) Yaklaşımı Đle Yönetilmesi ve Finansal Performans Üzerindeki Etkisinin Đncelenmesi Yrd. Doç. Dr. Al Deran Yrd. Doç. Dr. Ahmet Ergülen Taşıma Malyetlernn Bulanık Mantık (Fuzzy Logıc) Yaklaşımı Đle Yönetlmes ve Fnansal Performans Üzerndek Etksnn Đncelenmes Yrd. Doç. Dr. Ahmet ERGÜLEN Yrd.

Detaylı

KALĐTE ARTIŞLARI VE ENFLASYON: TÜRKĐYE ÖRNEĞĐ

KALĐTE ARTIŞLARI VE ENFLASYON: TÜRKĐYE ÖRNEĞĐ Central Bank Revew Vol. 11 (January 2011), pp.1-9 ISSN 1303-0701 prnt / 1305-8800 onlne 2011 Central Bank of the Republc of Turkey http://www.tcmb.gov.tr/research/revew/ KALĐTE ARTIŞLARI VE ENFLASYON:

Detaylı

Sistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir :

Sistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir : 5 9. BÖLÜM YÜK AKIŞI (GÜÇ AKIŞI) 9.. Grş İletm sstemlernn analzlernde, bara sayısı arttıkça artan karmaşıklıkları yenmek çn sstemn matematksel modellenmesnde kolaylık getrc bazı yöntemler gelştrlmştr.

Detaylı

DOĞRUSAL OLMAYAN PROGRAMLAMA -III- Çok değişkenli doğrusal olmayan karar modelinin çözümü

DOĞRUSAL OLMAYAN PROGRAMLAMA -III- Çok değişkenli doğrusal olmayan karar modelinin çözümü DOĞRUSAL OLMAYAN PROGRAMLAMA -III- Çok değşkenl doğrusal olmayan karar modelnn çözümü Hazırlayan Doç. Dr. Nl ARAS Anadolu Ünverstes, Endüstr Mühendslğ Bölümü İST8 Yöneylem Araştırması Ders - Öğretm Yılı

Detaylı

Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi İktisat Anabilim Dalı İktisat Doktora Programı. Sinem G.

Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi İktisat Anabilim Dalı İktisat Doktora Programı. Sinem G. HEDONİK FİYAT TEORİSİ ÇERÇEVESİNDE İSTANBUL KONUT PİYASASI FİYAT DİNAMİKLERİNİN PARAMETRİK VE PARAMETRİK OLMAYAN MEKÂNSAL MODELLER İLE KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ Pamukkale Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-17 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI. Kalite Artışları ve Enflasyon: Türkiye Örneği

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-17 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI. Kalite Artışları ve Enflasyon: Türkiye Örneği Türkye Cumhuryet Merkez Bankası Sayı: 2010-17 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI Kalte Artışları ve Enflasyon: Türkye Örneğ Yavuz Arslan Evren Certoğlu Abstract: In ths study, average qualty growth and upward

Detaylı

T.C. KEÇiÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI Mali Hizmetler Müdürlüğü BAŞKANLIK MAKAMINA

T.C. KEÇiÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI Mali Hizmetler Müdürlüğü BAŞKANLIK MAKAMINA l!l KEÇÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI KEÇöREN BELeDYES SA YI : M.06.6.KEç.O-31/2009KONU: Yetk Devr bo f.!200fd 6.1. BAŞKANLIK MAKAMINA Blndğ üzere O 1.01.2006 tarhnden tbaren tüm yerel yönetmlerde 31.12.2005

Detaylı

TÜRKİYE DE YOKSULLUK PROFİLİ VE GELİR GRUPLARINA GÖRE GIDA TALEBİ

TÜRKİYE DE YOKSULLUK PROFİLİ VE GELİR GRUPLARINA GÖRE GIDA TALEBİ TÜRKİYE DE YOKSULLUK PROFİLİ VE GELİR GRUPLARINA GÖRE GIDA TALEBİ Yrd. Doç. Dr. Seda ŞENGÜL Çukurova Ünverstes İktsad Ve İdar Blmler Fakültes Ekonometr Bölümü Mart 2004 ANKARA YAYIN NO: 119 ISBN: 975-407-151-9

Detaylı

BULANIK ÇOK AMAÇLI HÜCRESELTASARIM PROBLEMİNİN İKİ AŞAMALI BULANIK PROGRAMLAMA YAKLAŞIMI İLE ÇÖZÜMÜ

BULANIK ÇOK AMAÇLI HÜCRESELTASARIM PROBLEMİNİN İKİ AŞAMALI BULANIK PROGRAMLAMA YAKLAŞIMI İLE ÇÖZÜMÜ V. Ulusal Üretm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Tcaret Ünverstes, 25-27 Kasım 25 BULANIK ÇOK AMAÇLI HÜCRESELTASARIM PROBLEMİNİN İKİ AŞAMALI BULANIK PROGRAMLAMA YAKLAŞIMI İLE ÇÖZÜMÜ Feyzan ARIKAN Gaz

Detaylı

Pamukta Girdi Talebi: Menemen Örneği

Pamukta Girdi Talebi: Menemen Örneği Ege Ünv. Zraat Fak. Derg., 2002, 39 (3): 88-95 ISSN 1018-8851 Pamukta Grd Taleb: Menemen Örneğ Bülent MİRAN 1 Canan ABAY 2 Chat Günden 3 Summary Demand for Inputs n Cotton Producton: The Case of Menemen

Detaylı

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, 2010 47

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, 2010 47 Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt: 24, Sayı: 2, 2010 47 KRİZ ÖNCESİ VE KRİZ DÖNEMLERİNDE İŞLETMELERDE ÇALIŞMA SERMAYESİ GEREKSİNİMİNİN BELİRLEYİCİLERİ: İMKB İMALAT SANAYİ ŞİRKETLERİ ÜZERİNE

Detaylı

ANTALYA DA OBEZİTE YAYGINLIĞI VE DÜZEYİNİ ETKİLEYEN SOSYO-EKONOMİK DEĞİŞKENLER

ANTALYA DA OBEZİTE YAYGINLIĞI VE DÜZEYİNİ ETKİLEYEN SOSYO-EKONOMİK DEĞİŞKENLER Akdenz İ.İ.B.F. Dergs (21) 2011, 17-45 ANTALYA DA OBEZİTE YAYGINLIĞI VE DÜZEYİNİ ETKİLEYEN SOSYO-EKONOMİK DEĞİŞKENLER PREVALENCE AND SOCIOECONOMICS DETERMINANTS OF ADULTS OBESITY IN ANTALYA Arş. Gör. F.

Detaylı

İl Özel İdareleri ve Belediyelerde Uygulanan Program Bütçe Sistemi ve Getirdiği Yenilikler

İl Özel İdareleri ve Belediyelerde Uygulanan Program Bütçe Sistemi ve Getirdiği Yenilikler İl Özel İdareler ve Beledyelerde Uygulanan Program Bütçe Sstem ve Getrdğ Yenlkler Hayrettn Güngör Mehmet Deınrtaş İlk 2 Mayıs 1990 gün ve 20506 sayılı, kncs 19 Şubat 1994 gün ve 2 ı 854 sayılı Resm Gazete'de

Detaylı

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU FON KURULU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK FAALİYET RAPORU Bu rapor AEGON Emekllk ve Hayat A.Ş. Dengel Emekllk Yatırım Fonu nun 01.07.2012-30.09.2012 dönemne

Detaylı

DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME. Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cinemre

DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME. Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cinemre 1 DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cnemre 2 BİRİNCİ BÖLÜM HEDEF PROGRAMLAMA 1.1 Grş Karar problemler amaç sayısına göre tek amaçlı ve çok amaçlı

Detaylı

ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ

ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ Emel KOCADAYI EGE ÜNİVERSİTESİ MÜH. FAK., KİMYA MÜH. BÖLÜMÜ, 35100-BORNOVA-İZMİR ÖZET Bu projede, Afyon Alkalot Fabrkasından

Detaylı

ĠMKB 100 ENDEKSĠ ĠÇĠN OPTĠMAL PORTFÖY SEÇĠMĠ MODEL ÖNERĠSĠ

ĠMKB 100 ENDEKSĠ ĠÇĠN OPTĠMAL PORTFÖY SEÇĠMĠ MODEL ÖNERĠSĠ ĠMKB 100 ENDEKSĠ ĠÇĠN OPTĠMAL PORTFÖY SEÇĠMĠ MODEL ÖNERĠSĠ ÖZET Sbel ATAN * Snan METE ** ġenol ALTAN *** Murat ATAN **** Menkul kıymetlern dğer yatırım araçlarına göre daha yüksek getrler sağlaması bunlar

Detaylı

T.C. KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİMDALI

T.C. KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİMDALI T.C. KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİMDALI İMKB DE YÜKSELEN PİYASA VE DÜŞEN PİYASA DÖNEMLERİNDE DURUMSAL İLİŞKİ ANALİZİ YÜKSEK LİSANS TEZİ KAHRAMANMARAŞ TEMMUZ

Detaylı

AĞIR BİR NAKLİYE UÇAĞINA AİT BİR YAPISAL BİLEŞENİN TASARIMI VE ANALİZİ

AĞIR BİR NAKLİYE UÇAĞINA AİT BİR YAPISAL BİLEŞENİN TASARIMI VE ANALİZİ III. ULUSAL HAVACILIK VE UZAY KONFERANSI 16-18 Eylül 2010, ANADOLU ÜNİVERSİTESİ, Eskşehr AĞIR BİR NAKLİYE UÇAĞINA AİT BİR YAPISAL BİLEŞENİN TASARIMI VE ANALİZİ Davut ÇIKRIKCI * Yavuz YAMAN Murat SORGUÇ

Detaylı

Türkiye de Rekabet, Ar-Ge, İnovasyon ve Ekonomik Büyüme: Nasıl Bir İlişki Söz Konusudur?

Türkiye de Rekabet, Ar-Ge, İnovasyon ve Ekonomik Büyüme: Nasıl Bir İlişki Söz Konusudur? A. ÖZKAYA Türkye de Rekabet, Ar-Ge, İnovasyon ve Ekonomk Büyüme: Nasıl Br İlşk Söz Konusudur? Ata ÖZKAYA Özet İçsel büyüme teors endüstrlern çnde bulunduğu rekabet koşulları, yürüttükler Ar-Ge faalyetler,

Detaylı

TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNÜN İŞLEYİŞ SÜRECİ, BULANIK DAĞITIM PROBLEMİNİN TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODEL DENEMESİ

TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNÜN İŞLEYİŞ SÜRECİ, BULANIK DAĞITIM PROBLEMİNİN TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODEL DENEMESİ ZKÜ Sosyal Blmler Dergs, Clt 3, Sayı 6, 2007, ss. 109 125. TAŞIMACILIK SEKTÖRÜNÜN İŞLEYİŞ SÜRECİ, BULANIK DAĞITIM PROBLEMİNİN TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODEL DENEMESİ Yrd.Doç.Dr. Ahmet ERGÜLEN Nğde

Detaylı

TÜRKİYE HAYAT SİGORTASI SEKTÖRÜNDE ETKİNLİĞİN İNCELENMESİ *

TÜRKİYE HAYAT SİGORTASI SEKTÖRÜNDE ETKİNLİĞİN İNCELENMESİ * D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergs Clt:19 Sayı:1, Yıl:2004, ss:1-14 TÜRKİYE HAYAT SİGORTASI SEKTÖRÜNDE ETKİNLİĞİN İNCELENMESİ Serdar KILIÇKAPLAN Gaye KARPAT ÖZET Sgorta sektörü tamamıyla güven sstemne dayalı br oluşumdur.

Detaylı

PROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING

PROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 3, Sayı:2, 2001 PROJE SEÇİMİ VE KAYAK PLALAMASI İÇİ BİR ALGORİTMA lgün MORALI 1 C. Cengz ÇELİKOĞLU 2 ÖZ Kaynak tahss problemler koşullara bağlı olarak

Detaylı

TÜRKİYE İMALAT SANAYİ DIŞ TİCARETİNİN KİRLİLİK EMİSYONU

TÜRKİYE İMALAT SANAYİ DIŞ TİCARETİNİN KİRLİLİK EMİSYONU Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 8, Sayı:1, 2006 TÜRKİYE İMALAT SANAYİ DIŞ TİCARETİNİN KİRLİLİK EMİSYONU Dr. M. Faysal GÖKALP Aynur YILDIRIM Özet Uluslararası tcaret hareketlernn

Detaylı

Communication Theory

Communication Theory Communcaton Theory ENFORMASYON TEORİSİ KODLAMA Doç. Dr. Hakan Doğan ENFORMASYON DEYİMİ NEDEN KULLANILMIŞ? Kaynaklarn, kanalların,alıcıların blg karakterstklern ncelemek. Blgnn letmn optmze etmek çn İletmn

Detaylı

2.7 Bezier eğrileri, B-spline eğrileri

2.7 Bezier eğrileri, B-spline eğrileri .7 Bezer eğrler, B-splne eğrler Bezer eğrler ve B-splne eğrler blgsaar grafklernde ve Blgsaar Destekl Tasarım (CAD) ugulamalarında çok kullanılmaktadır.. B-splne eğrler sadece br grup ver noktası çn tanımlanan

Detaylı

TÜRK KAMU İHALE KANUNUNDA FİYAT İLE BİRLİKTE FİYAT DIŞI UNSURLARIN DA DİKKATE ALINDIĞI İHALE VE KAZANAN TEKLİF

TÜRK KAMU İHALE KANUNUNDA FİYAT İLE BİRLİKTE FİYAT DIŞI UNSURLARIN DA DİKKATE ALINDIĞI İHALE VE KAZANAN TEKLİF TÜRK KAMU İHALE KANUNUNDA FİYAT İLE BİRLİKTE FİYAT DIŞI UNSURLARIN DA DİKKATE ALINDIĞI İHALE VE KAZANAN TEKLİF Necdet ÖZÇAKAR, 1 Istanbul Ünverstes İşletme Fakültes, Üretm Yönetm Ana Blm Dalı Halm YURDAKUL

Detaylı

AHP AND GRA INTEGRATED APPROACH IN INNOVATION PERFORMANCE REVIEW PROCESS: AN APPLICATION IN DAIRY INDUSTRY

AHP AND GRA INTEGRATED APPROACH IN INNOVATION PERFORMANCE REVIEW PROCESS: AN APPLICATION IN DAIRY INDUSTRY Dumlupınar Ünverstes Sosyal Blmler Dergs / Dumlupınar Unversty Journal of Socal Scences İNOVASYON PERFORMANSI DEĞERLENDİRME SÜRECİNDE AHS VE GİA BÜTÜNLEŞİK YAKLAŞIMI: SÜT ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Detaylı

AKADEMİK YAKLAŞIMLAR DERGİSİ JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES

AKADEMİK YAKLAŞIMLAR DERGİSİ JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES Konut Sahplğnn Belrleycler: Hanehalkı Resler Üzerne Br Uygulama Halm TATLI 1 Özet İnsanların barınma htyacını sağlayan konut, temel htyaçlar arasında yer almaktadır. Konut sahb olmayan ve krada oturan

Detaylı

Eskşehr Osmangaz Ünverstes Müh.Mm.Fak.Dergs C.XX, S.2, 2007 Eng&Arch.Fac. Eskşehr Osmangaz Unversty, Vol..XX, No2, 2007 Makalenn Gelş Tarh.2.2006 Makalenn Kabul Tarh 08.06.2007 YENİDEN ÜRETİM SİSTEMLERİNDE

Detaylı

FİNANSAL MODELLEME. Doç.Dr.Aydın ULUCAN Hacettepe Üniversitesi

FİNANSAL MODELLEME. Doç.Dr.Aydın ULUCAN Hacettepe Üniversitesi FİNANSAL MODELLEME Doç.Dr.Aydın ULUCAN Hacettepe Ünverstes KARAR VERME Karar verme, ş dünyasının çalışmasını sağlayan temel unsurlardandır. Tüm yönetcler, bulundukları faalyet alanı ve kademelernden bağımsız

Detaylı

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, 2012 195

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, 2012 195 C.Ü. İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt 13, Sayı 1, 2012 195 TÜRKİYE DE TİCARİ BANKACILIK SEKTÖRÜNDE REKABET DÜZEYİNİN BELİRLENMESİ (2002-2009) Abdulvahap ÖZCAN * Özet Türkye nn yaşadığı 2000 ve 2001 krzler

Detaylı

VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) VE MALMQUİST ENDEKSİ İLE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİK ÖLÇÜMÜ: BİST TE İŞLEM GÖREN MEVDUAT BANKALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) VE MALMQUİST ENDEKSİ İLE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİK ÖLÇÜMÜ: BİST TE İŞLEM GÖREN MEVDUAT BANKALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt: 27,Sayı:4,2013 110 VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) VE MALMQUİST ENDEKSİ İLE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİK ÖLÇÜMÜ: BİST TE İŞLEM GÖREN MEVDUAT BANKALARI ÜZERİNE

Detaylı

Sürdürülebilirlik: Doğal Kaynaklar Yönetiminin Değişen Yüzü

Sürdürülebilirlik: Doğal Kaynaklar Yönetiminin Değişen Yüzü Sürdürüleblrlk: Doğal Kaynaklar Yönetmnn Değşen Yüzü Hayr Önal Department of Agrcultural and Consumer Economcs Unversty of Illnos at Urbana-Champagn Paskalya Adası - Rapa Nu Orman Alanı Kaybı Dünya Nüfusu

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8 BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK - 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8 FARKLI YÜZEY ÖZELLİKLERİNE SAHİP PLAKALARIN ISIL IŞINIM YAYMA ORANLARININ HESAPLANMASI BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

Metin Madenciliği ile Soru Cevaplama Sistemi

Metin Madenciliği ile Soru Cevaplama Sistemi Metn Madenclğ le Soru Cevaplama Sstem Sevnç İlhan 1, Nevchan Duru 2, Şenol Karagöz 3, Merve Sağır 4 1 Mühendslk Fakültes Blgsayar Mühendslğ Bölümü Kocael Ünverstes slhan@kocael.edu.tr, nduru@kocael.edu.tr,

Detaylı

Calculating the Index of Refraction of Air

Calculating the Index of Refraction of Air Ankara Unversty Faculty o Engneerng Optcs Lab IV Sprng 2009 Calculatng the Index o Reracton o Ar Lab Group: 1 Teoman Soygül Snan Tarakçı Seval Cbcel Muhammed Karakaya March 3, 2009 Havanın Kırılma Đndsnn

Detaylı

Türkiye de Bölgeler Arası Gelir Yakınsaması: Rassal Katsayılı Panel Veri Analizi Uygulaması

Türkiye de Bölgeler Arası Gelir Yakınsaması: Rassal Katsayılı Panel Veri Analizi Uygulaması Busness and Economcs Research Journal Volume 2. Number 1. 2011 pp. 143-151 ISSN: 1309-2448 www.berjournal.com Türkye de Bölgeler Arası Gelr Yakınsaması: Rassal Katsayılı Panel Ver Analz Uygulaması Fatma

Detaylı

Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)

Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) VARYANS ANALİZİ İ örne ortalaması arasında farın önem ontrolü, örne büyülüğüne göre z veya testlernden bryle yapılır. Bu testlerle, den fazla örne ortalamasını brlte test etme ve aralarında farın önem

Detaylı

Rasgele Değişken Üretme Teknikleri

Rasgele Değişken Üretme Teknikleri Rasgele Değşken Üretme Teknkler Amaç Smülasyon modelnn grdlern oluşturacak örneklern üretlmes Yaygın olarak kullanılan ayrık veya sürekl dağılımların örneklenmes sürecn anlamak Yaygın olarak kullanılan

Detaylı

TÜRKİYE DEKİ 380 kv LUK 14 BARALI GÜÇ SİSTEMİNDE EKONOMİK YÜKLENME ANALİZİ

TÜRKİYE DEKİ 380 kv LUK 14 BARALI GÜÇ SİSTEMİNDE EKONOMİK YÜKLENME ANALİZİ TÜRİYE DEİ 38 kv LU 4 BARALI GÜÇ SİSTEMİDE EOOMİ YÜLEME AALİZİ Mehmet URBA Ümmühan BAŞARA 2,2 Elektrk-Elektronk Mühendslğ Bölümü Mühendslk-Mmarlık Fakültes Anadolu Ünverstes İk Eylül ampüsü, 2647, ESİŞEHİR

Detaylı

KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM TALEP SİSTEMİ YAKLAŞIMIYLA ANALİZİ

KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM TALEP SİSTEMİ YAKLAŞIMIYLA ANALİZİ Süleyman Demrel Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Yıl: 2007/2, Sayı: 6 Journal of Suleyman Demrel Unversty Insttue of Socal Scences Year: 2007/2, Number: 6 KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM

Detaylı

LĐTERATÜR. Ar-Ge Harcamaları ve Đhracat Đlişkisi: OECD Ülkeleri Panel Veri Analizi

LĐTERATÜR. Ar-Ge Harcamaları ve Đhracat Đlişkisi: OECD Ülkeleri Panel Veri Analizi Ar-Ge Harcamaları ve Đhracat Đlşks: OECD Ülkeler Panel Ver Analz Mustafa ÖZER * Necat ÇĐFTÇĐ ** Özet: Yen büyüme teorlernn merkeznde Ar-Ge yatırımları vardır. Romer (1990), Grossman-Helpman (1991) ve Aghon-Howtt

Detaylı

2006 DÜNYA KUPASI FUTBOL TAKIMLARININ STOKASTİK SINIR ANALİZİ İLE PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ. Serdar YARLIKAŞ YÜKSEK LİSANS TEZİ İSTATİSTİK

2006 DÜNYA KUPASI FUTBOL TAKIMLARININ STOKASTİK SINIR ANALİZİ İLE PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ. Serdar YARLIKAŞ YÜKSEK LİSANS TEZİ İSTATİSTİK 2006 DÜNYA KUPASI FUTBOL TAKIMLARININ STOKASTİK SINIR ANALİZİ İLE PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ Serdar YARLIKAŞ YÜKSEK LİSANS TEZİ İSTATİSTİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TEMMUZ 2007 ANKARA Serdar

Detaylı