Effect of Electromagnetic Field (Wi-Fi) on the Pancreas: Role of Selenium and L-Carnitine l

Transkript

1 e A þ t ý m Effect of Electomgnetic Field (Wi-Fi) on the Pnces: Role of Selenium nd L-Cnitine l n i j i O O i g in Elektomnyetik Alnın (Wi-Fi) Pnkes Dokusun Etkisi: Selenyum ve L-Cnitin in Rolü h c s Re l 2.45 GHz EMA ve Pnkes / 2.45 GHz EMR nd Pnces Ahmet Koyu 1, Nuhn Güml 1, Mustf Sygın 1, Alpsln Gökçimen 2, Meltem Özgöçmen 3, Ftm Kılınç 1, Hüseyin Yvuz 4 1 Fizyoloji AD, Süleymn Demiel Ünivesitesi, Tıp Fkültesi, Ispt, 2 Histoloji ve Embiyoloji AD, Adnn Mendees Ünivesitesi, Tıp Fkültesi, Aydın, 3 Histoloji ve Embiyoloji AD, Süleymn Demiel Ünivesitesi, Tıp Fkültesi, Ispt, 4 Biyokimy AD, Süleymn Demiel Ünivesitesi, Tıp Fkültesi, Ispt, Tükiye A. Koyu, N. Guml, M. Sygin, A. Gokcimen, M. Ozgocmen, F. Kılınc, H. Yvuz. Potective effects of L-Cnitine nd Selenium 2450 MHz Electomgneticdition exposed Pnces Tissue. Cell Membnes nd Fee Rdicl Resech 2010; 2 (1): 48. Özet Amç: Elektomnyetik lnın (EMA) sıçnlın pnkes dokusu üzeindeki fizyoptolojik etkilei; selenyumun (Se) ve L-knitinin (L-k) olü ştıılmıştı. Geeç ve Yöntem: Çlışmd 30 det ekek Wist Albino sıçn kullnıldı. Sıçnl stgele 5 gub yıldı. Gup I: EMA (n=6): 28 gün; 60 dk/ gün 2.45 GHz EMA y muz bıkıldı. Gup II: EMA+Selenyum (n=6): 28 gün; 60 dk/gün 2.45 GHz EMA y muz bıkıldı ve selenyum 1;5 mg/kg/günşıı intpeitonel (i.p.) uygulndı. Gup III- EMA+L-knitin (n=6): 28 gün; 60 dk/gün 2.45 GHz EMA y muz bıkıldı ve L-knitin 100 mg/kg/gün i.p. uygulndı. Gup IV: Shm kontol (n=6): 28 gün 60 dk/gün deney düzeneğinde bıkıldı ve seum fizyolojik 0;5 ml/gün (i.p.) uygulndı. Gup V: Kontol (n=6): Hiçbi uygulm ypılmdn 28 gün ynı çevesel ştld tutuldu. Deney sonund sıçnlın kn dokulındn milz ve lipz enzim düzeylei ve pnkes dokusu histoptolojik olk değelendiildi. Bulgul: Seum milz (p=0.007) ve lipz (p=0.004) düzeyleini incelediğimizde gupl sınd isttistiksel olk nlmlı fk bulunmuştu. Bu pmetele EMA ile ilişkili olk ve Gup I de tmış; Gup II ve III te de nlmlı olk zlmıştı. Histoptolojik değelendimede; pnkes dokusund seöz bezlede dejenesyon (p=0.009) ve vsküle konjesyon (p=0.009) tışı Gup I de isttistiksel olk nlmlı bulunmuştu. Bu pmetele Gup II ve III te de nlmlı olk zlmıştı. Ttışm: EMA ile ilişkili olk meydn gelen pnkes dokusu hsınd selenyumun L-knitine göe dh etkili olduğu oty konmuştu. Anht Kelimele 2;45 GHZ Elektomnyetik Aln; Pnkes; Selenyum; L-Knitin Abstct Aim: Effects of electomgnetic fields (Wi-Fi) on the pncetic tissue of ts nd the ole of selenium nd L-cnitine wee investigted. Mteil nd Method: Thity mle Wist Albino ts wee used in this study. The ts wee divided ndomly into 5 goups. Goup I: EMR (n = 6): 28 dys, 60 min / dy ws exposed to 2.45 GHz EMR. Goup II: EMR + Selenium (n = 6): 28 dys, 60 min / dy ws exposed to 2.45 GHz EMR nd selenium 1.5 mg / kg / ltente dy by intpeitonel (i.p.) Goup III EMR + L-cnitine (n = 6): 28 dys, 60 min / dy wee exposed to 2.45 GHz EMR nd L-cnitine 100 mg / kg / dy by i.p. Goup IV: Shm contol (n = 6): 28 dys 60 min / dy in the expeimentl setup without EMR nd sline 0.5 ml / dy of i.p. ws dministeed. Goup V: Cge contol (n = 6): 28 dys without ny ppliction wee kept unde the sme envionmentl conditions. At the end of the expeiment the ts blood smples wee collected fo mylse nd lipse mesuement nd pnces tissue ws evluted by histopthologiclly. Results: Amylse (p = 0.007) nd lipse (p = 0.004) levels wee found sttisticlly significnt between the goups. These pmetes wee incesed elted to EMR in Goup I nd mylse nd lipse wee significntly decesed in Goup II nd III. Histopthologicl evlution; seous glnds degenetion of the pnces tissue (p = 0.009) nd vscul congestion (p = 0.009) incesed in the goup I. These pmetes wee significntly decesed in goup II nd III. Discussions: EMR cused pncetic tissue dmge nd selenium hs been demonstted potective effect moe thn L-cnitine. Keywods 2.45 GHz Electomgnetic Fields; Pnces; Selenium; L-Cnitine DOI: /JCAM.3656 Received: Accepted: Published Online: Coesponding Autho: Mustf Sygın, Fizyoloji AD, Süleymn Demiel Ünivesitesi Tıp Fkültesi, Mofoloji Binsi, Çünü, Ispt, Tükiye. T.: F.: E-Mil: fizyolog@gmil.com Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine 1

2 2.45 GHz EMA ve Pnkes / 2.45 GHz EMR nd Pnces Giiş Günümüzde iletişim çlı ve yygın kullnım lnlın ship elektonik cihzl yşntımızı kolylştımıştı. Son yılld iletişim teknolojisinin çok hızlı gelişmesi ile cep telefonlı ve kblosuz ğl hytımızın önemli bi pçsı hline gelmişti. Kblosuz yeel ln ğlı (WLAN, Wieless Locl Ae Netwoks), iki yönlü geniş bnt vei iletişimi sğlyn, iletim otmı olk fibe optik vey bkı kblo yeine telsiz feknsı (Rdio Fequency, RF) vey kızılötesi ışınlı kullnn ve slon bin vey kmpüs gibi sınılı bi lnd çlışn iletişim ğlıdı[1]. Yşntımız kolylıkl sğlyn bu cihzl bitkım olumsuzluklı d bebeinde getimişti. Doku ve hüce sistemlei ile ypıln çlışmld düşük şiddette elektomnyetik ln (EMA) lnlın uzun sue muz klmnın; biyomolekülleinin (DNA, RNA ve potein) sentezi, hüce bölünmesi, knse oluşumu, hüce yüzeyine it özellikle, membndn klsiyum giiş çıkışı ve bğlnmsı üzeine etkili olduğu gözlenmişti. Biyokimysl ve fizyolojik olk hüce ve dokuld; hücesel solunumun zldığı, homonlın etkilendiği doku ve hücelein homonl cevbının değiştiği, kbonhidt, nükleik sit ve potein metbolizmsının değiştiği, ypısl değişiklikle gözlendiği, fklı ntijenlee kşı immün cevbın etkilendiği gösteilmişti[2]. EMA dlglı ve cihzlın çeveye yydığı EMA nın, biyolojik sistemle ve insnl üzeinde; fiziksel ve nöl steni (hlsizlik), uyku bozukluklı, bş ğısı, miylji (ks ğısı), ekstemitelein dizestezisi (dei ve mukozy yönelik uytılı hissetme yeteneğinde zlm) gibi olumsuz etkilei, ypıln çok syıd deneysel çlışm ile gösteilmişti[3-7]. Selenyum, diybetten kounm ve diybet tedvisinde ştım konusudu. Özellikle EMA kynklı oksidtif stesin insülin dienci ve diybet ptogenezinde olü olbileceği ttışılmktdı. Gluttyon peoksidz enziminin ypısınd bulunn ve güçlü ntioksidn etkisi oln selenyum, pnkes hsın kşı pofilktik olk kullnılbili[8]. L-knitin (L-k), lipid metbolizmsı için oldukç önemlidi. Yğ sidi β-oksidsyonu için düzenleyici kofktö gibi ol oyn. Uzun zincili yğ sitleinin mitokondiyl membndn çil knitin estelei olk geçişine ydımcı olk bi mekik göevi gömektedi. Mitokondi içine yğ sidi tşınmsınd bi zlm olduğund sitozolik tigliseid biikimi olu[9]. Kblosuz ğlın pnkes dokusu üzeine etkilei ve Selenyum (Se), L-knitin (L-k) olünü ştıdığımız çlışmmız pnkes dokusunun eneji metbolizmsı için kilit olü oln bi ogn olmsı ile önem z etmektedi. Geeç ve Yöntem Çlışm gubu Çlışmmızd g ğılığınd, 30 det Wist Albino tüü ekek sıçn kullnıldı. Sıçnl 5 gub yılk çlışm plnı dizyn edildi. Gup I: 28 gün/ 60 dkik 2.45 GHz EMA y muz bıkıldı. Mnyetik ln muziyetini sğlmk için şemd gösteilen şekliyle, monopol nten ve içine nck bi sıçnın sığbileceği büyüklükteki pleksigls kfes kullnılmıştı. Bu gup sıçnl, pleksigls kfes içeisinde 50 mw/kg gücündeki 2.45 GHz feknslı mnyetik ln eşit uzklıkt günde 60 dkik, olmk üzee 4 hft boyunc muz bıkılmışldı. Gup II: EMA+Selenyum (n=6): 28 gün, 60 dk/gün 2.45 GHz EMA y muz bıkıldı ve selenyum 1,5 mg/kg/günşıı intpeitonel (i.p.) uygulndı[10]. Gup III: EMA+L-knitin (n=6): 28 gün, 60 dk/gün 2.45 GHz EMA y muz bıkıldı ve L-knitin 100 mg/kg/gün i.p. uygulndı[10]. Gup IV: Shm kontol gubu (n=6), 28 hft günde 60 dkik deney düzeneğinde bıkıldı ve seum fizyolojik 0,5ml/gün i.p. uygulndı. Bu guptki sıçnl stndt diyet (pellet yem) ile 4 hft süesince beslendi. Diyet kısıtlmsı ypılmdı. İçme suyu olk, 4 hft süesince musluk suyu veildi. Diğe guptki sıçnlın mnyetik ln muz bıkılmsı sısınd d kfesin içine sokulmlındn dolyı stes yşycklı düşünüleek, kontol gubundki sıçnlın d stesi yşmsı mcıyl, bu guptki sıçnl, içine nck bi sıçnın sığbileceği büyüklükteki pleksigls kfesin içeisine sokulk ynı st ve ynı süeyle kfesin içinde mnyetik lndn uzk bi otmd bekletildi. Gup V: Kfes kontol (n=6): Hiçbi uygulm ypılmdn 28 gün ynı çevesel ştld tutuldu. Gupldki sıçnlın otlm ğılıklı, deneye bşlmdn önce g sınd değişmekteydi. Gupl sınd otlm ğılık bkımındn nlmlı bi fk yoktu. He çlışm gubundki sıçnl stndt mevsimsel ışık ve ısı koşullınd (22 o C) bulunduuldu. Sıçnl d libitum yem ve su veildi. He bi sıçnın he gün ynı stte mnyetik ln muz bıkılmsı sğlndı. Dödüncü hftnın sonund, 1 günlük bi dinlenme süecinden son ketmin (90 mg/kg)/xylzin (10mg/kg) i.p. uygulmyl nestezi edildikten son eksnguinizyon ile dekpite edildi. Kn öneklei biyokimy tüpleine nkledildi. Bu önekle 4000 devi/dk d soğutmlı sntifüjde +4 0 C de 5 dk. sntifüj edileek seumlı elde edildi ve C de çlışmy hzı hlde sklndı. Pnkes dokulı çıkılıp, histoptolojik inceleme için %10 luk fomldehit solüsyonun dokunun 10 ktı olck şekilde lındı. Elektomnyetik Aln Uygulnmsı Deney Düzeneği Mnyetik Alnın Uygulnmsı ve Hesplml: EMA kynğı olk 2.45 GHz de çlışn ve 0-1 Wtt çıkış veebilen (CW=Continues Wve) EMA jenetöü kullnılmıştı GHz yım dlg monopol nten ile sıçnl RF elektomnyetik dysyon uygulnmıştı[4]. RF jenetö 1 Wtt güçte çlıştıılk monopol nten ykın lnındki güç yoğunluğunun değişimi Elektomnyetik Kililik Aştım Lbotuı nd hsss bi şekilde ölçülmüştü. Şekilde göüldüğü gibi (Şekil 1) monopol nten ykın lnın muz kln sıçnl otlm spesifik bsobsiyon onı (SAR) olk 50 mw/kg güç yoğunluklu EMA y muz bıkılmışldı. Sıçnl 5,5 cm çpındki plstik tüplee konulmuştu. Plstik tüpün uzunluğu otlm sıçn boyu ile ontılı yklşık 12 cm olk seçilmişti. Tüp içeisine konn sıçnl monopol ntene eşit mesfede tutulmuşl ve hyvnlın heket etmesine izin veilmeksizin ynı dokunun ynı ond EMA y muz klmsı sğlnmıştı GHz ISM Bndı (Wi-Fi Hbeleşme) monopol nteninden yyıln 1 Wtt enejinin soğum hesbı için ntenden eşit uzklıkt tutuln ve ynı nd EMA y muz bıkıln 6 det sıçnın pnkes dokusund bsobe edilen özgül soğum onı (SAR) değelei: 2 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine

3 2.45 GHz EMA ve Pnkes / 2.45 GHz EMR nd Pnces Bunun için ntene oln mesfele ve doku özelliklei önemlidi. c boşlukt dlg (ışık) hızı, çısl hız, otmın bğıl dielektik sbiti ve otmın bğıl pemebilitesi (=1) di. Boşluk için ve GHz feknsınd sıçn dokulı için, iletkenlik;, özgül ğılık; değelei bilimsel litetüde veilen tbloldn bulunk hesplml ypılmktdı[11]. Biyolojik dokul gibi kyıplı otmld dio fekns dlglı zyıflyk şğıdki yyılm denklemi ile ilelele; Bud dlgnın çısl feknsı, ışık hızı, otmın bğıl dielektik sbiti otmın bğıl mnyetik pemebilitesi, otmın iletkenliğidi. şeklinde veilmişti. Değelendime öncesinde, veilein noml dğılım gösteip göstemediklei Kolmogoov-Siminov ve Shpio-Wilk testlei ile incelendi. İncelenen özelliklein noml dğılım göstediği için gupl sı kşılştıml pmetik testlele ypıldı. Biyokimysl pmetelein gupl göe kşılştıılmsınd tek fktölü vyns nlizi (One Wy ANO- VA) kullnıldı. Fklı oln otlmlı belilemek için LSD testi uygulndı. Vynslı homojen olmyn, önek syısı z oln ölçümlede nonpmetik testleden, Kuskl Wllis ve Mnn Whitney-U testi kullnılmıştı. İsttistiksel nlmlılık değei % 95 güven lığınd p<0.05 olk lındı Monopol 2450 MHz nten bş PVC tüp Otk topk düzlemi gövde Pleksigls tbn kuyuk Bulgul Biyokimysl Anlizle Seum milz düzeylei incelendiğinde; Gup I de gup IV (p=0.013) ve Gup V (p=0.008) e göe isttistiksel olk nlmlı fk vdı. Gup I de milz düzeyleinin ttığı gözlendi. Gup I ile Gup III (p=0.004) sınd isttistiksel olk nlmlı fk sptndı ve Gup III te milz düzeylei nlmlı olk zldığı dikkti çekti. Seum lipz düzeylei incelendiğinde; Gup I de Gup IV (p=0.001) ve Gup V (p=0.001) e göe isttistiksel olk nlmlı fk gözlendi ve Gup I de lipz düzeyleinin ttığı sptndı (Tblo). Tblo. Biyokimysl enzim düzeylei AMİLAZ (n=6) (U/L) Ot±St LİPAZ (n=6) (U/L) Ot±St Gup I (EMA) 2116,00±117,70,b 30,66±11,15 Gup II (EMA+Se) 2156,50±101,11 11,00±4,00 c Şekil GHz elektomnyetik ln muz klm deney düzeneği[12]. Biyokimysl Pmetelein Ölçümü Biyokimysl nlizle için kn öneklei biyokimy tüpleine lındı ve 4000 pm de 5 dkik sntifüj edileek elde edilen seuml küçük posiyonl hlinde eppendof tüplee konuldu. Dh sonsınd seuml voteksleneek (Lbinco L-46 Hollnd) milz ve lipz düzeylei tici kit kullnılk (Beckmn Coulte, ABD) spektofotometik olk otonlizöde ölçüldü. Histoptolojik İncemele Fomldehid içeisine lınn doku öneklei, tespitin dındn tkip posedüüne lındıl. Bu mçl he hyvn it doku öneklei yı tkip ksetleine konuldu. Aksu ltınd 1 st yıknn dokul doku tkip cihzın tkıldı ve geekli ylml ypılk dokulın gece boyunc düşük deeceli lkolleden yüksek deeceli lkollee (%70 den %100 e) geçiileek sulının lınmsı, iki det ksilolden geçiileek yğının lınmsı ve sıck pfine geçiileek doku boşluklın pfin dolmsı sğlndı. Etesi gün sbh dokul pfine gömüleek blokjlı sğlndı. Blokldn 4-5 st soğutulmnı dındn Leic 2155 oty mikotomd 4 µm klınlığınd kesitle lındı ve hemtoksilen eozin ile boynk histoptolojik olk incelendi. İsttiksel Anliz İsttistiksel değelendimele SPSS 15.0 fo Windows (SPSS Inc., Chicgo, IL, USA) pket pogmı kullnılk ypıldı. Guplın tnımlyıcı isttistiklei otlm ve stndt spm (sd) Gup III (EMA+L-Knitin) 1724,66±127,38 c 11,66±5,50 c Gup IV (Shm) 1822,75±77,04 6,00±4,35 Gup V (Kontol) 1768,66±236,62 8,75±3,94 : Kontol gubun göe nlmlı (p<0.05), b: Shm gubun göe nlmlı (p<0.05), c: 2.45 GHz EMA gubun göe nlmlı (p<0.05). Histoptolojik nlizle: Gup I ve Gup II kşılştııldığınd, Gup I de pnkes dokusund seöz bezlede dejenesyon (p=0,009) ve vsküle konjesyon (p=0,009) tışı isttistiksel olk nlmlı bulunmuştu Gup I ve Gup IV kşılştııldığınd; Gup I de pnkes dokusund seöz bezlede dejenesyon (p=0,009) ve vsküle konjesyon (p=0,002) tışı isttistiksel olk nlmlı bulunmuştu Gup I ve Gup V kşılştııldığınd; Gup I de pnkes dokusund seöz bezlede dejenesyon (p=0.002) ve vsküle konjesyon (p=0.002) tışı isttistiksel olk nlmlı bulunmuştu Gup I ve Gup II kşılştııldığınd pnkes dokusund seöz bezlede dejenesyon (p=0.009) ve vsküle konjesyon (p=0.009) Gup I de nlmlı olk tmış ve gup II de zldığı sptnmıştı (Resim 2). Gup I ve Gup III kşılştııldığınd pnkes dokusund seöz bezlede dejenesyon (p=0.026) ve vsküle konjesyon (p=0.026) Gup I de nlmlı olk tmış ve gup III de bu bulgulın gup IV e göe dh z zldığı sptnmıştı (Resim 3). Histoptolojik değelendimede Gup IV ve Gup V te noml pnkes dokusu gözlemlenmektedi (Resim 4, 5). 3 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine

4 2.45 GHz EMA ve Pnkes / 2.45 GHz EMR nd Pnces Resim 1. Gup I e it pnkes doku kesiti. Seöz bezlede dejenesyon (siyh ok) ve vsküle konjesyon (kımızı ok) (40xH-E). Resim 4. Gup IV e it pnkes doku kesiti. Noml histolojik bulgul gözlemlenmektedi (40xH-E). Resim 2. Gup II ye it pnkes doku kesiti. Histoptolojik bulgul zlmktdı (40xH-E). Resim 5. Gup V e it pnkes doku kesiti. Noml histolojik bulgul gözlemlenmektedi (40xH-E). Resim 3. Gup III e it pnkes doku kesiti. Histoptolojik bulgul kısmen zlmktdı (40xH-E). Ttışm ve Sonuç Pnkes gstointestinl sistemin bi pçsı olk sindiim enzimleini slgıl (ekzokin pnkes) ve ynı zmnd kndki eneji metbolizmsını düzenleyen insülin, glukgon homonlının (endokin pnkes) sekesyonu yp. Kompleks ve kmşık bi ypısı oln pnkest, biçok fktö lezyon ve hs 4 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine ypbili[13,14]. Pnkestki Lngehns dcıklındn kn glukoz düzeyini egüle eden insülin, glukgon, somtosttin ve pnketik polipeptit slını. Bu homonlın pnkes hsın bğlı olk yetesiz slınımı ile diybetin fklı fomlı oty çıkbili. Bu yüzden EMA nın pnkes dokusu üzeindeki etkisi diybet fizyoptolojisi çıklmk çısındn önemlidi[15,16]. Skui ve k [17] düşük feknslı EMA uyguldıklı glukoz ile stimülsyon sonsı HIT-T15 hüceleinde insülin sekesyonunu ştımışldı. 5 mt EMA nın 50-tiphosphte/denozin 50-difosft, membn depolizsyonu ve sitozolik sebest klsiyum iyon konsntsyonu cılığıyl glukozl stimüle eldilen insülin sekesyonunu zlttığını ve hüce cnlılığını etkilemediğini göstemişledi. Skui ve k [16] bi diğe çlışmlınd hmste kynklı insülin sekesyonu ypn HIT-T15 hüceleine çok düşük feknslı EMA (60 Hz, 5 mt) uygulmışl, hüce yşmı ve fonksiyonunu değelendimişledi. EMA etkisiyle hücelede 5 günde 40 ve 100 mg/dl glukoz tışıyl hüce syısı tışı ve intsellüle insülin konsntsyonu tışını göstemişledi. Fhn ve k [18] Swiss Albino tl 1.5 Tesl EMA 0-3 st süesince uygulmışldı. Deney sonund ypıln histoptolojik değelendimede pnkes dokusund 3 stlik uygulmd pnkest nekotik hücele göstemişledi. Steptozotosinle deneysel diybet modeli oluştuuln sıçnl-

5 2.45 GHz EMA ve Pnkes / 2.45 GHz EMR nd Pnces d E vitmini ve Se un etkileinin ştııldığı çlışmd; milz ktivitesinin kontol ve diybet guplın göe Se, E vitmini vey Se-E vitmini bilikte veilen gupld dh düşük olduğunu göstemişledi [19]. Bizim çlışmmızd d Se veilen gupt milz ktivitesi EMA gubun göe nlmlı olk zlmıştı. Siklospoin kynklı pnkes hsın L-k olünün ştııldığı çlışmd pnketik hs kşı L-k kouyucu olü oty konmuştu[20]. Bi bşk çlışmd Ceulein ile indüklenen kut pnketit oluştuuln tld L-k etkisi ştıılmıştı. Pnkes dokusund histoptolojik olk yygın ödem, vkuolizsyon ve lökosit infiltsyonu gözlemlenmiş ve L-k ın bu bulgulı zlttığını göstemişledi[21]. L-jinin ile indüklenen kut pnketitte tld Se nin etkisi ştıılmıştı. Pnkes dokusund histoptolojik olk yygın ödem oluşmuş ve Se nin bunu zltıtığını göstemişledi[22]. Aştımmızd pnkesın endokin fonksiyonu içeisinde glukoz ve insülin düzeyleinin, pnkes dokusund eneji hemostzisi için önemli oln insülin ve glukgon için immünoektif hücelein ve EMA nın muhtemel etki meknizmsı olk oksidtif stesin değelendiilememesi çlışmnın kısıtlılıklını oluştumktdı. Bu çlışm 2.45 GHz EMA nın pnkes dokusu üzeindeki etkisini ştın litetüdeki z syıdki çlışmdn biidi. Bu çlışmnın sonuçlı EMA y muziyetin pnkes dokusund hs yol çtığını göstemektedi. Se ve L-k bu hsı önlemekte ve kşılştııldıklınd Se nin dh efektif kouduğu bulunmuştu. Günümüzde EMA y muziyetten kounmnın bi yolu yoktu. EMA nın biyolojik dokuldki etkilei doz, mesfe ve muz klınn zmn bğımlı olk oty çıkmktdı. Beslenme lışnlıklının değişmesi ve moden yşmın getidiği sednte yşm tzı ile obezite pevelnsı gideek tmktdı. Bu d bebeinde insülin diencini ve bi sonki bsmk olk t diybet hstlığını gündeme getimektedi. Moden yşmın pçsı hline gelen bu mklede etkileini ştıdığımız EMA shneye çıkınc bu ptolojik süecin hızlnbileceği söylenebili. Bu duumd Se ve l-k içeikli gıdlın kullnımı, bunun ynınd EMA y muziyetten olbildiğince uzk duulmsı öneilebili. Teşekkü: Süleymn Demiel Ünivesitesi Elektonik ve Hbeleşme Mühendisliği Öğetim üyesi Doç. D. Selçuk ÇÖMLEKÇİ ye EMA hesplmlındn dolyı teşekkü edeiz. Kynkl 1. Hdell L, Sge C. Biologicl effects fom electomgnetic field exposue nd public exposue stndds. Biomed Phmcothe 2008; 62(2): Polk C, Postow E, editos. Hndbook of biologicl effects of electomgnetic fields. Second Edition. Floid: CRC Pess; p.1-23, , Hossmnn KA, Hemnn DM. Effects of electomgnetic dition of mobile phones on the centl nevous system. Bioelectomgnetics 2003;24(1): Sygin M, Cliskn S, Khn N, Koyu A, Guml N, Uguz A. Testicul poptosis nd histopthologicl chnges induced by 2.45 GHz electomgnetic field. Toxicol Ind Helth 2011;27(5): De Seze R, Pey PF, Mio L. GSM diocellul telephones do not distub to secetion of ntepituity homones in humns. Bioelectomgnetics 1998;19(5): Selmoui B, Lmbozo J, Touitou Y. Endocine functions in young men exposed fo one night to 50-Hz mgnetic field. A cicdin study of pituity, thyoid nd denocoticl homones. Life Sci 1997; 61(5): Cox DR. Communiction of isk: Helth hzds fom mobile phones. JR Sttist Soc A 2003;166(2): Cheesemn KH, Slte TF. An intoduction to fee dicl biochemisty. Bitish Med Bull 1993; 49(3): Cpldo B, Npoli R, Di Bonito P, Albno G, Sccà L. Cnitine impoves peiphel glucose disposl in non-insulin-dependent dibetic ptients. Dibetes Res Clin Pct 1991;14(3): Tüke Y, Nzıoğlu M, Güml N, Celik O, Sygın M, Cömlekçi S, et l. Selenium nd L-cnitine educe oxidtive stess in the het of t induced by 2.45-GHz dition fom wieless devices. Biol Tce Elem Res 2011;143(3): Fone A, Luengs W, Chebolu S, Bllen M, Bit-Bbik G, Gessne AV, et l. Rdiofequency dosimety fo the Feis-Wheel mouse exposue system. Rdit Res 2006;165(1): Sygın M, Çlışkn S, Güml N, Soydn M, Vul H GHz elektomnyetik dysyonun sıçnlın FSH, LH ve Totl Testosteon seviyeleinde meydn getidiği değişiklikle. SDÜ Tıp Fk Deg 2009;16(4): Yilmz M, Topskl S, Heek O, Ozmen O, Shindun S, Buyukoglu T. et l. Effects of etnecept on sodium tuocholte induced cute pncetitis in ts. Tnsl Res 2009;154(5): Ozmen O, Shindun S, Mo F. Pthologicl nd immunohistochemicl exmintion of the pnces in subcute endosulfn toxicity in bbits. Pnces 2010;39 (3): Skui T, Stke A, Sumi S, Inoue K, Miykoshi J. An extemely low fequency mgnetic field ttenutes insulin secetion fom the insulinom cell line, RIN-m. Bioelectomgnetics 2004; 25(3): Skui T, Yoshimoto M, Koym S, Miykoshi J. Exposue to extemely low fequency mgnetic fields ffects insulin-seceting cells. Bioelectomgnetics 2008;29(2): Skui T, Koym S, Komtsub Y, Jin W, Miykoshi J. Decese in glucosestimulted insulin secetion following exposue to mgnetic fields. Biochem Biophys Res Commun 2005;332(1): Fhn M, Ome MAA, Glnbi ME, Al-Gnim AA, Abdelkeem S, Bush YM. The effects of sttic mgnetic field on t bin, lungs, live, pnces nd blood electolytes. Neuo Quntology 2014;12(2): Çdıcı MŞ, Kkılçık AZ, Dötbudk MY. Deneysel diybette glukoz, lipit değelei, tombosit indekslei ve böbek dokusu üzeine E vitmini ve Selenyumun etkisi. Fıt Ünivesitesi Sğ Bil Tıp Deg 2013;27(1): Xing Y, Pio SG, Zou HB, Jin J, Fng MR, Lei DM, et l. L-cnitine potects ginst cyclospoine-induced pncetic nd enl injuy in ts. Tnsplnt Poc 2013;45(8): Af HM, Hemeid RA, Hssn MI, Abdel-Whb MH, Bdy OA, Hmd FM. Acetyl-L-cnitine meliotes ceulein-induced cute pncetitis in ts. Bsic Clin Phmcol Toxicol 2009;105(1): Hdmn J, Jmd S, Shields C, McMhon R, Redmond HP, Siiwden AK. Intvenous selenium modultes L-ginine-induced expeimentl cute pncetitis. JOP 2005;6(5): How to cite this ticle: Koyu A, Güml N, Sygın M, Gökçimen A, Özgöçmen M, Kılınç F, Yvuz H. Effect of Electomgnetic Field (Wi-Fi) on the Pnces: Role of Selenium nd L-Cnitine. J Clin Anl Med 2015; DOI: /JCAM Finnsl Destek Bu çlışm için hehngi bi finnsl destek lınmmıştı. Çık Çkışmsı ve Finnsmn Beynı Bu çlışmd çık çkışmsı ve finnsmn destek lındığı beyn edilmemişti. 5 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine